Η Σούζαν Μπέκεν, καθηγήτρια Αειφόρου Τουρισμού στο Ινστιτούτο Griffith, το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο για τον τουρισμό στην Αυστραλία και ένα από τα σημαντικότερα του κόσμου, δεν συγκαταλέγεται στους «αισιόδοξους» σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
Με μακρά εμπειρία στα θέματα του βιώσιμου τουρισμού, διεθνή καριέρα σε υψηλόβαθμες θέσεις συμβούλων, συνεργάτιδα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, επικεφαλής επιστημονική σύμβουλος στο υπουργείο Διατήρησης (Κληρονομιάς) της Νέας Ζηλανδίας και κάτοχος του βραβείου Ulysses του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, η Σούζαν Μπέκεν έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει σχετικά με τις απειλές που συνεπάγεται η κλιματική αλλαγή για τους τουριστικούς προορισμούς και τις αλλαγές που θα επιφέρει στην τουριστική βιομηχανία η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας και ο πολλαπλασιασμός των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Στα τέλη Ιουλίου δημοσίευσε ένα άρθρο που προκάλεσε αίσθηση με τίτλο «Οι τουρίστες συρρέουν στη Μεσόγειο σαν να μην συμβαίνει η κλιματική κρίση. Η φετινή ζέστη και οι φωτιές θα επιβάλλουν την αλλαγή» (“Tourists flock to the Mediterranean as if the climate crisis isn’t happening. This year’s heat and fire will force change”).
Στο άρθρο αυτό, η Μπέκεν υποστηρίζει ότι το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» οδεύει προς το τέλος.
Επικαλούμενη τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Ρόδο και Κέρκυρα με την επακόλουθη μαζική απομάκρυνση των τουριστών, αλλά και τους καύσωνες που έπληξαν τις μεσογειακές χώρες, υποστηρίζει ότι «οι αγαπημένοι προορισμοί διακοπών δεν είναι πλέον ασφαλείς καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνεται».
«Πολλοί από εμάς αλλάζουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε τις διακοπές με ζεστό καιρό: από κάτι που αναζητούμε, σε κάτι που φοβόμαστε» προσέθεσε, εκτιμώντας ότι η φετινή χρονιά θα αποτελέσει ορόσημο σημαντικών αλλαγών στον παγκόσμιο τουρισμό.
Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο newmoney, η Σούζαν Μπέκεν εξηγεί πώς θα επηρεαστούν οι επιλογές προορισμών στο άμεσο μέλλον.
«Ο κόσμος θα αποφεύγει τα πολύ ζεστά μέρη, και ακόμη περισσότερο εάν υπάρχουν επιπλέον κίνδυνοι, όπως για παράδειγμα από πυρκαγιές ή ξηρασία» μας είπε. «Επίσης, οι τουρίστες θα αποφεύγουν να ταξιδεύουν τον Αύγουστο, καθώς οι θερμοκρασίες γίνονται τόσο καυτές, που δεν είναι ευχάριστο να κάνεις οτιδήποτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης έχουν ήδη καταγράψει μεγαλύτερο τουριστικό ενδιαφέρον για την “ενδιάμεση” (shoulder) σεζόν σε σύγκριση με μια ή δύο δεκαετίες πριν. Αυτή είναι μία τάση που θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Η κλιματική αλλαγή που ήδη βιώνουμε κάνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο πιθανά. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι θερμοκρασίες που είδαμε φέτος τον Ιούλιο θα μπορούσαν να συμβαίνουν κάθε 2-5 χρόνια σε έναν κόσμο όπου η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα έχει ανέβει κατά 2 βαθμούς Κελσίου. Τώρα, βρισκόμαστε ήδη σε παγκόσμια άνοδο 1,2 βαθμών και είναι πιθανό να περάσουμε τον 1,5 βαθμό πριν το 2030.»
Ως ενδιάμεση “shoulder” σεζόν ορίζεται το διάστημα μεταξύ της περιόδου τουριστικής αιχμής (high season) και της περιόδου χαμηλής ζήτησης (low season). Στην Ευρώπη η ενδιάμεση σεζόν είναι οι μήνες Μάιος, Ιούνιος, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος. Ήδη, από το 2021 είχε καταγραφεί αύξηση των ταξιδιών σε ευρωπαϊκούς προορισμούς κατά την ενδιάμεση σεζόν.
Πώς θα προσαρμοστούν οι προορισμοί της Μεσογείου
Αν όμως η ενδιάμεση σεζόν, αλλά και οι πιο “δροσεροί”- “βόρειοι” προορισμοί αποτελούν τη νέα, ανερχόμενη τάση, τι επιφυλάσσει το μέλλον για τους κλασσικούς μεσογειακούς προορισμούς, που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα»;
Πώς θα μπορέσουν να διατηρήσουν τα πολύτιμα τουριστικά έσοδα, που σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν τη βασική πηγή εισοδήματος για τις τοπικές κοινωνίες;
Η ανάπτυξη υποδομών για την αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών (περισσότερα σκίαστρα, παροχές νερού, χώροι πρασίνου και δροσιάς, κέντρα υγείας), η εκπόνηση σχεδίων απόκρισης σε έκτακτες καταστάσεις, η παροχή υπηρεσιών προστασίας στους τουρίστες στη γλώσσα τους, αλλά και η αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων στους τουριστικούς προορισμούς θεωρούνται απαραίτητα βήματα.
