Ο τουρισμός συνέβαλε άμεσα στην οικονομία της χώρας με 23,4 δισ. ευρώ (+10,9% ή + 2,3 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2018) ενώ συνολικά -άμεσα και έμμεσα- συνέβαλε από 51,6 δισ. ευρώ έως 62,1 δισ. ευρώ. Η άμεση δραστηριότητα του τουρισμού αντιστοιχεί στο 12,5% του ΑΕΠ και η συνολική από 27,5% έως 33,1%.
Τα στοιχεία προέρχονται από την τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) για τη συμβολή του τουρισμού στην ελληνική οικονομία το 2019. Εντυπωσιακά είναι και τα νούμερα για την απασχόληση στον κλάδο από την έτερη, σχετική μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, σύμφωνα με την οποία, στα καταλύματα και την εστίαση κατεγράφη το τρίτο τρίμηνο του 2019 ο υψηλότερος αριθμός απασχολούμενων, στα 429,2 χιλ., από το 2010.
Το 2019, ήταν η χρονιά που ο ελληνικός τουρισμός πέτυχε τις καλύτερες επιδόσεις που είχε ποτέ. Η πανδημία του κορωνοϊού, επέφερε δραστική μείωση της τουριστικής δραστηριότητας σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα και την κατάρρευση των εσόδων και στη χώρα μας. Ενδεικτικό αποτελεί το γεγονός ότι με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (σ.σ. σήμερα Τρίτη πρόκειται να δημοσιευτούν πιο αναλυτικά τα στοιχεία του επταμήνου) οι τουριστικές εισπράξεις για την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουλίου του 2020 ήταν μόλις στο 1,25 δισ. ευρώ από 9,1 δις. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, σημειώνοντας μείωση κατά 86,2%. Σε επίπεδο αφίξεων, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 80,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 για την περίοδο του επταμήνου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού εκτιμά ότι η μείωση των εσόδων το 2020 σε σχέση με το 2019, θα υπερβεί το 60% και ίσως πλησιάσει και το 80%. Mέσα σε αυτό το περιβάλλον, ισχυρές απώλειες κατέγραψε και ο ελληνικός τουρισμός. Όμως, η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών έχει δείξει πως ο τουρισμός είναι μια δραστηριότητα που βρίσκεται σε μακροχρόνια ανοδική τάση και ανακάμπτει από τις υφέσεις.
Τα νούμερα του 2019
Για το 2019, τα νούμερα της Ελλάδας κυμάνθηκαν στα υψηλότερα ιστορικά επίπεδα και ειδικότερα:
– Η αύξηση της άμεσης συνεισφοράς του τουρισμού εκτιμάται σε 2,3 δισ. ευρώ, όταν η συνολική αύξηση του ΑΕΠ το 2019 ήταν 2,7 δισ. ευρώ.
– Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τον τουρισμό συμπεριλαμβανομένων των εισπράξεων από τις μεταφορές κάλυψαν το 89% του ελλείματος του ισοζυγίου αγαθών. Οι εισπράξεις αυτές, ισούνται με το 78% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων που εξάγει η χώρα, εξαιρουμένων των εισπράξεων από εξαγωγή πλοίων και καυσίμων.
– Στην αιχμή της τουριστικής περιόδου, οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό αντιστοιχούσαν άμεσα στο 17,1% της απασχόλησης και συνολικά (άμεσα και έμμεσα) μεταξύ 37,6% και 45,2%.
– Ο τουριστικός τομέας, είχε σημαντική επενδυτική δραστηριότητα ύψους 3,2 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 1,2 δισ. ευρώ σε εγχώρια προστιθέμενη αξία.
– Εντυπωσιακή είναι η συμμετοχή του τουρισμού στην οικονομική δραστηριότητα των Περιφερειών της Κρήτης, των Ιονίων Νήσων και του Νοτίου Αιγαίου.
Στη δεύτερη μελέτη με θέμα: «Η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση και τους λοιπούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, 2010-2019» τα βασικά ευρήματα έχουν ως εξής:
– Η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση κατέγραψε το τρίτο τρίμηνο του 2019 τον υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων (429,2 χιλ.) από το 2010.
– Τα καταλύματα και η εστίαση έφθασαν να αντιπροσωπεύουν το 10,8% της συνολικής απασχόλησης στο τρίτο τρίμηνο του 2019 (από 7,7% το 2010).
– Η μερική απασχόληση στην Ελλάδα, τόσο στα καταλύματα και την εστίαση (17,9%) όσο και στους λοιπούς κλάδους (8,3%) είναι περίπου η μισή σε σύγκριση με τα επίπεδα της ΕΕ-28 (32,6% και 19,5% αντίστοιχα).
– Οι κυριότερες ηλικιακές ομάδες απασχολούμενων στα καταλύματα και την εστίαση προέρχονται από τις ηλικίες 30-44 ετών (τρίτο τρίμηνο 2019: 37,6%), ενώ παράλληλα ο τομέας προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης σε ομάδες του πληθυσμού που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας – τρίτο τρίμηνο 2019: 25-29 ετών (17,2%), 45-64 ετών (31,2%) και γυναίκες (48,2%).
– Την περίοδο 2010-2019 παρατηρείται αποκλιμάκωση της ανασφάλιστης εργασίας:
α) Καταλύματα: -33,4%, από 2,1 χιλ. το 2010 σε 1,4 χιλ. το 2019
β) Εστίαση: -39,5%, από 20,5 χιλ. το 2010 σε 12,4 χιλ. το 2019
γ) Λοιποί κλάδοι: -45,5%, από 156,8 χιλ. το 2010 σε 85,5 χιλ. το 2019
Οι δύο μελέτες υλοποιήθηκαν από το ΙΝΣΕΤΕ στο πλαίσιο της Πράξης: «Δράσεις πρόγνωσης και παρακολούθησης μεταβολών του τουριστικού τομέα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της διαρθρωτικής προσαρμογής του», η οποία εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.