Η Airbus συντηρεί τουρκικά μεταγωγικά αεροσκάφη τα οποία πραγματοποιούν πτήσεις με προορισμό τη Λιβύη, παρά το εμπάργκο του ΟΗΕ. Αυτό ήταν το συμπέρασμα της έρευνας του πρώτου δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού δικτύου (ARD) του Μονάχου, του περιοδικού Stern, του Γραφείου Ερευνών Lighthouse Reports και άλλων μαζικών μέσων ενημέρωσης.
Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά σχέδια εξωτερικής πολιτικής της ομοσπονδιακής Κυβέρνησης. Ειδικότερα ο σοσιαλδημοκράτης (SPD) Υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας έχει θέσει τη διαμεσολάβηση στον πόλεμο της Λιβύης και την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στις προτεραιότητες της γερμανικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πρόσφατα, όμως, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν δημιουργήσει μια κανονική αερογέφυρα με τη Λιβύη όπου διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος, στην οποία ο αεροπορικός γίγαντας της Ευρώπης Airbus παίζει σημαντικό ρόλο.
Ο όμιλος, του οποίου το τμήμα εξοπλισμών εδρεύει στο Ότομπρουν κοντά στο Μόναχο, συντηρεί μεταγωγικά αεροσκάφη τύπου A400M επί τόπου στην Τουρκία παρά τα εμπάργκο όπλων και έτσι τα διατηρεί σε κατάσταση λειτουργίας για τις αποστολές της στη Λιβύη.
Οι ιστότοποι παρακολούθησης πτήσεων αποδεικνύουν πτήσεις προς τη Λιβύη
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει τα πιο σύγχρονα μεταγωγικά αεροσκάφη τους τουλάχιστον δώδεκα φορές από τα τέλη Ιουνίου. Αυτό προκύπτει από την αξιολόγηση των ιστοσελίδων παρακολούθησης πτήσεων αεροσκαφών. Το ARD Μονάχου, το Stern και άλλοι ευρωπαίοι συνεργάτες από το Arte (Γαλλία) έως την El Diario (Ισπανία) αξιολόγησαν τα στοιχεία μαζί με το ολλανδικό ερευνητικό κέντρο «Lighthouse Reports» στο πλαίσιο της ερευνητικής συμμαχίας #EUArms.
Το αεροσκάφος A400M κατασκευάζεται εν μέρει στη Γερμανία και μπορεί να μεταφέρει έως 37 τόνους στρατιωτικού εξοπλισμού ή περισσότερους από εκατό στρατιώτες. Αρκετοί υπάλληλοι της Airbus δηλώνουν στα προφίλ τους στην πύλη εργασίας Linkedin ότι συντηρούν αυτό το αεροσκάφος στην τουρκική στρατιωτική βάση στο Καιζερί (Kayseri). Αυτό συμπίπτει με μια παρουσίαση ενός Γερμανού μάνατζερ της Airbus από το έτος 2019. Σύμφωνα με αυτήν την παρουσίαση, ο όμιλος Αirbus παρέχει στην Τουρκία προσωπικό για τεχνική υποστήριξη των αεροσκαφών τύπου A400M. Το αντίστοιχο συμβόλαιο διαρκεί έως το 2023.
ΟΗΕ: Η Τουρκία διακόπτει τακτικά το εμπάργκο όπλων
Αυτό είναι προβληματικό, διότι η Τουρκία καταστρατηγεί τακτικά το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη μεταφέροντας πολεμοφόδια στους συμμάχους της. Τα Ηνωμένα Έθνη το διαπιστώνουν στα τέλη του 2019 σε επίσημη έκθεση τους προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, του οποίου η Γερμανία θα είναι μέλος μέχρι το τέλος του έτους. Πράγματι, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν τα αεροσκάφη Α400Μ για τη μεταφορά σημαντικών πολεμικών εφοδίων στην Λιβύη. Για παράδειγμα, υπάρχει ένα άρθρο στον ιστότοπο του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας σχετικά με την εκπαίδευση μελλοντικών Λίβυων στρατιωτών στην Τουρκία. Το φωτογραφικό υλικό περιέχει μια φωτογραφία της άφιξης των δοκίμων. Στο βάθος διακρίνεται ένα αεροσκάφος A400M.
Ένα βίντεο που ελήφθη στο αεροδρόμιο Γκαζιαντέπ της Τουρκίας στα σύνορα με τη Συρία, δείχνει μια ομάδα ανθρώπων ντυμένη με σκούρα ρούχα στην ράμπα φορτοεκφόρτωσης ενός A400M. Το αεροδρόμιο θεωρείται κόμβος για Σύριους μισθοφόρους που μεταφέρονται στη Λιβύη από την Τουρκία. Λίγο μετά τη δημοσίευση του βίντεο στο Instagram στις 9 Ιουλίου, ένα σκάφος A400M απογειώθηκε από το Γκαζιαντέπ και προσγειώθηκε στη Μισράτα της Λιβύης, όπως φαίνεται στις ιστοσελίδες παρακολούθησης πτήσεων.
