Τα προγράμματα στήριξης των τραπεζών που εφαρμόστηκαν σε άλλες χώρες και ο αντίκτυπος που είχαν, τόσο για το Δημόσιο, όσο και εν γένει για τους φορολογούμενους, βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, αναφορικά με τη σχέση κόστους – οφέλους από την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από συστημικούς και μη Ομίλους.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο της χθεσινής συζήτησης στη Βουλή, με αφορμή την ενημέρωση του υπουργού Οικονομικών, κ. Κωστή Χατζηδάκη, προς τα μέλη των επιτροπών Οικονομικών Υποθέσεων και Παραγωγής και Εμπορίου, εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης, αφού απέρριψαν τα επιχειρήματα κυβέρνησης, αλλά και Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) ότι το κέρδος από την αποεπένδυση «αγγίζει» τα 3,5 δισ. ευρώ, έφεραν ως παράδειγμα τα αντίστοιχα προγράμματα σε Αμερική και Βρετανία. «Από τις ΗΠΑ ξεκινώντας και πηγαίνοντας στο Ηνωμένο Βασίλειο και από εκεί στην Ιρλανδία, θα δούμε ότι τα αντίστοιχα προγράμματα στήριξης είχαν πολύ θετική εξέλιξη στις ΗΠΑ, μέτρια στο Ηνωμένο Βασίλειο και με μικρή ζημία στην Ιρλανδία. Αναφέρομαι, για παράδειγμα, σε τρεις χώρες, οι οποίες είναι αγγλοσαξονικές. Εκεί το Δημόσιο που ήταν σε μια πολύ μεγάλη υποχώρηση τα προηγούμενα χρόνια, ως έννοια, ζημίωσε πολύ λιγότερο εάν δεν κέρδισε κιόλας», σχολίασε χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος ΚΤΕ Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, κ. Πάρις Κουκουλόπουλος.
Λίγο νωρίτερα, τόσο ο κ. Χατζηδάκης, όσο και ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιάννης Στουρνάρας, είχαν υπολογίσει σε 3,5 δισ. ευρώ το όφελος της… μεγάλης εξόδου του Δημοσίου από τις τράπεζες, λαμβάνοντας υπόψη:
- Την εθελοντική ανταλλαγή του δημόσιου χρέους (Private Sector Involvement – PSI). Οι συνολικές ακαθάριστες ζημίες του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα από το PSI ανήλθαν σε 38,3 δισ. ευρώ (λαμβάνοντας υπόψη και το debt-buy back του Δεκεμβρίου 2012).
- Τα υψηλά μερίσματα της ΤτΕ, ύψους 5,5 δισ. ευρώ, στο Ελληνικό Δημόσιο, τα οποία σε μεγάλο βαθμό προέρχονταν από τα έσοδα από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) προς τις τράπεζες.
- Τα έσοδα (αποπληρωμές και μερίσματα) που έχει εισπράξει το ΤΧΣ από τις μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos), ύψους 2,7 δισ. ευρώ, που είχαν εκδοθεί, αλλά και από την πρόσφατη επιτυχημένη αποεπένδυσή του από τις σημαντικές τράπεζες στο διάστημα Οκτωβρίου 2023 – Μαρτίου 2024 2,8 δισ. ευρώ) και τις διανομές των εκκαθαρίσεων τραπεζών που εξυγιάνθηκαν και από άλλες πηγές (878 εκατ. ευρώ).
- Την αποτίμηση των υφιστάμενων συμμετοχών του ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα και στην Τράπεζα Αττικής, καθώς και την προσδοκώμενη ανάκτηση από τις εκκαθαρίσεις τραπεζών που εξυγιάνθηκαν (1,7 δισ. ευρώ και 752 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Στον αντίποδα, η συνεισφορά του ΤΧΣ στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών διαμορφώθηκε σε 25,5 δισ. ευρώ και η συνεισφορά του στην εξυγίανση μη συστημικών τραπεζών σε 14,4 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, το ΤΧΣ συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση των σημαντικών τραπεζών του 2015 με 5,4 δισ. ευρώ σε μετοχές και μετατρέψιμα ομόλογα (contingent convertibles – CoCos). Στο συνολικό κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει νασυνεκτιμηθεί η μετατροπή των οριστικών και εκκαθαρισμένων φορολογικών απαιτήσεων (deferred tax credit – DTCs της Τράπεζας Αττικής), καθώς και η συμμετοχή του ΤΧΣ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Αττικής. Τέλος, θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη και το ύψος των DTC των σημαντικών τραπεζών που έχει ήδη αποσβεστεί (3,7 δισ. ευρώ). Κοινώς, το όφελος για το Δημόσιο από την στήριξη των τραπεζών ανέρχεται σε 53,747 δισ. ευρώ (ΠΙΝΑΚΑΣ 1) και το κόστος σε 50,282 δισ. ευρώ (ΠΙΝΑΚΑΣ 2).
Τα διεθνή προγράμματα
Στις ΗΠΑ, πάντως, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΤΧΣ, κ. Ηλία Ξηρουχάκη, το ένα από τα έξι προγράμματα του TARP (Troubled Asset Relief Program) φαίνεται ότι είχε θετικό πρόσημο, αφού κατάφερε να λάβει καθαρά κέρδη, μετά από πληρωμές, πωλήσεις, μερίσματα, τόκους κ.λπ., ύψους 16,3 δις. δολαρίων. Συνολικά το πρόγραμμα είχε ζημία 31,1 δισ. δολάρια για όλη τη διάρκεια της ζωής του, δηλαδή από το 2008 έως το Σεπτέμβριο του 2023. «Από τα έξι προγράμματα, τα δύο των τραπεζών και άλλο ένα ήταν κερδοφόρα. Τα υπόλοιπα ήταν ζημιογόνα», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Σε ότι αφορά το UKFI (UK Financial Investments), οι ζημίες για τους Βρετανούς, για να διασώσουν δύο από τις συστημικές τράπεζες, ανήλθανστα 23,2 δισ. λίρες, από αρχική επένδυση 136,6 δισ. λίρες. «Εδώ, να τονίσω ότι ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η αποεπένδυση στην τράπεζα NatWest, οπότε οι πιθανότητες είναι ότι οι ζημιές αυτές, δηλαδή τα 23,2 δισ. λίρες, θα διευρυνθούν», σημείωσε ο κ. Ξηρουχάκης.
Τέλος, η Ισπανία που το 2012 δημιούργησε το SAREP, παραλαμβάνοντας προς διαχείριση 51 δισεκατομμύρια «κόκκινα» περιουσιακά στοιχεία, χρηματοδοτούμενα κυρίως από έκδοση ομολόγων, ποσού 50 δισ. ευρώ, έως τονΙούνιο του 2025, το 45% εξ αυτών είχαν ρευστοποιηθεί, αλλά οι ζημιές ανέρχονταν στα 10,5 δισ. ευρώ. Καταληκτική ημερομηνία για το επίμαχο πρόγραμμα είναι το 2027, με τις εκτιμήσεις, όπως ανέφερε ο κ. Ξηρουχάκης, να συντείνουν πως οι συνολικές ζημιές θα αυξηθούν και σε αυτή την περίπτωση.
Στα «σκαριά» μελέτη από το ΤΧΣ
Μελέτη που θα μπορούσε να αποτελέσει το… αντίπαλον δέος αυτής του ΚΕΠΕ, η οποία «βλέπει» ζημίες, ύψους 40 δισ. ευρώ, από την αποεπένδυση, ετοιμάζει το ΤΧΣ.
«Βρισκόμαστε ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις για την εκπόνηση σχετικής έγκριτης μελέτης για την επίπτωση του Ταμείου, αλλά και η ευρύτερη επίπτωση των ανακεφαλαιοποιήσεων και στο δημόσιο τομέα, με συμβούλους διεθνούς ακαδημαϊκού φορέα μεγάλου κύρους, αλλά και ανεξάρτητου αδέσμευτου μελετητικού και ερευνητικού οργανισμού, εγχώριου προφανώς, που ασχολείται με μείζονα ζητήματα της ελληνικής οικονομίας», τόνισε ο CEO του ΤΧΣ, αποκαλύπτοντας πως η επίμαχη μελέτη αναμένεται να δημοσιευθεί στα τέλη του τρέχοντος έτους.
Τόσο ο ίδιος, όσο και η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, αλλά και της κεντρικής τράπεζας, έσπευσαν να αποδομήσουν τη μελέτη του ΚΕΠΕ, αφού δεν λαμβάνει υπόψη της μία σειρά από παραμέτρους, μεταξύ των οποίων και το PSI που με τη σειρά του, «ξεκλείδωσε» ένα συνολικό δάνειο με πάρα πολύ ευνοϊκούς όρους, με επιτόκιο 1,2% και διάρκεια 20 ετών που το διακρατούν επίσημοι φορείς.
Διαβάστε ακόμη
ΤτΕ: Η μάχη μισθών, κερδών και ακρίβειας (διαγράμματα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