Στη Βιέννη, από το καλοκαίρι του 2024 οι ιδιοκτήτες και οι οικοδεσπότες θα μπορούν να διαθέτουν τα σπίτια τους προς βραχυχρόνια μίσθωση με τον χρονικό περιορισμό των 90 ημερών τον χρόνο, ενώ όσοι ζητούν να εξαιρεθούν θα πρέπει να υποβάλλουν σχετικό αίτημα στη δημοτική Αρχή.
Στη Φλωρεντία τo 75% των διαθέσιμων καταλυμάτων τύπου Airbnb συγκεντρώνεται μόλις στο 5% της πόλης, στο ιστορικό κέντρο, εξ ου και το πλάνο περί απαγόρευσης καταχώρησης οποιασδήποτε άλλης νέας ιδιοκτησίας στο κέντρο ως βραχυχρόνιας μίσθωσης, με το σκεπτικό ότι η πόλη αντιμετωπίζει «έκτακτη κατάσταση πλήρους απορρύθμισης», όπως τη χαρακτήρισε ο δήμαρχός της.
Στο Παρίσι η εμπλοκή των δημοτικών Αρχών στο θέμα «βραχυχρόνια μίσθωση» είναι ενεργή και οι ιδιοκτήτες που θέλουν να μισθώνουν με αυτόν τον τρόπο την πρώτη τους κατοικία έχουν την επιλογή των 120 ημερών, εφόσον είναι εγγεγραμμένοι γι’ αυτόν τον σκοπό στον τοπικό δήμο. Αν υπερβούν αυτό το χρονικό όριο ή αν πρόκειται για δευτερεύουσα κατοικία, θα πρέπει να προχωρήσουν στη μετατροπή της ιδιοκτησίας τους σε «επιπλωμένο τουριστικό κατάλυμα».
Η Ευρώπη στη μετά COVID-19 εποχή, με την επιστροφή των ταξιδιών και του υπερ-τουρισμού στους δημοφιλέστερους προορισμούς, αυστηροποιεί σταδιακά το πλαίσιο για τις μισθώσεις τύπου Αirbnb.
Τον ίδιο βηματισμό ετοιμάζεται να ακολουθήσει και η Ελλάδα, με κεντρικό άξονα τον διαχωρισμό των μικροϊδιοκτητών που καταχωρούν 1-2 ακίνητα έναντι αυτών που διαχειρίζονται και μισθώνουν περισσότερα σπίτια. Παράλληλα, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προχωρά άμεσα τους ελέγχους για αδήλωτα εισοδήματα σε ιδιοκτήτες ακινήτων από βραχυχρόνιες μισθώσεις. Επιπλέον, στα βασικά θέματα που απασχολούν τις εμπλεκόμενες πλευρές και τίθενται στο τραπέζι εν όψει της ρύθμισης της αγοράς, είναι καταρχάς αυτό της φορολόγησης για τους οικοδεσπότες περισσότερων ιδιοκτησιών, π.χ. για πάνω από 2 ακίνητα ανά ΑΦΜ, καθώς και η ενεργοποίηση παλαιότερων ρυθμίσεων (του 2017) που είχαν ψηφιστεί, αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκαν γιατί δεν προχώρησε η έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων περί χρονικού περιορισμού 60 ή 90 ημερών ανά ημερολογιακό έτος, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και τις ανάγκες της, όπως όταν πρόκειται για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων.
Στα θέματα προς συζήτηση είναι και αυτό της λήψης των σχετικών αποφάσεων κεντρικά ή από τους δήμους, οι οποίοι πρακτικά γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες της περιοχής τους.
127.000 καταχωρήσεις τον Σεπτέμβριο
Οι επερχόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις προβλέπονται σε μια συγκυρία όπου η αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης ανά την Ελλάδα σημειώνει επιδόσεις πάνω ακόμη και από το 2019, με τις καταχωρήσεις πανελλαδικά για τον Σεπτέμβριο να αγγίζουν τις 127.000, παρουσιάζοντας αύξηση ακόμη και σε διψήφια ποσοστά στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς και τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα.
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία από τη διεθνή εταιρεία αναλύσεων βραχυχρόνιας μίσθωσης AirDNA, η οποία επεξεργάζεται δεδομένα από τις πλατφόρμες Airbnb και VRBO, οι διαθέσιμες καταχωρήσεις στη χώρα μας για τον τρέχοντα μήνα αντιστοιχούν σε 126.741, έχοντας ανακτήσει τις απώλειες της πανδημίας και σημειώνοντας άνοδο κατά 4% σε σύγκριση με πέρυσι και ακόμη μεγαλύτερη άνοδο (κατά 26%) συγκριτικά με μία διετία πριν, οπότε η αγορά είχε επηρεαστεί λόγω COVID-19.
