Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που ανήκει στη λεγόμενη γενιά της εισβολής. Στη γενιά που γνώρισε την Κύπρο διχοτομημένη και ημικατεχόμενη. Δεν θα έλεγε κάποιος ότι με την εκλογή του κλήθηκε να κολυμπήσει στα βαθιά χωρίς να ξέρει κολύμπι. Είχαν προηγηθεί η μακρά θητεία του στη διπλωματική υπηρεσία και η πολιτική του διαδρομή ως κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Αναστασιάδη.
Σήμερα, με το 37% των εδαφών της Κύπρου υπό κατοχή για 50 χρόνια και με τις διαπραγματεύσεις να έχουν διακοπεί από το 2017, αναζητεί τρόπους να βγει το Κυπριακό από το τέλμα. Παρά την απροθυμία της τουρκικής πλευράς να διαπραγματευτεί, συνεχίζει να ελπίζει ότι η λύση είναι ακόμα εφικτή με μεγαλύτερη εμπλοκή της Ε.Ε. Ξεκαθαρίζει πως η ελληνική πλευρά δεν συζητάει σε καμία περίπτωση λύση δύο κρατών, κάτι που σημαίνει αναγνώριση του ψευδοκράτους και οριστική διχοτόμηση της Κύπρου. Οπως λέει, «δεν υπάρχει σχέδιο Β’».
Ενώ όλες οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην πολιτική συνεννόηση, δεν παραγνωρίζει την ανάγκη της αμυντικής ενίσχυσης της Κύπρου, παρότι -για προφανείς λόγους- δεν αναφέρει με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται και τι περιλαμβάνουν οι σχεδιασμοί για εξασφάλιση νέων οπλικών συστημάτων.
Τονίζει κατηγορηματικά ότι όσοι ζητούν αναβίωση του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου θα πρέπει να γνωρίζουν πως η αμυντική συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου είναι πιο αναβαθμισμένη από αυτή που υπήρχε στο παρελθόν.
«Δύο κράτη; Ούτε κουβέντα»
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΑΤΖΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, όταν γεννηθήκατε είχαν συμπληρωθεί 50 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, όσα δηλαδή έχουν περάσει από την εισβολή του 1974 στην Κύπρο. Υπάρχει κάτι που σας δημιουργεί ελπίδα πως δεν θα περάσουν ακόμα 50 χρόνια ώστε κάποιος να συζητά ακόμα για το Κυπριακό; Πάντως, για το Μικρασιατικό δεν συζητά κανείς σήμερα.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ: Εχετε απόλυτο δίκαιο. Είμαι ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας που γεννήθηκα λίγο πριν από την εισβολή (Δεκέμβριος 1973) και μεγάλωσα σε μια κατεχόμενη πατρίδα. Είναι ξεκάθαρο ότι η πάροδος του χρόνου, δυστυχώς, παγιώνει τετελεσμένα, δημιουργεί νέα και δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού. Η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της Κύπρου, ούτε διασφαλίζει το μέλλον του κυπριακού Ελληνισμού. Γι’ αυτό επικεντρώνω όλες τις προσπάθειές μου στην επανέναρξη των συνομιλιών πιστεύοντας ότι μια προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη και θα δίνει την αναγκαία έμφαση στη γεωπολιτική διάσταση του Κυπριακού μπορεί να μας οδηγήσει σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Μ.Κ.: Ξέρω πως θα μου πείτε, καθηκόντως, ότι πιστεύετε πως ακόμα είναι εφικτή μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ωστόσο η λύση χρειάζεται δύο, όπως και το ταγκό. Μόνη η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να την επιβάλει. Πιστεύετε πως υπάρχουν περιθώρια και για άλλους συμβιβασμούς από την ελληνοκυπριακή πλευρά για να συγκατατεθεί η τουρκική πλευρά;
