Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα πλήττουν και τις ελληνικές εξαγωγές, οι οποίες παρέμειναν σε αρνητικό έδαφος τον Αύγουστο του 2020. Καθοριστικό ρόλο στην παραπάνω εξέλιξη, όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, έχει παίξει η μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου – ένα προϊόν που καταλαμβάνει σημαντικό μέρος των ελληνικών εξαγωγών – είναι ενδεικτικό όμως ότι, χωρίς τα πετρελαιοειδή, η μείωση των ελληνικών εξαγωγών τον Αύγουστο περιορίστηκε στο 5%.
Υπογραμμίζεται δε, από τους εξαγωγείς ότι το ίδιο διάστημα, παρατηρείται σημαντική συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος (κατά 27,1%), η οποία είναι αποτέλεσμα της αισθητής μείωσης των εισαγωγών, όμως, ελαφρώς καλύτερη εικόνα παρατηρείται στο διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020. Συγκεκριμένα, η πτώση των ελληνικών εξαγωγών διαμορφώνεται στο 11,9% ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφεται αύξηση 0,8%.
Η πίεση που ασκεί ο Covid-19 στο διεθνές εμπόριο, όπως αναφέρει ο ΠΣΕ, έχει επηρεάσει την εξαγωγική δυναμική των ελληνικών επιχειρήσεων, «οι οποίες παραμένουν στις επάλξεις και προσπαθούν κόντρα στις αντιξοότητες να διοχετεύσουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό. Τα τρόφιμα μάλιστα καταφέρνουν και διατηρούν τον βηματισμό τους δείχνοντας εξαιρετικές αντοχές σε ένα ρευστό και αβέβαιο περιβάλλον».
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, τον Αύγουστο του 2020 σημειώνουν πτώση κατά 342,4 εκατ. ευρώ ή κατά -14,2% και διαμορφώθηκαν στα 2,06 δισ. ευρώ από 2,41 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Επίσης, πτωτικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή, καθώς υποχώρησαν κατά -5% ή κατά 80,5 εκατ. ευρώ και έφθασαν στα 1,52 δισ. ευρώ από 1,6 δισ. ευρώ.
Σημαντική υποχώρηση καταγράφεται για τις εισαγωγές τον Αύγουστο του 2020 καθώς υποχώρησαν κατά 813,6 εκατ. ευρώ ή κατά -19,6% και ανήλθαν σε 3,33 δισ. ευρώ έναντι 4,15 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν στα 2,77 δισ. ευρώ από 2,98 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκαν κατά 208,9 εκατ. ευρώ ή κατά -7%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε εντυπωσιακά τον Αύγουστο του 2020 κατά 471,2 εκατ. ευρώ, ή κατά -27,1%, στα -1,27 δισ. ευρώ από -1,74 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα επίσης μειώθηκε, στα -1,25 δισ. ευρώ από -1,38 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 128,4 εκατ. ευρώ, ή κατά -9,3%.
Η μείωση των εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) και κατά τον Αύγουστο, ως συνέχεια της πτωτικής πορείας των προηγούμενων μηνών, οδηγεί σε σημαντική μείωση τις εξαγωγές της χώρας για τους πρώτους οκτώ μήνες του 2020. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου μειώνονται κατά 2,68 δισ. ευρώ ή κατά -11,9% και ανήλθαν σε 19,78 δισ. ευρώ από 22,46 δισ. ευρώ.
Αντίθετα, χωρίς τα πετρελαιοειδή, είναι αξιοσημείωτο ότι παρά την πανδημία και τις επιπτώσεις της και παρότι τον Αύγουστο δεν καταγράφηκε άνοδος στις εξαγωγές, οι εξαγωγές κινούνται ανοδικά σε σχέση με το 2019, στα 15,39 δισ. ευρώ από 15,28 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξημένες κατά 114,9 εκατ. ευρώ ή κατά 0,8%.
