Με αγωνία αναμένουν εντός εξαμήνου 200.000 δανειολήπτες με δάνεια ύψους 12,5 δισ. ευρώ που εντάσσονται στην ευαίσθητη κατηγορία του νόμου Κατσέλη την απόφαση του Αρείου Πάγου για την πιλοτική δίκη που θα εκδώσει απόφαση για τον τρόπο που θα υπολογίζονται οι τόκοι του δανείου τους. Πρόκειται για μια ευάλωτη ομάδα πωλητών που μέσω του συγκεκριμένου νόμου προστάτεψαν την πρώτη κατοικία τους.

Το αίτημα από την πλευρά των δανειοληπτών είναι οι τόκοι του δανείου να υπολογίζονται επί της εκάστοτε δόσης αυτού, ενώ από την πλευρά των funds υποστηρίζεται πως οι τόκοι του δανείου πρέπει να υπολογίζονται όπως συμβαίνει και σε όλα τα άλλα δάνεια επί του συνόλου του δανείου. Οι συνήγοροι των δανειοληπτών ανέφεραν ως παράδειγμα ότι για δόση 400 ευρώ με τους τόκους επί του συνόλου της οφειλής το καταβαλλόμενο ποσό φθάνει τα 700 ευρώ και για δάνειο των 90.000 ευρώ τα 230.000 ευρώ.

Η πρόταση της εισαγγελέως

Στην πιλοτική δίκη που έλαβε χώρα η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη πρότεινε οι τόκοι των δανείων για τους δανειολήπτες του νόμου Κατσέλη να υπολογίζονται μηνιαία και όχι επί του συνολικού κεφαλαίου.

Η εισαγγελέας καταγράφει την αδυναμία των συγκεκριμένων δανειοληπτών, τους οποίους και εκτιμά πως η Πολιτεία πρέπει να προστατέψει. Σε άλλη περίπτωση οι δανειολήπτες αυτοί κινδυνεύουν με πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας τους. Η απάντηση στο τεθέν ερώτημα, αναφέρει η απόφαση, είναι ότι ο υπολογισμός του επιτοκίου πρέπει να γίνει επί της μηνιαίας δόσης και όχι επί του κεφαλαίου της οφειλής, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο εναρμονίζεται με τον παραπάνω πρωταρχικό σκοπό του ν. 3869/2010, δηλ. την αντιμετώπιση των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων στα οποία οδήγησε η υπερχρέωση των φυσικών προσώπων και την απαλλαγή των υπερχρεωμένων δανειοληπτών από τα χρέη, προς εξυπηρέτηση του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, με σκοπό την επανάκτηση από τους τελευταίους της αγοραστικής τους δύναμης και της επανένταξής τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της Ολομέλειας αναμένεται να εκδοθεί εντός εξαμήνου.

Τα funds

Από την πλευρά τους, οι συνήγοροι των funds υποστηρίζουν ότι στους δανειολήπτες γίνεται κούρεμα, δηλαδή μειώνεται το κεφάλαιο και παρατείνεται ο χρόνος αποπληρωμής των δόσεων, αλλά δεν μπορεί να επιστρέφεται το δάνειο άτοκα, καθώς αυτό δεν βασίζεται σε κάποια λογική. Ο τόκος πρέπει να υπολογίζεται στο υπόλοιπο του κεφαλαίου, καθώς με τις δικαστικές αποφάσεις -λόγω προσφυγής στον νόμο Κατσέλη- υπάρχει ουσιαστικά νέο δάνειο.

Τι σημαίνει για τους servicers και τις τράπεζες η εισαγγελική πρόταση για τον νόμο Κατσέλη αν ισχύσει και εφαρμοστεί;

Σύμφωνα με τις τράπεζες αλλά και τις εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο υπολογισμός του εκτοκισμού στη δόση θα οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια εσόδων. Η πλευρά αυτή επισημαίνει ότι πρόκειται για 200.000 δανειολήπτες με συνολικά δάνεια ύψους 12,5 δισ., τα οποία τιτλοποιήθηκαν μέσω του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», και η πρόταση θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάπτωση των εγγυήσεων και αποσταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος. Από την άλλη πλευρά αντιτείνεται πως εάν οι δανειολήπτες αυτοί λόγω της διαχείρισης των τόκων δεν καταφέρουν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, η ζημιά ως προς τις εγγυήσεις θα είναι μεγαλύτερη και ο κίνδυνος πλειστηριασμού για ευάλωτους επικρέμαται.

Ελβετικό φράγκο

Μπορεί να συσχετιστεί μια τέτοια απόφαση αν εξελιχθεί θετικά για τους δανειολήπτες και με το ελβετικό φράγκο;

Η απάντηση είναι ότι μάλλον δύσκολα μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, καθώς ο Αρειος Πάγος έχει γνωμοδοτήσει πολλαπλώς σε ό,τι αφορά τα συγκεκριμένα δάνεια. Στις περιπτώσεις όμως των ευάλωτων ούτως ή άλλως αναζητείται λύση από την Πολιτεία πέραν των δυνατοτήτων που προσφέρονται μέσω του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Κανένας ωστόσο δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο μιας διαφορετική διαχείρισης των τόκων σε αυτά τα δάνεια για τις περιπτώσεις ευάλωτων και πρώτης κατοικίας αν και εφόσον η απόφαση του Αρείου Πάγου συγκλίνει με την πρόταση της εισαγγελέως.