Η κεντρική διεύθυνση της γερμανικής Airbus επιβεβαιώνει τη συντήρηση των αεροσκαφών για την Τουρκία
Η Airbus δεν έκανε κανένα σχόλιο για τις πτήσεις του A400M προς τη Λιβύη, επιβεβαίωσε όμως, μετά από σχετικό ερώτημα του ARD και του Stern, τις παρεχόμενες υπηρεσίες στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στη βάση του Καϊζερί. Τα αεροσκάφη A400M θα συνεχίσουν να συντηρούνται εκεί, σύμφωνα με τη κεντρική διεύθυνση του τμήματος εξοπλισμών Airbus Defense & Space. Επιπλέον, η Τουρκία θα λάβει σε δύο χρόνια το δέκατο αεροσκάφος Α400 όπως έχει προγραμματιστεί .
Ο πρώην πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Γραφείου Οικονομικών και Ελέγχου των Εξαγωγών Άρνολντ Βάλραφ, κάνει λόγο για το «Absurdistan» αναφερόμενος στις δραστηριότητες συντήρησης της Airbus για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Εάν η Τουρκία παραβιάζει το εμπάργκο της Λιβύης, αυτή η τεχνική υποστήριξη θα πρέπει να σταματήσει, λέει ο πρώην επικεφαλής της ανώτατης αρχής ελέγχου εξαγωγών της Γερμανίας. Ο Βάλραφ απαιτεί από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να παρέμβει.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν γνωρίζει τίποτα πέραν την δημοσιογραφικών πληροφοριών
Τον Ιανουάριο, η γερμανική κυβέρνηση φιλοξένησε ένα διεθνές συνέδριο, η σημαντικότερη επιτυχία του οποίου ήταν η δέσμευση όλων των συμμετεχόντων στο εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Τον Μάιο, το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο αποφάσισε την συμμετοχή στην αποστολή «Irini» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή του εμπάργκο – μεταξύ άλλων με ένα αναγνωριστικό αεροσκάφος του τύπου Orion. Μόλις πρόσφατα, ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας πρότεινε κυρώσεις για εταιρείες που συνεχίζουν να συμμετέχουν στην παραβίαση του εμπάργκο όπλων. Για τις πτήσεις του Α400Μ προς τη Λιβύη όμως, το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι «δεν γνωρίζει τίποτε πέραν των πληροφοριών που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον τύπο».
Το Υπουργείο Άμυνας έστειλε την ίδια απάντηση σε σχετικό ερώτημα. Μία δυνατότητα υπάρχει όμως για το θέμα αυτό, να ασκηθεί πίεση στην κυβέρνηση της Άγκυρας, διότι ο συμβαλλόμενος εταίρος της Airbus για το μεταγωγικό αεροσκάφος A400M δεν είναι η Τουρκία, αλλά ο διεθνής οργανισμός προμηθειών Occar της Βόννης. Αυτός οργάνωσε την αγορά αεροσκαφών για επτά χώρες του ΝΑΤΟ – συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Τουρκίας – και τώρα είναι ο αρμόδιος για τη συντήρηση. Η υπουργός Άμυνας, η χριστιανοδημοκράτης (CDU) Άνεγκρετ Κrαμπ-Κάρενμπάουερ μετέχει στο ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων του Occar, στο εποπτικό συμβούλιο. Ο ίδιος ο οργανισμός δηλώνει μόνο ότι δεν διαθέτει «καμία πληροφορία» σχετικά με τη χρήση του A400M από την Τουρκία.
Οργή από τα κόμματα του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου
Η έρευνα που διεξήχθη από το ARD, το Stern και τους συνεργάτες διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης προκάλεσε οργή στο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο. «Είναι μια κραυγαλέα περίπτωση, που πρέπει να διερευνηθεί. Δεν είναι δυνατόν μια ευρωπαϊκή εταιρεία να βοηθά την Τουρκία να παραβιάζει το εμπάργκο όπλων για την Λιβύη», δήλωσε ο ειδικός των Πράσινων για τους εξοπλισμούς Τομπίας Λίντνερ. Η βουλευτής του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke) Σέβιν Ντάγκεντελεν ζητά να σταματήσει η συνεργασία ανάμεσα στον οργανισμό Occar και τις γερμανικές εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία. Ακόμη και κομματικά στελέχη του κόμματος του Χάικο Mάας από την κοινοβουλευτική ομάδα του SPD απαιτούν να υπάρξουν συνέπειες: «Δεν επιτρέπεται η Airbus να συντηρεί τα αεροσκάφη», δήλωσε ο ειδικός στον τομέα της άμυνας του SPD και μέλος του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου Καρλ-Χάιντς Μπρούνερ, ο οποίος ζητά αλλαγή στη γερμανική νομοθεσία περί εξωτερικού εμπορίου «προκειμένου να αποφευχθεί κάτι τέτοιο στο μέλλον».