Το ΙΒΑΝ, ως γνωστόν, χρησιμοποιείται για δύο λόγους: είτε για να λάβεις είτε για να στείλεις χρήματα στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Προσφάτως, ωστόσο, ο Αλέξανδρος Κ. (τα πλήρη στοιχεία του είναι στη διάθεση του newmoney) ανακάλυψε και ένα τρίτο: να χρεωθείς για μία συναλλαγή, για την οποία, όμως, ουδέποτε έδωσες εντολή!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πριν από αρκετές ημέρες ο ίδιος που τυγχάνει να είναι στέλεχος πληροφορικής, με μεγάλη εμπειρία και έχει ασχοληθεί στο παρελθόν και με τον τομέα των πληρωμών, έψαχνε στο διαδίκτυο, για να αγοράσει ένα κινητό. Επισκέφθηκε ως επί το πλείστον sites του εξωτερικού και μόλις εντόπισε αυτό που αναζητούσε αποφάσισε να προχωρήσει με την αγορά. Οι επιλογές που του έδινε η ιστοσελίδα ήταν δύο: μέσω πιστωτικής και μέσω SEPA Direct Debit. «Ήθελα να χρησιμοποιήσω το δεύτερο, περισσότερο για να δω πως ακριβώς λειτουργεί», αναφέρει στο newmoney και συνεχίζει: «Η φόρμα του Direct Debit είχε ένα μόνο πεδίο: IBAN. Το συμπλήρωσα για να δω εάν στη συνέχεια θα ζητήσουν κάτι άλλο, πράγμα που δεν έγινε. Τουναντίον, μου είπαν ότι θα ειδοποιηθώ μόλις γίνει η αποστολή του προϊόντος. Προφανώς υπέθεσα ότι δεν πρόκειται να καταφέρουν να τραβήξουν χρήματα από τον λογαριασμό μου μόνο με το IBAN, οπότε πήγα σε άλλο site και έκανα την παραγγελία από εκεί με κάρτα. Μερικές ημέρες αργότερα ανακάλυψα στα spam μου emails από την εταιρεία που με ενημέρωνε για την επιτυχή χρέωση του λογαριασμού μου και την αποστολή του κινητού (που είχα ήδη παραγγείλει στο μεταξύ από άλλο site). Μπήκα από περιέργεια στον λογαριασμό μου στην τράπεζα και είδα ότι όντως έγινε χρέωση με το επίμαχο ποσό, χωρίς, ωστόσο, ποτέ να ειδοποιηθώ! Ούτε SMS ήρθε, ούτε notification στο app στο κινητό μου».
Όπως ήταν λογικό ο Αλέξανδρος απευθύνθηκε στην τράπεζά του ζητώντας εξηγήσεις αναφορικά με την απουσία ενός σημαντικού βήματος από την διαδικασία: την αποδοχή της χρέωσης από τον δικαιούχο του λογαριασμού! «Έτσι όπως έχει υλοποιηθεί μπορεί οποιοσδήποτε έχει το όνομα και το IBAN μου (μιλάμε για εκατοντάδες φίλους και συνεργάτες που το έχουν για να μου βάζουν χρήματα) να αφαιρούν ποσά από τον λογαριασμό μου όποτε θέλουν! Χωρίς έγκριση από εμένα», προσθέτει ο ίδιος.
Η απάντηση της τράπεζας
«Η συναλλαγή SEPA Direct Debit είναι μία ειδικού τύπου συναλλαγή. Βασική προϋπόθεση αυτής είναι η συμφωνία (έγγραφη ή ηλεκτρονική) του πελάτη και του εμπόρου για την πραγματοποίησή της. Η συμφωνία αυτή γνωστοποιείται ηλεκτρονικά στις τράπεζες των συμβαλλομένων ώστε να γίνουν οι χρεοπιστώσεις». Αυτή ήταν η απάντηση της τράπεζας, σημειώνοντας πως υπεύθυνος για την ύπαρξη, τήρηση και έλεγχο της συμφωνίας/mandate είναι ο έμπορος. «Δεν απαιτείται από την τράπεζα να έχει κατέχει – συλλέξει αυτό το mandate, αλλά να ανταποκριθεί. Τούτων δοθέντων στην τράπεζα απεστάλη ηλεκτρονική εντολή χρέωσης του λογαριασμού του πελάτη και πίστωσης του λογαριασμού του εμπόρου με την ένδειξη ύπαρξης συμφωνίας και άρα η τράπεζα έπρεπε να ανταποκριθεί, από την στιγμή που ο λογαριασμός υπήρχε και είχε και το σχετικό υπόλοιπο», πρόσθετε.