Οι πλειστηριασμοί δεν αποδίδουν

Μπορεί ο μπαμπούλας των πλειστηριασμών να επικρέμαται στα κεφάλια των δανειοληπτών, ωστόσο η επιτυχία τους δεν είναι μεγάλη.

Το 58% των πλειστηριασμών πέρυσι κηρύχθηκε άγονο και το ποσοστό αυτό υπολογίζεται επί των προγραμματισμένων, διότι εάν υπολογιστεί επί των πλειστηριασμών που εντέλει διεξήχθησαν, τότε αυτοί πλησιάζουν το 80% σύμφωνα με τα στοιχεία του «Τειρεσία».

Αναλυτικά, προγραμματίστηκαν 20.686 πλειστηριασμοί το 2024, ανεστάλησαν ή ματαιώθηκαν 5.435 από αυτούς, ενώ διεξήχθησαν 15.151 πλειστηριασμοί. Αγονοι κηρύχθηκαν 12.037, ενώ κατακυρώθηκαν μόνον 3.114.

Οι λόγοι για την εικόνα αυτή είναι αρκετοί. Κύριοι ενδιαφερόμενοι είναι οι παλιοί ιδιοκτήτες που αναμένουν να υποχωρήσει το τίμημα διαμέσου περισσότερων δημοπρασιών και επομένως αφήνουν κάποιες από αυτές να καταλήξουν άγονες. Τα δε ακίνητα -ή τουλάχιστον αρκετά από αυτά- έχουν κάποια προβλήματα, όπως για παράδειγμα κρυμμένες αυθαιρεσίες.

Οι τράπεζες δεν αγοράζουν πλέον τόσο πολλά ακίνητα καθώς κάτι τέτοιο συνεπάγεται σημαντικά προβλήματα στα χαρτοφυλάκιά τους. Οι περισσότεροι πλειστηριασμοί το 2024 ματαιώθηκαν ελλείψει πλειοδοτών αν και ολοκληρώθηκαν ως διαδικασία.

Ενδεικτικό είναι ότι το τέταρτο τρίμηνο του έτους, το 40% των πλειστηριασμών που προγραμματίστηκαν ήταν μεταξύ 5.000 ευρώ και 50.000 ευρώ ως τιμή πρώτης προσφοράς. Στο 19% ανήλθαν οι πλειστηριασμοί με τιμή πρώτης προσφοράς τα 100.000 ευρώ έως τα 250.000 ευρώ και το 4,5% από 250.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ. Σε 1,6% είναι οι πλειστηριασμοί ακριβότερων ακινήτων -από 500.000 ευρώ έως 1.000.000- και από εκεί και πάνω το ποσοστό είναι κάτω του 1%.

Αυτοί που αναστέλλονται είναι εντέλει οι ακριβότεροι πλειστηριασμοί, καθώς γι’ αυτούς αναμένεται πτώση της τιμής όπως προβλέπει ο νόμος με περισσότερες της μιας δημοπρασίας.

Οσο πιο φθηνή είναι η τιμή των πλειστηριασμών τόσο αυτοί βαίνουν προς ολοκλήρωση της διαδικασίας, αλλά ματαιώνονται τελικά ελλείψει πλειοδοτών.

Το ποσοστό, για παράδειγμα, στο τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους για την κατηγορία 5.000 έως 50.000 ευρώ που ολοκληρώθηκε ως διαδικασία είναι 45% και συγχρόνως οι ίδιοι αυτοί πλειστηριασμοί ματαιώθηκαν ελλείψει πλειοδοτών. Η γεωγραφία των πλειστηριασμών αντικατοπτρίζει και το ισχυρό κοινωνικό πρόβλημα που η πράξη κουβαλάει μέσα της. Το τελευταίο τρίμηνο από τους κατακυρωμένους πλειστηριασμούς οι 1.527 αφορούσαν κατοικίες, οι 294 αποθήκες, οι 280 οικόπεδα με κτίσμα, οι 209 καταστήματα, οι 200 θέσεις στάθμευσης, οι 165 αγροτεμάχια, οι 148 οικόπεδα, οι 8 ξενοδοχειακές μονάδες και οι 2 πλοία.

Αυτό αποτυπώνει εντέλει και την αναγκαιότητα της προστασίας των ευάλωτων.

Διαβάστε ακόμη

Γιατί οι τραπεζικοί όμιλοι αναζητούν ασφαλιστικές «νύφες»

Γιώργος Πάτσης – Obrela Security Industries: Με νέες εξαγορές σχεδιάζει το άλμα στην Ευρώπη

Robenso: Η κρητική startup που αλλάζει τους κανόνες της ανακύκλωσης με τα ΑΙ ρομπότ της (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα