Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) υπέβαλε σε τεστ αντοχής τις 48 μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης τα οποία και θα ανακοινώσει απόψε στις 19:00 ώρα Ελλάδος. Σύμφωνα με την Αρχή αυτός ήταν και ο πλέον δύσκολος γύρος stress tests που έχει πραγματοποιηθεί από την έναρξη του θεσμού, το 2009.
Μέσω αυτών θα κριθεί ποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν στη διάθεσή τους αρκετό ρευστό ώστε να καλύψουν δυνητικές απώλειες. EBA και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εστιάζουν το ενδιαφέρον τους κυρίως στις ιταλικές τράπεζες αλλά και σε κάποιες γερμανικές, με προεξάρχουσα τη μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας, την Deutsche Bank, που έχει γράψει τα τελευταία χρόνια σημαντικές ζημιές στους ισολογισμούς της, αλλά και στη NordLB η οποία έχει τον πιο αδύναμο ισολογισμό μεταξύ των γερμανικών τραπεζών που συμμετέχουν στο stress test, με τον βασικό δείκτη κεφαλαίου της εταιρείας να οδεύει προς μείωση στο 7%.
Ο νέος γύρος stress tests κρίνει την ικανότητα των τραπεζών να αντέξουν συγκεκριμένα σοκ στις χρηματαγορές, λόγω πολιτικής αλλά και γεωπολιτικής αβεβαιότητας σε ένα περιβάλλον συνεχούς οικονομικής επιβράδυνσης, με πιθανό το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit, αλλά και ενός ευρέως sell off στην αγορά ομολόγων.
Σε γενικές γραμμές, οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα είναι καλύτερα προετοιμασμένες σε σχέση με παλαιότερα stress tests επειδή έχουν ισχυρότερα κεφάλαια και λιγότερο επικίνδυνη βάση περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι οι τράπεζες της Ευρώπης ακόμα υπολείπονται σε κερδοφορία, ποιότητα δανείων και πειθάρχηση των κοστών σε σχέση με τις αμερικανικές, ενώ ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης .SX7P έχει απολέσει πάνω από 20% φέτος.
Το 33% των τραπεζών που συμμετέχουν στο τεστ βρίσκονται στην Ευρωζώνη, όπου η βασική εποπτική αρχή είναι η ΕΚΤ, η οποία εξετάζει ξεχωριστά άλλες 60 μικρότερες τράπεζες. Κάποιες εξ αυτών είναι σε δύσκολη θέση και δίνουν μάχη επιβίωσης, ωστόσο τα αποτελέσματά τους δεν θα δημοσιευθούν, όπως σημειώνει το Reuters
Αντικείμενο ιδιαίτερης εξέτασης θα αποτελέσουν οι ιταλικές τράπεζες, καθώς, την ώρα που το σύνολο του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου υποχώρησε πάνω από 23% το τελευταίο 12μηνο, στην Ιταλία η εικόνα είναι ακόμα πιο ζοφερή. Ο ιταλικός τραπεζικός δείκτης έχει υποχωρήσει 22% από τις αρχές του έτους και 34% από το υψηλό του στις 24 Απριλίου.
Το μεγαλύτερο μέρος του ογκωδέστατου ιταλικού χρέους κατέχουν κρατικοί θεσμοί, ενώ οι ιταλικές τράπεζες κατέχουν το 20% του συνόλου του χρέους, σύμφωνα με στοιχεία της Citigroup. Συνεπεία τούτου, η άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων μαζίο με τις ανησυχίες για την πολιτική που ακολουθεί η χώρα, προκάλεσαν προβλήματα στις ιταλικές τράπεζες. Οταν αυξάνονται οι αποδόσεις σημαίνει ότι αυξάνεται και το ρίσκο, αλλά και ότι είναι μειώνονται οι πιθανότητες για κάποιο κέρδος από τα ιταλικά ομόλογα.
Όπως εξηγεί στο CNBC ο Ricardo Garcia, επικεφαλής οικονομολόγος για την ευρωζώνη στη UBS «οι τράπεζες είναι ήδη υπό πίεση λόγω των απωλειών που έχουν από τις θέσεις τους σε κρατικά ομόλογα».
Από τις 48 τράπεζες που βρέθηκαν υπό εξέταση, οι τέσσερις είναι ιταλικές: οι UniCredit, Intesa Sanpaolo, Banco BPM και Unione di Banche Italiane.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών αναφέρει σε έκθεσή της ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν το τελευταίο έτος, συγκεκριμένα κατά περίπου 3,6% το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους στην ευρωζώνη. Ωστόσο, η ίδια έκθεση έδειξε ότι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ιταλία ήταν στο 9,7% την ίδια περίοδο, πολύ υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Τα αποτελέσματα των stress test θα μπορούσαν να αυξήσουν τις ανησυχίες για τις τράπεζες της Ιταλίας, οι οποίες έχουν υποστεί πίεση λόγω του μεγάλου όγκου ιταλικών χρεογράφων που έχουν στην κατοχή τους.
Ειδικά η Banco BPM παρακολουθείται στενά διότι το κεφαλαιακό της απόθεμα είναι χαμηλότερο από τις υπόλοιπες..
Η Monte dei Paschi παρουσίασε τη χειρότερη εικόνα στα τελευταία stress test το 2016 και η Ρώμη προχώρησε στη διάσωσή της. Αλλά αυτή τη φορά δεν περιλήφθηκε στα stress test, όπως άλλωστε και οι ελληνικές (για τις οποίες διεξήχθησαν στις 5 Μαΐου 2018) και οι πορτογαλικές.
«Δεν θα περίμενα τα ακραία αποτελέσματα που είδαμε το 2016 με τη Monte dei Paschi», αναφέρει ο Daniel Quinten, της KPMG στη Φρανκφούρτη.
Επειδή στο stress tests περιλαμβάνεται η παράμετρος της επιδείνωσης των ομολόγων οι Ιταλικές τράπεζες θα πιεστούν αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν αυτό θα τις οδηγήσει σε υποχρεωτική αναζήτηση νέων κεφαλαίων. Ενδιαφέρον στοιχείο πάντως αποτελεί ότι Ιταλικά ομόλογα κατέχει και η ΕΚΤ αλλά και διεθνείς τράπεζες περίπου όλοι μαζί 1,18 τρισ. ευρώ. Ως εκ τούτου, ό,τι συμβεί στις ιταλικές τράπεζες θα συμβεί και στις ευρωπαϊκές δηλαδή μπορεί να προκύψει τραπεζική κρίση σε όλη την Ευρώπη που κανείς δεν είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι δεν περιλαμβάνεται ο όρος εάν «πέρασε» ή όχι τα stress tests μια τράπεζα καθώς αυτά γίνονται για λόγους διαφάνειας αλλά και ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές. Σε κάθε περίπτωση, δεν αναμένονται εκπλήξεις καθώς η δοκιμή προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων δεν θα έχει κριτήριο επιτυχίας ή αποτυχίας.
Σημειώνεται επίσης ότι η φετινή δοκιμή EBA θα συμπεριλάβει έναν νέο λογιστικό κανόνα που υποχρεώνει τις τράπεζες να κάνουν προβλέψεις πολύ νωρίτερα για την είσπραξη δανείων.
Χ.Ρ.