Όπως, ωστόσο, προκύπτει από τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές, οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες και να ελέγξουν, αλλά και να διατηρούν στα αρχεία τους για έλεγχο από τον πελάτη την εντολή χρέωσης (mandate).
Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο στη συγκεκριμένη περίπτωση εντοπίζονται δύο προβλήματα. «Το πρώτο αφορά στον Ευρωπαϊκό κανονισμό SEPA Direct Debit Core που αφορά καταναλωτές και που δεν προβλέπει, δυστυχώς, υποχρεωτική επιβεβαίωση της συναλλαγής από τον δικαιούχο του λογαριασμού είτε με μία ειδοποίηση στο κινητό είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Κάποιες τράπεζες, ωστόσο, το κάνουν και αυτό είναι προς τιμή τους. Το δεύτερο πρόβλημα αφορά στην υλοποίηση του κανονισμού από την συγκεκριμένη τράπεζα (και ίσως και από άλλες) που δεν ζητά την εντολή (mandate), δεν την διατηρεί στα αρχεία της και δεν την δίνει στον πελάτη. Αυτά τα τρία βήματα προβλέπονται από τον κανονισμό και θα έπρεπε να τηρούνται», εξηγεί χαρακτηριστικά.
Διευκρινήσεις από την ΕΕΤ
Τα βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος SEPA άμεσων χρεώσεων (SEPA Direct Debit Core) παραθέτει από την πλευρά της, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), χωρίς, ωστόσο, να τοποθετείται για το ζήτημα της διατήρησης αρχείων από πλευράς των τραπεζών. Πιο αναλυτικά:
• Ο οφειλέτης φυσικό πρόσωπο (πληρωτής) υπογράφει μία εντολή χρέωσης (εξουσιοδότηση) – την οποία δίνει είτε στην τράπεζά του είτε απευθείας στον δικαιούχο πληρωμής – με την οποία εξουσιοδοτεί τον δικαιούχο να εισπράξει μία πληρωμή και, ταυτόχρονα, επιτρέπει στην τράπεζά του να χρεώσει τον λογαριασμό του, προκειμένου να πληρώσει αυτή την εντολή είσπραξης.
• O IBAN είναι ο μοναδικός κωδικός αναγνώρισης λογαριασμού και τράπεζας για συναλλαγές στο πλαίσιο του SEPA. Έτσι, ο δικαιούχος πληρωμής (ιδιωτική επιχείρηση, ασφαλιστικό ταμείο, ΝΠΔΔ, Δημόσιο κ.λπ.) πρέπει να γνωστοποιεί στην τράπεζά του τον IBAN του οφειλέτη/πληρωτή (καταναλωτή) που θα πρέπει να χρεωθεί.
• Ο οφειλέτης (πληρωτής) έχει δικαίωμα, εφόσον είναι καταναλωτής, να ζητήσει από την τράπεζά του, χωρίς να υποχρεούται να αναφέρει τον λόγο, την επιστροφή χρηματικών ποσών έως και οκτώ εβδομάδες μετά τη χρέωση του λογαριασμού του. Στις περιπτώσεις μη εγκεκριμένων συναλλαγών άμεσης χρέωσης (π.χ. λανθασμένη χρέωση ποσού, λήξη ισχύος της εξουσιοδότησης, κ.λπ.), το δικαίωμα επιστροφής ποσού παρατείνεται έως και 13 μήνες μετά τη χρέωση του λογαριασμού του οφειλέτη (πληρωτή).
Διαβάστε ακόμη:
Mohegan Sun Casino: Οικονομικές απώλειες ύψους $162 εκατ. για το 2020
Jared Isaacman: Ο Δισεκατομμυριούχος που πετάει μαχητικά αεροσκάφη
ΑΑΔΕ: Aπόκτηση ΑΦΜ και αλλαγή στοιχείων με email ή συστημένη επιστολή χωρίς επίσκεψη στην Εφορία