Ακόμη μεγαλύτερα είναι τα νούμερα για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, με τη συμπρωτεύουσα ειδικά φέτος να πετυχαίνει το μεγάλο τουριστικό comeback συμπαρασύροντας και την άνοδο της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων: Οι καταχωρήσεις στην πόλη έχουν αυξηθεί κατά 18% σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας αισίως για τον Σεπτέμβριο στις 2.778, ενώ διψήφιο ποσοστό αύξησης έναντι του Σεπτεμβρίου του 2022 καταγράφεται και για την Αθήνα, στο 11%, με συνολικά 10.102 καταχωρήσεις.
Ανοδικά κινούνται οι καταχωρήσεις και στους τρεις από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς νησιωτικούς προορισμούς της χώρας, τη Ρόδο (παρά τις πυρκαγιές), την Κρήτη και την Κέρκυρα. Συγκεκριμένα, στην Κρήτη για τον Σεπτέμβριο οι διαθέσιμες καταχωρήσεις ξεπερνούν τις 23.000, αυξημένες κατά 3% σε σχέση με πέρυσι, στη Ρόδο είναι στο +8% έναντι του Σεπτεμβρίου του 2022, με 4.567 συνολικά, ενώ αύξηση κατά 5% καταγράφεται στον αριθμό των καταχωρήσεων στην Κέρκυρα, στις 8.371.
Η Airbnb
Με την αγορά λοιπόν να τραβά ξανά την ανιούσα στη χώρα μας, η πλευρά των ξενοδόχων έχει ζητήσει επανειλημμένα ξεκάθαρους και ίσους όρους ανταγωνισμού -πολύ περισσότερο δε που το κομμάτι της βραχυχρόνιας μίσθωσης αντιπροσωπεύει ουσιώδες μερίδιο του τουρισμού πλέον φτάνοντας να αποτελεί το 2022 το 14% της συνολικής τουριστικής δαπάνης, με το μέγεθος της αγοράς να ξεπερνά τα 3,3 δισ. ευρώ. Από την πλευρά της, με τη συνολικότερη ρύθμιση προ των πυλών, η Airbnb δηλώνει ανοιχτή και έτοιμη να συζητήσει τη νέα κανονιστική πρόταση με την κυβέρνηση, όπως αναφέρεται αρμοδίως στο «business stories».
«Δεδομένου ότι σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχει η κατεύθυνση για πιο σταθερούς, ξεκάθαρους και εναρμονισμένους κανόνες στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, η Ελλάδα έχει ήδη δείξει, επιτυχημένα, ότι η προσπάθεια από κοινού με τις πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων και η βελτιστοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων είναι ο καλύτερος δρόμος προς τα εμπρός».
Από την πλευρά της, η Airbnb δεσμεύεται, όπως δηλώνουν οι εκπρόσωποί της στο «b.s.», να συνεχίσει τη συνεργασία της με τους κυβερνητικούς φορείς και τις τοπικές Αρχές στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
«Οποιαδήποτε νέα ρύθμιση πρέπει να είναι δίκαιη και αναλογική, λαμβάνοντας υπόψη κάθε επιμέρους οικονομική κατηγορία και δραστηριότητα», δηλώνει στο «b.s.» από την πλευρά των ιδιοκτητών ο κ. Στράτος Ζαφειριάδης, επικεφαλής της κοινότητας Airbnb (Community Leader) στην Αθήνα, στην Περιφέρεια Αττικής και τα Ιόνια Νησιά.
«Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτελούν σε αυτή τη συγκυρία για τους ιδιοκτήτες που διαθέτουν ακίνητα, αλλά και για τους επισκέπτες που επιλέγουν να μείνουν σε αυτά, μια ανάσα στο κύμα ακρίβειας που χτυπάει τόσο την Ελλάδα, όσο και ολόκληρο τον κόσμο, αφορά Ελληνες και ξένους επισκέπτες και καλύπτει πολλές φορές τη ζήτηση ενός κοινού, που σε άλλη περίπτωση απλώς δεν θα πήγαινε διακοπές.
Αλλά και για τους ιδιοκτήτες που διαθέτουν τα διαμερίσματα και τα σπίτια τους προς ενοικίαση στις πλατφόρμες, μιλάμε για μια άκρως απαραίτητη οικονομική στήριξη, με ένα εισόδημα που βοηθά να πληρωθούν στεγαστικά δάνεια και λογαριασμοί.
