«Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουν όλοι πόσο εύθραυστη είναι η ανάκαμψη. Ναι, ανακάμπτουμε. Ναι, η δυναμική βελτιώνεται. Ναι, αναμένουμε να συνεχίσει να βελτιώνεται το 2023. Αλλά τα περιθώρια κέρδους, με τα οποία λειτουργούμε, είναι πολύ μικρά και δεν μπορούμε να ανεχθούμε μια κατάσταση, όπου τα αεροδρόμια ειδικότερα επιχειρούν να ξεζουμίσουν τις αεροπορικές εταιρείες και τους επιβάτες τους με σημαντική αύξηση των τελών αεροδρομίου. Κάθε σεντ έχει σημασία».
Είναι ένας ακόμα γύρος στην πολυετή διαμάχη αεροπορικών εταιρειών – αεροδρομίων. Αυτή τη φορά τον άνοιξε ο γενικός διευθυντής της ΙΑΤΑ, Γουίλιαμ Γουόλς, στην παρουσίαση των ετήσιων προβλέψεων της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (International Air Transport Association, IATA).
Αν και οι προβλέψεις είναι θετικές, με τον κλάδο να επιστρέφει στην κερδοφορία το 2023 για πρώτη φορά από το 2019, η ανάκαμψη θεωρείται εύθραυστη, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός ενδέχεται να κόψει την «όρεξη» για ταξίδια σε μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού.
Παράλληλα, πολλά από τα αεροδρόμια ΗΠΑ και Ευρώπης έχουν προχωρήσει ήδη σε ανατιμήσεις των τελών. Οι αεροπορικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι δεν έχουν κανένα περιθώριο να απορροφήσουν τις ανατιμήσεις των αεροδρομίων, ενώ την ίδια ώρα τα περιθώρια για αυξήσεις στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων έχουν περιοριστεί σημαντικά, λόγω της γενικής αύξησης του κόστους ζωής.
Σύμφωνα με την ΙΑΤΑ, το καθαρό κέρδος των αεροπορικών εταιρειών ανά επιβάτη το 2023 θα ανέλθει σε 1,11 δολάρια, δηλαδή 0,6%. Το 2022 έκλεισε με ζημιές 2 δολαρίων ανά επιβάτη. «Όταν δει κάποιος το κέρδος που προβλέπουμε», υποστήριξε ο Γ. Γουόλς, «μιλάμε για 1 δολάριο ανά επιβάτη με βάση τον αριθμό των επιβατών που αναμένουμε να πετάξουν.
Ένα δολάριο ανά επιβάτη κέρδος! Και τα αεροδρόμια επιδιώκουν να αυξήσουν τις χρεώσεις τους, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά γελοία ποσά, πολύ πάνω από αυτό» προσέθεσε.
Ο γενικός διευθυντής της IATA προειδοποίησε ότι πολλές αεροπορικές εταιρείες θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις το επόμενο έτος. Για αυτό ευθύνονται επίσης το υψηλό κόστος λειτουργίας, η άνοδος των τιμών καυσίμων, η στροφή στα πράσινα καύσιμα, οι πολλαπλοί ρυθμιστικοί κανόνες.
Η Marie Owens Thomsen, επικεφαλής οικονομολόγος της ΙΑΤΑ, σημείωσε ότι «ο κίνδυνος για αναθεώρηση προς τα κάτω των τελευταίων προβλέψεων παραμένει» και συμπλήρωσε ότι «η αεροπορική κίνηση είναι στενά συνδεδεμένη με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων».
Η απάντηση των αεροδρομίων
Μιλώντας στο Reuters, ο Olivier Jankovec, γενικός διευθυντής της ένωσης αεροδρομίων ACI Europe, απάντησε αιχμηρά στα σχόλια του Γ. Γουόλς.
«Οι καταναλωτές ανέχονται τις μαζικές αυξήσεις των αεροπορικών ναύλων από τις αεροπορικές εταιρείες, γεγονός που αντανακλά τόσο τις πληθωριστικές πιέσεις όσο και το γεγονός ότι ελέγχουν αυστηρά τη χωρητικότητα που διαθέτουν στην αγορά» είπε. «Τα τέλη των αεροδρομίων αντανακλούν τις ίδιες πληθωριστικές πιέσεις. Οπότε σας ρωτώ, ποιος πραγματικά κοροϊδεύει ποιον εδώ;», κατέληξε.
Η ACI Europe επισημαίνει ότι τα αεροδρόμια έχασαν 65,5 δισ. δολάρια το 2020 και ότι η πολυετής μείωση των τελών σε πραγματικούς όρους έχει οδηγήσει σε ένα σημείο, «όπου καθίσταται αναγκαίο για τα αεροδρόμια να αρχίσουν να αυξάνουν το κόστος, ιδίως καθώς πολλά από αυτά ξεκινούν φιλόδοξα και δαπανηρά έργα επέκτασης και ανακαίνισης».