Οι εισαγωγές (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) στο οκτάμηνο Ιανουαρίου -Αυγούστου 2020 μειώθηκαν κατά περίπου 5,59 δισ. ευρώ ή κατά -15,1%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 31,56 δισ. ευρώ έναντι 37,15 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 25,39 δισ. ευρώ από 27,26 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,87 δισ. ευρώ ή κατά -6,8%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2020 μειώθηκε κατά 2,91 δισ. ευρώ ή κατά -19,8%, στα -11,78 δισ. ευρώ από -14,69 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα -10 δισ. ευρώ από -11,98 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,98 δισ. ευρώ ή κατά -16,5%.
Η πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή
Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές τον Αύγουστο του 2020, παρατηρείται μείωση των αποστολών προς την ΕΕ και μεγαλύτερη μείωση προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι μειωμένη προς τις Χώρες της ΕΕ κατά -6,8% ενώ η πτώση προς τις Τρίτες Χώρες, είναι της τάξης του -22,2%. Όταν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν αντίστοιχη σχεδόν μείωση προς τις Χώρες της ΕΕ κατά -5,9% και μικρότερη υποχώρηση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -3,5%.
Αναφορικά με το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται στις αγορές των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, ανήλθε στο 56,1% από 51,6% τον Αύγουστο του 2019 ενώ το μερίδιο των εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες διαμορφώθηκε σε 43,9% από 48,4% τον Αύγουστο του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται στο 64,2% και των τρίτων χωρών στο 35,8%.
Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2020, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι ελαφρά μειωμένη προς τις Χώρες της ΕΕ (-2,2%) και με σημαντική πτώση προς τις Τρίτες Χώρες (-22,5%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν άνοδο προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 3,2% και μείωση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -3,6%.
Η πορεία ανά κλάδο
Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Αύγουστο του 2020 φαίνεται να παραμένει σημαντική διαφοροποίηση σε κλάδους όπου ενισχύονται οι εξαγωγές -και συνετέλεσαν στη συγκράτηση της συνολικής πτώσης- και κλάδους που υποχωρούν σε μεγάλα ποσοστά.
Σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές της κατηγορίας Λάδια (30%), των Τροφίμων και Ζώων Ζώντων (12,2%) και των Ποτών & Καπνού (9,2%). Οριακή αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές των Πρώτων Υλών (1,7%).
Από την άλλη, οι εξαγωγές των Πετρελαιοειδών συνεχίζουν να υποχωρούν σε μεγάλο βαθμό (-33%) και επιδρούν καθοριστικά στη συνολική εικόνα των εξαγωγών. Σημαντικές μειώσεις των εξαγωγών καταγράφονται στους κλάδους των Χημικών (-14,6%), μετά από αρκετούς μήνες που κινούνταν ανοδικά σε υψηλά ποσοστά, των Διαφόρων Βιομηχανικών (-14,1%) και των χαμηλών σε αξία- εξαγωγών των Εμπιστευτικών Προϊόντων (-27,8%).
Οι υπόλοιποι κλάδοι καταγράφουν τον Αύγουστο του 2020 μικρότερη πτωτική πορεία και συγκεκριμένα οι εξαγωγές των Βιομηχανικών Προϊόντων (-6,3%) και των Μηχανημάτων (-2,3%).
Εξετάζοντας το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2020, σημαντική άνοδο καταγράφουν οι κλάδοι των Λαδιών (+38%), των Χημικών (+19,7%) και των Τροφίμων και Ζώων ζώντων (+11,2%). Μικρότερη αύξηση εξαγωγών εμφανίζει η κατηγορία των Ποτών & Καπνού (+6,6%), ενώ στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2019, καταγράφονται οι εξαγωγές των Μηχανημάτων (-0,1%).
Στον αντίποδα, πολύ μεγάλη πτώση σε σχέση με τις εξαγωγές του αντίστοιχου διαστήματος του 2019, σημείωσε ο κλάδος των Πετρελαιοειδών/Καυσίμων (-39,3%), η οποία βέβαια σε σημαντικό βαθμό καθορίζεται από τη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Αξιοσημείωτες μειώσεις καταγράφουν οι εξαγωγές των Πρώτων Υλών (-18,7%), των Διαφόρων Βιομηχανικών προϊόντων (-16,5%) και των Βιομηχανικών Προϊόντων (-7,8%). Τέλος, μείωση καταγράφουν και οι εξαγωγές των Εμπιστευτικών Προϊόντων (-9,7%).