Να θυμίσω ότι η Ελλάδα από τα χρόνια της κρίσης έως και σήμερα πληρώνει τον δυσβάσταχτο ΕΝΦΙΑ, ενώ το ποσοστό ιδιοκατοίκησης έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Τα Airbnb δίνουν μια δυνατότητα, ώστε να προστατευτεί η κατοικία, πέραν του οφέλους από το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες έχουν ανακαινίσει, με ίδιες δαπάνες, σπίτια που για δεκαετίες ήταν κλειστά».
Σε σχέση με την πορεία της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων φέτος στην Ελλάδα και με δεδομένη τη μεγάλη ζήτηση για ταξίδια στη μετά COVID-19 περίοδο, η ανοδική πορεία που έχει καταγραφεί καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν συνεχίζεται και το φθινόπωρο, «με τις κρατήσεις να διατηρούν μια σταθερή ροή και πέραν του καλοκαιριού. Εμείς σε αυτή τη φάση ανησυχούμε για τις πιθανές επιπτώσεις σε μια περίοδο όπου συνολικά όλα τα κόστη αυξάνονται και είμαστε αντίθετοι στην επιβολή χρονικών περιορισμών ως προς τη συνολική διάρκεια των ημέρων των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσα στο έτος.
Η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος για πολλές ελληνικές οικογένειες και επιπλέον το συγκεκριμένο μέτρο έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό ως προς την αντιμετώπιση των κύριων ζητημάτων που αφορούν τη στέγαση. Ενας πιθανός χρονικός περιορισμός θα έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να αρχίσουν να κινούνται στην παραοικονομία και να νοικιάζουν τα καταλύματά τους εκτός διαδικτυακών πλατφορμών, πέρα από τις επιτρεπόμενες ημέρες, υπονομεύοντας τη διαφάνεια του κλάδου και ενισχύοντας τη φοροδιαφυγή.
Επιπλέον, θα επιλέξουν να νοικιάσουν τα σπίτια τους την υψηλή περίοδο, ώστε να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, με αποτέλεσμα η προσφορά σε άλλες περιόδους του έτους να είναι σημαντικά μικρότερη. Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής των καταλυμάτων, καθιστώντας την Ελλάδα πιο ακριβό προορισμό, με συνέπεια πολλοί ταξιδιώτες να επιλέξουν πιο οικονομικούς προορισμούς, ενώ θεωρούμε ότι θα ενισχύσει περαιτέρω την εποχικότητα του τουρισμού στη χώρα -σε αντίθεση με την πολιτική κατεύθυνση που θέλει να ακολουθήσει η ελληνική πολιτεία, δηλαδή την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Αντίστοιχα, ο διαχωρισμός της οικονομικής εκμετάλλευσης ανά δήμο δεν θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικός, διότι υπάρχουν πολλοί μικρότεροι δήμοι που εμπλέκονται σε διάφορες περιοχές ανά την Ελλάδα και ειδικά στις μεγάλες πόλεις (βλ. Αθήνα). Ενα πιθανό σενάριο διαχωρισμού αυτών θα ήταν κατά περιφέρεια, αλλά και αυτό δεν θα ήταν αποτελεσματικό λόγω της διαφορετικής εποχικότητας, με διαφορετικές πληρότητες ανά προορισμό. Συνολικά, θεωρούμε πως κάθε ρύθμιση οφείλει να είναι προϊόν ώριμης συζήτησης με όλες τις πλευρές και με άξονα την ελευθερία διάθεσης της ακίνητης περιουσίας», λέει ο κ. Ζαφειριάδης.
Από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες καλωσορίζουν την πρόθεση της κυβέρνησης να διαχωρίσει τη δραστηριότητα μεταξύ των οικογενειών που θέλουν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, διαθέτοντας το σπίτι ή το εξοχικό τους προς ενοικίαση στις πλατφόρμες και της επαγγελματικής τουριστικής δραστηριότητας. «Υποστηρίζουμε την αναμόρφωση του φορολογικού καθεστώτος μεταξύ των δύο κατηγοριών που ενισχύει τόσο την ελληνική οικονομία, όσο και την ελληνική οικογένεια, αλλά και κάνει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακόμα πιο δίκαιες».
