Η γενική διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας Χριστίνα Θεοφιλίδη μιλάει στο «business stories» για το μεγάλο άνοιγμα της ΕΤΕ προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και το πώς η Εθνική κατάφερε να διπλασιάσει τα δάνεια προς τη συγκεκριμένη κατηγορία εταιρειών, η οποία καλύπτει το 70% της απασχόλησης στη χώρα.

Μιλάει ακόμη για το πρώτο πλήρως ψηφιακό δάνειο της ΕΤΕ που απευθύνεται σε ΜμΕ, αλλά και για το γεγονός ότι το 95% του όγκου των συναλλαγών από τους πελάτες πραγματοποιείται εκτός καταστημάτων. Δηλώνει ότι για την Εθνική η χρηματοδότηση των ΜμΕ είναι απόλυτη προτεραιότητα και εξηγεί ότι η τράπεζα εξασφάλισε κεφάλαια για να συνεχίσει τη χρηματοδοτική υποστήριξη των επιχειρήσεων. Ακόμη αναφέρεται στα αποτελέσματα έρευνας της ΕΤΕ για τις ΜμΕ, που αποκαλύπτουν ότι το 60% των εταιρειών αναβαθμίστηκε ψηφιακά μέσα στην πανδημία, ενώ πάνω από τα 2/3 προχώρησαν σε διαρθρωτικές αλλαγές στη λειτουργία τους.

– Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και τις παροτρύνσεις που ακολούθησαν από την κυβέρνηση για τη χρηματοδότηση του κλάδου, θα ήθελα να σας ρωτήσω: υπάρχει από την πλευρά της Εθνικής Τράπεζας κάποιο σχέδιο για αυτής της κλίμακας τις επιχειρήσεις;

Ασφαλώς και υπάρχει. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον από αριθμό εργαζομένων. Καλύπτουν το 70% της απασχόλησης του επιχειρηματικού τομέα. Αυτή και μόνο η διάσταση αρκεί για να συνειδητοποιήσουμε τον κρίσιμο ρόλο τον οποίο διαδραματίζουν στην προοπτική της ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά και στη συνοχή της ελληνικής κοινωνίας. Επειδή είναι συγκριτικά μικρές σε μέγεθος, έχουν ακόμη το πλεονέκτημα να προσαρμόζονται πιο εύκολα στις νέες παραγωγικές συνθήκες, να γίνονται πιο ευέλικτες, πράγμα που επίσης αποκτά σημασία σε μια οικονομική εποχή η οποία αλλάζει διαρκώς τα δεδομένα. Ενδεικτικά, βάσει ερευνών της ΕΤΕ σε ελληνικές ΜμΕ, το 60% αυτών προχώρησε σε ψηφιακή αναβάθμιση εν μέσω της πανδημίας, ενώ άνω των 2/3 έκαναν διαρθρωτικές αλλαγές στη λειτουργία τους. Για την Εθνική Τράπεζα αποτελεί προτεραιότητα η χρηματοδοτική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η ενίσχυσή τους με κάθε άλλο τρόπο, συμβουλευτικό ή μεταφορά τεχνογνωσίας. Αποτελεί επίσης προτεραιότητά μας ο δικός μας μετασχηματισμός, ούτως ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε νέες, σύγχρονες υπηρεσίες στις επιχειρήσεις, να πρωτοπορούμε σε τομείς όπως η ηλεκτρονική τραπεζική, η ψηφιοποίηση και η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που μας προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία.

– Τι προβλέπετε για το μέλλον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ειδικότερα, μετά μάλιστα την υγειονομική κρίση;

Η υγειονομική κρίση επιτάχυνε θεαματικά τις τεχνολογικές εξελίξεις, όξυνε τον ανταγωνισμό και έκανε ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη της τράπεζας, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επένδυσαν σε ψηφιακά εργαλεία επιτυγχάνουν υψηλότερο περιθώριο λειτουργικού κέρδους κατά περίπου 50% σε σχέση με τις υπόλοιπες. Παράλληλα, έχουμε μπροστά μας τα χρήματα για επενδύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι πρώτες ενδείξεις από την αγορά είναι θετικές ως προς τη διάθεση των μικρομεσαίων να αξιοποιήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης και να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις. Συνεπώς, τους δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις συνθήκες και την ευνοϊκή αυτή συγκυρία και να κάνουν τη μετάβαση στο νέο παραγωγικό μοντέλο. Αυτό προϋποθέτει και σημαντικές αλλαγές ή τομές για τις ίδιες τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Χρειάζεται να εκσυγχρονιστούν, να συγχωνευτούν, να συνενώσουν τις δυνάμεις τους για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα στηρίξει μια τέτοια προσπάθεια, πολύ δε περισσότερο η Εθνική Τράπεζα. Ο απαιτούμενος παραγωγικός μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας είναι συνυφασμένος με τον μετασχηματισμό και την αναβάθμιση του κλάδου των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στις οποίες η Εθνική θα βρεθεί δίπλα τους.

– Ποια είναι τα ποσά των χορηγήσεων που έχετε προβλέψει τα τελευταία χρόνια για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;

Θα σας υπενθυμίσω ότι πριν από λίγες ημέρες εξασφαλίσαμε, μεταξύ άλλων κονδυλίων, για τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία νέες χρηματοδοτήσεις ύψους 1,125 δισ. ευρώ, μέσω της συμφωνίας μας με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης έχουμε συμπράξει ενεργά τόσο με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα όσο και με ευρωπαϊκούς φορείς για να μπορέσουμε να προσφέρουμε στην αγορά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων λύσεις και προϊόντα που θα εξασφαλίσουν το βήμα στην επόμενη μέρα. Σήμερα που κοιτάμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία, υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια για να στηριχθούν βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια, με έμφαση και προτεραιότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι εκταμιεύσεις δανείων της Εθνικής Τράπεζας κατά το 2020 ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 40% σε ετήσια βάση. Είναι σημαντικό για εμάς ότι τα μισά από αυτά τα δάνεια διοχετεύτηκαν σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι συγκεκριμένες χορηγήσεις μας σημειώστε ότι ήταν σχεδόν διπλάσιες από το 2019.

– Σύμφωνα ωστόσο και με μια πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σημαντικά θέματα πρόσβασης σε ρευστότητα, κυρίως λόγω του μεγάλου ποσοστού απόρριψης των χρηματοδοτικών τους αιτημάτων. Ποια είναι η θέση σας;

Εξαιτίας της δεκαετούς οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιβαρύνθηκαν με μεγάλο τραπεζικό δανεισμό, γεγονός το οποίο δυσχέραινε ή δυσχεραίνει ακόμη, σε κάποιες περιπτώσεις, τον πρόσθετο δανεισμό τους. Οι τράπεζες δεν έχουν ως γνώμονα μόνο να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις, αλλά και να διασφαλίσουν την επιστροφή των χρημάτων που δάνεισαν, για να μπορέσουν να χορηγήσουν στη συνέχεια δάνεια και σε άλλες επιχειρήσεις και άλλα νοικοκυριά. Είναι μια βασική προϋπόθεση για τον υγιή κύκλο της οικονομίας. Διαφορετικά η αλυσίδα αυτή της χρηματοδότησης, των επενδύσεων και της ανάπτυξης διακόπτεται και η οικονομία βυθίζεται στην ύφεση. Παρ’ όλα αυτά, στην Εθνική καταβάλαμε κάθε δυνατή προσπάθεια να στηρίξουμε τους υφιστάμενους αλλά και τους νέους πελάτες μας. Χορηγήσαμε, όπως επιβεβαιώνουν και τα νούμερα που σας προανέφερα, σημαντικό αριθμό επιχειρηματικών δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ευνοϊκούς όρους. Προσαρμόσαμε, μέσα σε λίγες εβδομάδες, τις υπηρεσίες μας για να αξιολογήσουμε αιτήματα υπερδιπλάσια από αυτά που λαμβάναμε έως τότε. Αναβαθμίσαμε τις υπηρεσίες που προσφέρουμε στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω της ηλεκτρονικής τραπεζικής, και αυτό είναι μια άλλη πολύ σημαντική προσφορά της Εθνικής.

– Ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα βήματα που πραγματοποιήσατε σε αυτή την κατεύθυνση;

Εχουμε ήδη προωθήσει σειρά πρωτοποριακών ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών. Αλλάξαμε τις ταχύτητες των συναλλαγών, αλλά και τις συνήθειες των πελατών μας με εντυπωσιακά αμοιβαία οφέλη. Το 95% του όγκου των συναλλαγών μας γίνεται πλέον εκτός του καταστήματος. Πρόσφατα λανσάραμε το πρώτο στην Ελλάδα πλήρως ψηφιακό δάνειο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σας θυμίζω ότι πρώτοι επίσης προσφέραμε το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού ηλεκτρονικά, από το σπίτι ή το γραφείο, όχι μόνο για επαγγελματίες, αλλά και για νομικά πρόσωπα. Η Εθνική δεν θυμίζει σε τίποτε το συναλλακτικό παρελθόν της.