Ν.ΧΡ.: Είναι εύστοχη η ερώτησή σας. Να ξεκινήσω ξεκαθαρίζοντας ότι δεν τίθεται θέμα αλλαγής της βάσης λύσης του Κυπριακού. Αλλά επειδή γνωρίζω πολύ καλά τα σημεία διαφωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές, θέλω να σας πω ότι έχω την έντονη πεποίθηση, την απόλυτη βεβαιότητα ότι η Ε.Ε. μπορεί να δώσει λύσεις σε όλα τα θέματα στα οποία υπάρχει διάσταση απόψεων ανάμεσα στις δύο πλευρές. Λύσεις που είναι προς όφελος και των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων και της ίδιας της Τουρκίας. Πιστεύω ότι ναι, εντός της Ε.Ε. είναι εφικτή η λύση. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε αυτή την ώρα λόγω της τουρκικής άρνησης να συζητήσει, όμως δεν πρόκειται να καταθέσω την εντολή αναζήτησης λύσης του Κυπριακού που μου έδωσε ο κυπριακός λαός, ακριβώς επειδή πιστεύω ότι είναι ένας εφικτός στόχος. Γι’ αυτό από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου κατέβαλα τεράστια προσπάθεια ώστε να ενεργοποιηθεί ξανά ο γενικός γραμμματέας των Ηνωμένων Εθνών και ως αποτέλεσμα των δικών μας πρωτοβουλιών και προς τα Ηνωμένα Εθνη και προς την Ε.Ε. και προς τη Γερμανία και προς τις ΗΠΑ καταφέραμε να ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια με τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του γ.γ. του ΟΗΕ. Μια προσπάθεια η οποία δεν μπορεί να αφίσταται των ψηφισμάτων του διεθνούς οργανισμού και δεν μπορεί να μη λάβει υπόψη τη διαπραγματευτική διαδικασία που έγινε όλα αυτά τα χρόνια, όπως επίσης το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. και θα συνεχίσει να είναι και μετά από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού.
Μ.Κ.: Είχαμε πιστέψει πως η ένταξη στην Ε.Ε. θα λειτουργούσε ως καταλύτης για τη λύση. Το πιστέψαμε και με την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και το επαναλαμβάνουμε και με την ενίσχυση των σχέσεών μας με τις ΗΠΑ, αρχίζοντας στρατηγικό διάλογο. Εχουν πέσει τόσες φορές έξω οι εκτιμήσεις;
Ν.ΧΡ.: Δεν είναι θέμα αν πέσαμε έξω στις εκτιμήσεις ή στις προβλέψεις μας. Ζούμε σε ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον από το οποίο επηρεαζόμαστε και δεν το καθορίζουμε εμείς. Πρέπει να είμαστε σε θέση να το αντιλαμβανόμαστε σωστά και να το αξιοποιούμε ανάλογα. Αυτό που έχει σημασία δηλαδή είναι να προσαρμοζόμαστε στο διεθνές περιβάλλον και να αξιοποιούμε την προστιθέμενη αξία που δύναται να προσφέρει η Κυπριακή Δημοκρατία ως μέρος της επίλυσης προκλήσεων είτε στην περιοχή είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πράγματι, η ένταξή μας στην Ε.Ε. επενήργησε θετικά σε ό,τι αφορά τη διαδικασία για το Κυπριακό σε σχέση με πολλές σημαντικές παραμέτρους της λύσης και είναι κάτι που το παρατηρήσαμε στις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν κατά την τελευταία διαδικασία των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά το 2017. Οσον αφορά την ενίσχυση των σχέσεών μας με τις ΗΠΑ και την έναρξη στρατηγικού διαλόγου, είναι μια γεωπολιτική εξέλιξη και μια σημαντική επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας που επίσης μπορεί να αξιοποιηθεί στις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και για επιτυχή κατάληξή τους.
Μ.Κ.: Αν δεν λυθεί το Κυπριακό, υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο;
Ν.ΧΡ.: Το έχω πει επανειλημμένως ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο. Η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της Κύπρου. Δεν υπάρχει σχέδιο Β’ σε ό,τι αφορά τη μορφή της λύσης του Κυπριακού. Μία είναι η επιδίωξή μας. Η λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με το μέχρι σήμερα κεκτημένο των συνομιλιών, καθώς και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτή είναι η δική μας θέση και σε καμία περίπτωση δεν συζητούμε λύση δύο κρατών. Γι’ αυτό θα αξιοποιήσω κάθε χαραμάδα, κάθε ευκαιρία, κάθε δυνατότητα, παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, ώστε να ανατρέψουμε τα δεδομένα της κατοχής και να επανενώσουμε την πατρίδα μας στο πλαίσιο μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης.
Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr