Για πρώτη φορά από την τουρκική εισβολή του 1974, βρέθηκαν χθες, τόσο κοντά στην Κύπρο, οι ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα δεν βρέθηκαν καν, ούτε ως φυσική παρουσία και πολύ περισσότερο ως πολιτικές θέσεις.
Παρά το ότι το τουρκικό υπουργείο άμυνας, με ανακοίνωση του, απειλούσε με τον στίχο, «μπορεί να έρθω μια νύχτα ξαφνικά», ο Ερντογάν έφυγε πριν νυχτώσει και πριν φτάσει στην ελεύθερη Λευκωσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ήταν επίσης η πρώτη φορά που πρωθυπουργός της Ελλάδας, βρέθηκε στη Κύπρο και μίλησε στην κεντρική αντικατοχική εκδήλωση για την επέτειο της τουρκικής εισβολής. Για πρώτη φορά, στην ίδια εκδήλωση βρέθηκαν ταυτόχρονα και οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης (Σ. Κασσελάκης και Ν. Ανδρουλάκης).
Με μια δόση χιούμορ, ένα Κύπριος αρχηγός κόμματος, σχολίασε την κρητική καταγωγή των τριών πολιτικών, λέγοντας: «Μητσοτάκης, Κασσελάκης, Ανδρουλάκης, αν ζούσε θα ερχόταν και ο Άκης και ας μην ήταν κρητικός», αναφερόμενος στον μακαρίτη Άκη Τσοχατζόπουλο.
Με λίγη ώρα διαφορά Μητσοτάκης και Ερντογάν, επιβεβαίωσαν με τις χθεσινές ομιλίες τους, την απόσταση που χωρίζει την Αθήνα και τη Λευκωσία, στο Κυπριακό. Δεν μπορεί όμως κάποιος να μην επισημάνει μια σημαντικότατη διαφορά. Η Αθήνα στηρίζει τις επιλογές της Λευκωσίας ενώ η Άγκυρα επιβάλλει τις θέσεις της στο ψευδοκράτος.
Από την μία, η ελληνική πλευρά διακήρυξε τη σταθερότητα της πορείας αναζήτησης λύσης στο πλαίσιο των ψηφισμάτων και αποφάσεων του ΟΗΕ, με ενισχυμένο ρόλο της ΕΕ και από την άλλη, η τουρκική πλευρά απαίτησε να υποταχθεί το διεθνές δίκαιο στις «πραγματικότητες» που δημιούργησαν τα 50 χρόνια στρατιωτικής κατοχής, έξω από το συμφωνημένο πλαίσιο, το οποίο στηρίζει η διεθνής κοινότητα.
Δύο κόσμοι
Ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ, με τις επαφές της προσωπικής απεσταλμένης του, με στόχο την αναζήτηση κοινού εδάφους, ώστε να επανεκκινήσει η διαπραγματευτική διαδικασία που διακόπηκε στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας τον Ιούλιο του 2017, το χάσμα παραμένει ακόμα βαθύ. Χάσμα που δημιουργήθηκε με την αλλαγή πλεύσης της τουρκικής πλευράς, η οποία εγκατέλειψε το συμφωνημένο πλαίσιο αναζήτησης λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, απαιτώντας λύση δύο κρατών και εκ των προτέρων αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας για το ψευδοκράτος.
Ο Ερντογάν έφτασε στη κατεχόμενη Λευκωσία ως πολέμαρχος, συνοδευόμενος από μαχητικά αεροσκάφη, 50 πολεμικά πλοία, αλεξιπτωτιστές, και ακροβατικό σμήνος επιδείξεων.
Ο Μητσοτάκης επέλεξε να συνοδεύεται από την σύζυγο του, τον υπουργό Εξωτερικών, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και υπηρεσιακούς παράγοντες.