Πάντως, οι ανατιμήσεις των τελών αεροδρομίων έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και από μεμονωμένες αεροπορικές εταιρείες. Η Αρχή Διοίκησης των Αεροδρομίων της Πορτογαλίας (ANA – Aeroportos de Portugal) ανακοίνωσε την απόφασή της να αυξήσει τα τέλη έως και 15% το 2023, μια κίνηση που καταδικάστηκε από τις αεροπορικές εταιρείες.
«Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αύξηση 15% στα ήδη υψηλά τέλη αεροδρομίου της ANA», ανέφερε ανακοίνωση της μεγαλύτερης αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair, «ειδικά όταν η αεροπορική και τουριστική κίνηση της Πορτογαλίας εξακολουθεί να ανακάμπτει μετά την πανδημία και θα πρέπει να υποστηριχθεί με χαμηλότερα τέλη αεροδρομίου».
Σε ανάλογες αποφάσεις έχουν προχωρήσει τα αεροδρόμια σε Λονδίνο, Άμστερνταμ, Τορόντο, Σιγκαπούρη, Ορλάντο και δεκάδες άλλα, με ανατιμήσεις που φτάνουν έως και 40%.
Η δοκιμασία των Χριστουγέννων
Η κόντρα αεροπορικών – αεροδρομίων δεν αφορά μόνο στα κόστη. Κορυφώθηκε το καλοκαίρι, όταν πολλά αεροδρόμια δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στην αυξημένη κίνηση και προκάλεσαν πολύωρες καθυστερήσεις, ακυρώσεις πτήσεων και απίστευτη ταλαιπωρία στους επιβάτες.
Τώρα, τα περισσότερα αεροδρόμια διαβεβαιώνουν ότι θα είναι έτοιμα για τα Χριστούγεννα, καθώς έχουν προχωρήσει σε προσλήψεις προσωπικού και τεχνολογικές αναβαθμίσεις.
Ένα εξ αυτών είναι το Χίθροου του Λονδίνου, το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης. Στις αρχές Νοεμβρίου δήλωσε ότι είναι προετοιμασμένο για τη μεγαλύτερη χριστουγεννιάτικη απόδραση των τελευταίων τριών ετών και υποσχέθηκε ότι οι επιβάτες δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν ημερήσιο πλαφόν, όπως αυτό που επιβλήθηκε το καλοκαίρι για να περιοριστεί το χάος που είχε προκληθεί στο αεροδρόμιο.
Ωστόσο, οι απεργιακές κινητοποιήσεις που έχουν εξαγγελθεί στη Μ. Βρετανία αναμένεται να προκαλέσουν νέες διαταραχές στις πτήσεις. Η υπ. Εσωτερικών της Βρετανίας, Suella Braverman, προειδοποίησε: «Ο κόσμος θα αντιμετωπίσει σοβαρή αναστάτωση στα βρετανικά αεροδρόμια τα Χριστούγεννα, λόγω των προγραμματισμένων απεργιών του προσωπικού των συνόρων».
Το προσωπικό σε έξι αεροδρόμια (Χίθροου, Γκάτγουικ του Λονδίνου, Μάντσεστερ, Μπέρμιγχαμ, Κάρντιφ και Γλασκώβης) θα πραγματοποιήσει στάσεις εργασίας από τις 23 έως τις 26 Δεκεμβρίου και από τις 28 Δεκεμβρίου έως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Σε αυτά τα αεροδρόμια τις ημέρες των εορτών αναμένεται να φτάσουν έως και 2 εκατ. επιβάτες με πάνω από 10.000 πτήσεις, σύμφωνα με την εταιρεία αεροπορικών αναλύσεων Cirium.
Περίπου 1.000 μέλη του συνδικάτου Δημόσιων και Εμπορικών Υπηρεσιών (PCS) -μεταξύ των οποίων και άτομα που εργάζονται στον έλεγχο διαβατηρίων- προβαίνουν σε απεργιακές κινητοποιήσεις, αφού το υπουργείο Εσωτερικών προσέφερε αυξήσεις μισθών 2%, αντί του 10% που ζητούσαν.
Διαβάστε ακόμη
Ανησυχία για το νέο ξέσπασμα τιμών στην αγορά ηλεκτρισμού – «Καίει» ο μηχανισμός πρόβλεψης τιμών
Μουντιάλ 2022: Τι προβλέπει ο αναλυτής που είχε βρει τους νικητές το 2014 και 2018 (tweet)