«Αφενός, θα πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στην ενδιάμεση σεζόν» επιμένει η Σ. Μπέκεν. «Αφετέρου, για την χρονική περίοδο στα μέσα του καλοκαιριού, είναι σημαντικό να παρέχεται στους τουρίστες άφθονη σκιά. Ίσως οι τουρίστες χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες για το πώς να παραμείνουν δροσεροί και ενυδατωμένοι. Ορισμένες δραστηριότητες μπορεί να μετατοπιστούν περισσότερο μέχρι το βράδυ και οι άνθρωποι μπορεί να μένουν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου τους κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος. Επίσης, το μοντέλο τουρισμού “ακριβώς στην ώρα” (“just-in-time”) θα πρέπει να αλλάξει σε μια προσέγγιση “για κάθε περίπτωση” (“just-in-case”) . To μοντέλο “just-in-time” σημαίνει ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού είναι βελτιστοποιημένες για να φτάνουν τα πάντα όταν χρειάζεται. Για παράδειγμα, στα δωμάτια οι κρατήσεις γίνονται με συνεχή αλληλουχία για να μεγιστοποιήσουν την πληρότητα. Το νερό και τα τρόφιμα είναι επίσης αρκετά για να εξυπηρετήσουν τους ανθρώπους υπό κανονικές συνθήκες. Αν, όμως, υπάρξουν διακοπές και ξαφνικά τα τρόφιμα πρέπει να διαρκέσουν περισσότερο, τότε πολλοί προορισμοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες να ανταπεξέλθουν. Το μοντέλο “just-in-case”, προβλέπει ότι δημιουργούνται προβλέψεις για έκτακτα περιστατικά και buffers, για παράδειγμα να υπάρχουν μερικά επιπλέον κρεβάτια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, να υπάρχουν επιπλέον τρόφιμα και φάρμακα κ.λπ., ίσως ακόμη και να υπάρχει κάποιο επιπλέον προσωπικό. Φυσικά αυτό το μοντέλο είναι λίγο πιο δαπανηρό, αλλά είναι πιο ανθεκτικό. Ο τουρισμός δεν μπορεί να αναπτύσσεται για πάντα, έχουμε ήδη ξεπεράσει την ικανότητα πολλών προορισμών να «απορροφήσουν» τουρίστες, ειδικά όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Ένα μοντέλο τουρισμού με λιγότερες αφίξεις αλλά ίσως υψηλότερες τιμές θα ήταν πιο ανθεκτικό σε απροσδόκητα γεγονότα. Οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν σχέδια ανταπόκρισης για περισσότερα έκτακτα γεγονότα» καταλήγει.
Πλήττεται ο ευρωπαϊκός νότος- στο «κόκκινο» η Ελλάδα
Η μελέτη “Περιφερειακός αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην ευρωπαϊκή τουριστική ζήτηση” (Regional impact of climate change on European tourism) που εκπόνησε το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (JRC) αξιολογεί τις αλλαγές στην τουριστική ζήτηση σε τέσσερα μελλοντικά σενάρια για την άνοδο της θερμοκρασίας, τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού (1,5°C και 2°C) και δύο υψηλότερα επίπεδα (3°C και 4°C).
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο συνολικός αντίκτυπος στην ευρωπαϊκή τουριστική ζήτηση αναμένεται να είναι θετικός, με προβλεπόμενη άνοδο 1,58% για το υψηλότερο σενάριο θέρμανσης (4°C), αλλά τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα κρύβουν υψηλή ποικιλομορφία μεταξύ των περιφερειών. Υπάρχει ένα σαφές μοτίβο βορρά-νότου, με αύξηση της τουριστικής ζήτησης στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και χαμηλότερη ζήτηση στο νότο.
Σε μία άνοδο 1,5°C της θερμοκρασίας, η πλειονότητα (80%) των ευρωπαϊκών περιοχών αναμένεται να επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή μόνο σε σχετικά μικρό ποσοστό, με τη ροή των τουριστών που επισκέπτονται αυτές τις περιοχές να κυμαίνεται μεταξύ -1% και +1%. Τα αποτελέσματα είναι παρόμοια για το σενάριο θέρμανσης 2°C.
Σύμφωνα με το σενάριο των υψηλότερων εκπομπών, η πιο σημαντική επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην τουριστική ζήτηση προβλέπεται για τις παράκτιες περιοχές, για παράδειγμα μείωση 9,12% για τα ελληνικά νησιά του Ιονίου και αύξηση 15,93% για τη Δυτική Ουαλία (Ηνωμένο Βασίλειο).
Επιπλέον, οι μεγαλύτερες απώλειες –πάνω από 5%– προβλέπονται σε περιοχές της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, ενώ τα υψηλότερα κέρδη –πάνω από 5%– κατανέμονται σε Γερμανία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Διαβάστε ακόμη
Δύο σενάρια για επιβολή ειδικού περιβαλλοντικού τέλους
Πώς θα δοθεί φέτος το επίδομα θέρμανσης
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