Στο ψευδοκράτος, είχαν στήσει, όπως κάθε χρόνο, ένα οθωμανικό πανηγύρι με στρατιωτικές παρελάσεις και απόδοση τιμών στους μουτζαχεντίν (Τουρκοκύπριοι μαχητές) και τα μεχμετσίκ (Τούρκοι στρατιώτες). Σε κάθε εκδήλωση επαναλαμβανόταν φορτικά, ότι το 1974 έγινε μια «ειρηνευτική επιχείρηση» για να απελευθερωθούν οι Τουρκοκύπριοι από τα ελληνικά δεσμά, με το δικαίωμα που έδινε στη Τουρκία το Σύνταγμα του 1960, που την καθιστούσε μία από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις.
Στις ελεύθερες περιοχές, μνημόσυνα, τρισάγια, αποκαλυπτήρια προτομών πεσόντων και δάκρυα. Δάκρυα για τους ανθρώπους που χάθηκαν, για τους αγνοούμενους που ακόμη αναζητούνται και για τη γη που πατήθηκε από τους Τούρκους κατακτητές.
Όταν πια έπεσε το σκοτάδι, οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με μια αξιοπρεπή εκδήλωση απόδοσης τιμής σε αυτούς που θυσιάστηκαν και με την υπενθύμιση πως το «δεν ξεχνώ» δεν είναι ένα ακόμα σύνθημα που ξεθώριασε στους τοίχους μετά από 50 χρόνια.
Συνομιλούμε, δεν υποχωρούμε
Ο πρωθυπουργός, στην ομιλία του στους κήπους του Προεδρικού Μεγάρου στη Λευκωσία, κατέστησε σαφές προς την Άγκυρα ότι η επιμονή της ελληνικής πλευράς για επανέναρξη συνομιλιών, δεν είναι αδυναμία, ούτε φανερώνει πρόθεση υποχώρησης.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε πως Αθήνα και Λευκωσία έχουν σαφή θέση: «Δεν αποδεχόμαστε τετελεσμένα. Και η επιδίωξή μας παραμένει μία, Κυπριακή Δημοκρατία με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια, σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, σε ένα ενιαίο κράτος όπου όλοι οι πολίτες θα είναι και Κύπριοι και Ευρωπαίοι χωρίς ξένο στρατό κατοχής, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις, όπως ακριβώς το προβλέπουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ αλλά και ο σεβασμός στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Παραδέχθηκε πως στο παρελθόν, Αθήνα και Λευκωσία δεν βρίσκονταν πάντα στο ίδιο μήκος κύματος ως προς τους χειρισμούς, αλλά πλέον, «οι δύο εθνικοί πόλοι είμαστε πιο ενωμένοι όσο ποτέ. Κάτι που πρέπει να το παραδεχθούμε, δεν υπήρξε ανέκαθεν σταθερό δεδομένο στον κοινό αγώνα».
Επεσήμανε τους κινδύνους του τέλματος, λέγοντας πως «Αθήνα και Λευκωσία απορρίπτουμε το χρεοκοπημένο δόγμα ότι η ακινησία παράγει κίνηση. Ούτε βέβαια συμβιβαζόμαστε με την μοιρολατρική διαπίστωση πως κάθε νέος χρόνος θα είναι ίδιος ή χειρότερος από τον προηγούμενο».
Απαντώντας σε όσους πιστεύουν ότι δεν μπορεί να υπάρχει ελληνοτουρκική προσέγγιση λόγω της εκκρεμότητας του κυπριακού, ο Κ. Μητσοτάκης υποστήριξε πως η ελληνοτουρκική προσέγγιση βοηθά και στην πρόοδο του Κυπριακού και απευθυνόμενος στην Άγκυρα ξεκαθάρισε πως «το γεγονός ότι συζητούμε δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε και πολύ περισσότερο ότι υποχωρούμε. Το αντίθετο, θα έλεγα. Η Ελλάδα πλέον συνομιλεί με όλους ως ένα κράτος ισχυρό σε όλα τα πεδία, οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά, διπλωματικά (…) Άλλωστε μόνο οποίος δεν έχει δίκιο, μόνο όποιος δεν έχει επιχειρήματα αποφεύγει το διάλογο, όταν μάλιστα προχωρεί και σε προκλήσεις τότε βαρύνει ακόμα περισσότερο το κλίμα».
Διαβάστε τη συνέχεια στο protothema.gr