Στις αιτιάσεις περί αύξησης των τιμών των ενοικίων σε δημοφιλείς προορισμούς και αδυναμίας εύρεσης κατοικιών προς ενοικίαση, ο κ. Ζαφειριάδης εκτιμά ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Ελλάδα δεν είναι ο βασικός υπαίτιος για την αύξηση των ενοικίων στην Ελλάδα, ωστόσο είναι γεγονός ότι ειδικά σε τουριστικές περιοχές με υψηλή ζήτηση δημιουργείται πράγματι δυσκολία στην εύρεση στέγασης. Οι οικοδεσπότες της βραχυχρόνιας μίσθωσης εκτιμούν ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεταβλητές που έχουν οδηγήσει στην αύξηση των ενοικίων, μεταξύ των οποίων και η πολιτική της Golden Visa με τη χορήγηση αδειών διαμονής για την αγορά ακινήτων από επενδυτές τρίτων χωρών.
«Τα έσοδα αυτών των ακινήτων δεν επιστρέφουν ποτέ στην ελληνική αγορά, αλλά τα χρήματα των ενοικίων πάνε στο εξωτερικό. Ηρθε η ώρα να στηρίξουμε την κοινωνία, όχι λίγους μεγάλους επενδυτές, αλλά τους πολλούς μικροϊδιοκτήτες που είναι και η ραχοκοκαλιά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, αυτούς που κατάφεραν να κρατήσουν τις περιουσίες τους και τώρα μπορούν να ζουν αξιοπρεπώς χωρίς να έχουν πάρει ούτε ένα ευρώ από το κράτος, αντιθέτως συντηρούν χιλιάδες οικογένειες, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα.
Από την πλευρά μας, προτείνουμε να δοθούν περισσότερα κίνητρα με φοροελαφρύνσεις στους ιδιοκτήτες, ώστε να ανακαινιστούν τα άδεια ακίνητα που υπάρχουν σε περιοχές με στεγαστικό πρόβλημα για να αυξηθεί η διαθεσιμότητα των διαμερισμάτων προς μακροχρόνια μίσθωση. Υπάρχουν, με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις, τουλάχιστον 750.000 ακίνητα άδεια σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων πάνω από τα μισά βρίσκονται στην Αττική. Στο επίκαιρο θέμα της στέγασης των φοιτητών και εφόσον θέλουμε να κινούμαστε με ευρωπαϊκά πρότυπα, μια λύση είναι η συγκατοίκηση, κάτι που στην Ελλάδα δεν είναι τόσο διαδεδομένο», καταλήγει ο κ. Ζαφειριάδης.
Τα μέτρα
Στο τραπέζι των συζητήσεων για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι η φορολόγηση για τους οικοδεσπότες περισσότερων ιδιοκτησιών, π.χ. για πάνω από 2 ακίνητα ανά ΑΦΜ, καθώς και η ενεργοποίηση παλαιότερων ρυθμίσεων -που ουδέποτε εφαρμόστηκαν- περί χρονικού περιορισμού 60 ή 90 ημερών ανά ημερολογιακό έτος, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και τις ανάγκες της, όπως όταν πρόκειται για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων.
Στα θέματα προς συζήτηση είναι και αυτό της λήψης των σχετικών αποφάσεων κεντρικά ή από τους δήμους.
Οι ιδιοκτήτες
«Η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος για πολλές ελληνικές οικογένειες και επιπλέον το συγκεκριμένο μέτρο έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό ως προς την αντιμετώπιση των κύριων ζητημάτων που αφορούν τη στέγαση.
Ενας πιθανός χρονικός περιορισμός θα έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να αρχίσουν να κινούνται στην παραοικονομία και να νοικιάζουν τα καταλύματά τους εκτός διαδικτυακών πλατφορμών, πέρα από τις επιτρεπόμενες ημέρες, υπονομεύοντας τη διαφάνεια του κλάδου και ενισχύοντας τη φοροδιαφυγή».
Τα ενοίκια
Οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι δεν είναι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ο βασικός υπαίτιος για την αύξηση των ενοικίων στην Ελλάδα, ωστόσο είναι γεγονός ότι ειδικά σε τουριστικές περιοχές με υψηλή ζήτηση δημιουργείται πράγματι δυσκολία στην εύρεση στέγασης.
Εκτιμούν δε ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεταβλητές που έχουν οδηγήσει στην αύξηση των ενοικίων, μεταξύ των οποίων και η πολιτική της Golden Visa με τη χορήγηση αδειών διαμονής για την αγορά ακινήτων από επενδυτές τρίτων χωρών.
Διαβάστε ακόμη
Ανακούφιση για Fed και ΕΚΤ από τα αναμενόμενα στοιχεία για δομικό πληθωρισμό (γραφήματα)
Νέο σοκ στις διεθνείς τιμές τροφίμων και ενέργειας προβλέπει ο ΟΟΣΑ
Φυσικό αέριο: Παίρνει την ανηφόρα στην Ευρώπη όσο μπαίνουμε στο φθινόπωρο (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