“Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσιάζει έναν εντυπωσιακά διεισδυτικό σχολιασμό της πορείας διαμόρφωσης των νεοφιλελευθέρων και, κυρίως, των εκσυγχρονιστικών απόψεων και πρακτικών. Η συστηματική κριτική του εστιάζεται στη ρητορική του εκσυγχρονισμού, στην έλλειψη ηθικής, στη σαθρή του νεωτερικότητα, στην εμμονή του στις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού και, κυρίως, στην ανυπαρξία κάποιας ουσιαστικής θεωρητικής ανάλυσης.
Ανάμεσα στα πολλά προτερήματα του βιβλίου αξίζει να σημειωθούν δύο που σχετίζονται με την κατηγορηματική πεποίθηση του Τσακαλωτού ότι υπάρχουν δυνατότητες επανάκαμψης της Αριστεράς.
Το πρώτο είναι το επιχείρημα ότι η Αριστερά πρέπει να (επαν)εξετάσει τις αξίες της, να τις προβάλει επιθετικά και να ενισχύσει την ιδεολογική της παρουσία.
Το δεύτερο εκφράζει την άποψη ότι μέσα από τη συμμετοχή σε πολλαπλά πολιτικά επίπεδα, η Αριστερά θα καταφέρει να μορφοποιήσει τις προτάσεις της, και δεν θα είναι ένας οργανισμός που απλώς θα προσαρμόζει “αριστερότερα” διάφορες τεχνοκρατικές προτάσεις” .
Η κριτική γίνεται από ένα σύντροφο του Ευκλείδη Τσακαλώτου, τον Κώστα Γαβρόγλου, καθηγητή Ιστορίας των Επιστημών, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών – σημερινό υπουργό Παιδείας. Η κριτική γίνεται για ένα βιβλίο του 2005 με τίτλο “Οι αξίες και η αξία της Αριστεράς” -Ένα αντι-εκσυγχρονιστικό δοκίμιο για την οικονομία και την κοινωνία.
Σκέφθηκα το βιβλίο, αλλά και την κριτική μετά και τη δημοσιοποίηση της επιστολής δημόσιας μετάνοιας προς τους δανειστές με αποδέκτες τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και τον διευθύνοντα σύμβουλο του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ.
Η απόσταση από το 2005 μέχρι τις ημέρες μας μοιάζει ολόκληρος αιώνας. Το 2005 τα πάντα ήταν διαφορετικά. Ο Συνασπισμός ήταν ένα μικρό κόμμα διαμαρτυρίας που κατάφερε να συγκροτήσει μια εκλογική συμμαχία – ο πρώιμος ΣΥΡΙΖΑ- που κατέβηκε στις εκλογές του 2004 με επικεφαλής τον Νίκο Κωνσταντόπουλο (3,26 % – 6 έδρες). Σε αυτές τις εκλογές ο προσήλυτος στα κομματικά της Αριστεράς Τσακαλώτος έβαλε υποψηφιότητα στην άγονη περιφέρεια της Πρέβεζας απο όπου κρατά η οικογένεια του.
Διαβάζοντας και (ξανα) διαβάζοντας την επιστολή- δήλωση δημόσιας μετάνοιας του υπουργού Οικονομικών και ειδικά το σημείο: “Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου” το αντιπαραβάλλω με ένα σημείο της κριτικής Γαβρόγλου για τα επιχειρήματα που προβάλλει ο Τσακαλώτος μέσα απο το βιβλίο του: “(…)η Αριστερά πρέπει να (επαν)εξετάσει τις αξίες της, να τις προβάλει επιθετικά και να ενισχύσει την ιδεολογική της παρουσία”. Τι άλλο να προσθέσει κανείς;