Ζοφερή, πιο ζοφερή από ποτέ ακόμη κι εν μέσω πανδημίας, είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή για τις αερομεταφορές στην Ευρώπη, αφενός λόγω της πολύ δύσκολης χειμερινής περιόδου και του επίσης πολύ δύσκολου διμήνου Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, αφετέρου λόγω των ήδη μειωμένων αντοχών αεροπορικών, αεροδρομίων και γενικότερα όλης της αλυσίδας γύρω από την αερομεταφορά, που διανύει δυστυχώς τον 11ο μήνα μειωμένης δραστηριότητας.
Τα νούμερα για τις απώλειες συνολικά ανά χώρα και ανά αεροπορική, όπως τις έχει καταγράψει το Eurocontrol, o γνωστός Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας, είναι ιλιγγιώδη, με τις απώλειες στο κομμάτι της απασχόλησης -όπως αυτές έχουν ανακοινωθεί από τις εταιρείες- να τα λένε όλα: 191.000 άμεσες (μη συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων) θέσεις εργασίας.
Για την Ελλάδα, σε σύνολο 41 χωρών, η χώρα μας κατατάσσεται στις αγορές με σχετικά χαμηλότερο ποσοστό μείωσης όσον αφορά τον αριθμό των πτήσεων την περασμένη χρονιά, κοντά στο 55%, με 255.000 λιγότερες πτήσεις το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Συνολικά, οι πτήσεις στους ευρωπαϊκούς αιθέρες μειώθηκαν από 40% έως 73%, ανάλογα με τη χώρα.
Σε οικονομικό επίπεδο, ως προς τον αντίκτυπο της πανδημίας για τη χρονιά που μας πέρασε, το Eurocontrol κάνει λόγο για 56,2 δισ. ευρώ καθαρές ζημιές για τις αεροπορικές, τα αεροδρόμια και τους παρόχους υπηρεσιών στον κλάδο της αερομεταφοράς, καθώς επίσης και 1,7 δισ. λιγότερους επιβάτες.
Ιδιαίτερα αρνητικός ήταν ο αντίκτυπος μαζικά όσον αφορά τις πτήσεις στην Ευρώπη, όπου σημειώθηκαν απώλειες 6,1 εκατ. πτήσεων -μόλις 5 εκατ. πέρυσι από 11,1 εκατ. το 2019 και πτώση της κίνηση στο ενδοευρωπαϊκό δίκτυο κατά 54%.
Η μείωση της κίνησης με τις αγορές εκτός Ευρώπης ήταν κατά 59% και οι πτήσεις των εταιρειών χαμηλού κόστους μειώθηκαν κατά 62%.
Ανά εταιρεία, η πτώση για τους μεγαλύτερους ομίλους στην Ευρώπη κυμάνθηκε από 53% έως 67% και συγκεκριμένα:
- Στον όμιλο Lufthansa η πτώση όσον αφορά τον ημερήσιο αριθμό πτήσεων ήταν κατά 67%, με 1.102 πτήσεις το 2020, από τις 3.295 του 2019
- Στη Ryanair η μείωση ήταν κατά 59% με 951 πτήσεις σε ημερήσια βάση, από 2.053 το 2019
- Στον όμιλο Air France – KLM η μείωση ήταν κατά 55%, με 920 πτήσεις το 2020 ημερησίως, από 2.053 αντίστοιχα το 2019
- Στον όμιλο IAG στο μείον 65%, με 825 πτήσεις ημερησίως το 2020, από 2.342 το 2019
- Στην Turkish Airlines στο μείον 53%, με 626 πτήσεις το 2020 σε ημερήσια βάση, από 1.331 το 2019
- Στην Easyjet με 67% μείωση στον αριθμό των πτήσεων στις 547, από τις 1.671 το 2019
Ανά χώρα οι μεγαλύτερες αγορές στην Ευρώπη σημείωσαν πτώση, όπως προαναφέρθηκε, ως προς τον αριθμό των πτήσεων από 40% έως 73% και συγκεκριμένα:
- Στο Ηνωμένο Βασίλειο 61%, με 1,3 εκατ. λιγότερες πτήσεις
- Στη Γερμανία 56% με 1,2 εκατ. λιγότερες πτήσεις
- Στην Ισπανία 61% με 1 εκατ. λιγότερες πτήσεις
- Στη Γαλλία 54% με 900.000 λιγότερες πτήσεις και
- Στην Ιταλία 60% με 800.000 λιγότερες πτήσεις
Η πρόβλεψη του 2021
Για το 2021, το Eurocontrol παρουσιάζει διαφορετικά σενάρια, λιγότερο ή περισσότερα αισιόδοξα, με το εμβόλιο να θεωρείται το βασικό «όπλο» για την επιστροφή στην ανάκαμψη. «Θα πάρει χρόνο, ωστόσο αναμένουμε σταδιακή πρόοδο έως το καλοκαίρι του 2021, γεγονός το οποίο θα έχει θετικές επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές αερομεταφορές».
Οι πρώτοι μήνες του 2021 θα συνεχίσουν με πτώση μεταξύ 50%- 60%, ενώ η τελευταία εβδομάδα του 2020 έκλεισε με έναν μέσο όρο πτώσης κατά 62,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη, τελευταία εβδομάδα του 2019.
Ως γενικά συμπεράσματα για το 2021 αναφέρονται τα εξής:
- Η κίνηση στην Ευρώπη για το σύνολο του 2021 αναμένεται να ανακάμψει στο 51% ή αλλιώς στα 5,64 εκατ. πτήσεις σε σχέση με το 2019, με ταχύτερους ρυθμούς από το καλοκαίρι και μετά. Το λιγότερο ρεαλιστικό (αισιόδοξο) σενάριο κάνει λόγο για πλήρη ανάκαμψη στα νούμερα του 2019 το 2024, ενώ λιγότερο αισιόδοξή, αλλά πιο ρεαλιστική, είναι η πρόβλεψη για ποσοστό 92% έως το 2024, με 10,24 εκατ. πτήσεις στην Ευρώπη και πλήρη ανάκαμψη μέχρι το 2026.
- Ακόμη περισσότερες εταιρείες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με κατάρρευση, γεγονός το οποίο αναδεικνύει και την ανάγκη για οικονομική στήριξη στο σύνολο της αεροπορικής βιομηχανίας.
- Αεροπορικές και αεροδρόμια χρειάζονται ξεκάθαρη πολιτική για το 2021 σε σχέση με την κατανομή των χρονοθυρίδων (slots) στα αεροδρόμια, όπου με βάση το καθεστώς προ πανδημίας (το οποίο έχει χαλαρώσει με απόφαση της Κομισιόν λόγω κορωνοϊού) οι αεροπορικές εταιρείες θα πρέπει κανονικά να χρησιμοποιούν το 80% των slots για να διασφαλίσουν τη χρήση τους και την επόμενη περίοδο, γεγονός το οποίο όπως είναι εύλογο δημιουργεί μεγάλο ανταγωνισμό, ειδικά για τα πολυσύχναστα αεροδρόμια.
- Η συνδεσιμότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών προορισμών θα πρέπει να διατηρηθεί και το νέο έτος
- Θα πρέπει να διατηρηθεί και η χρηματοδότηση από τον κλάδο πιο «πράσινων» πρακτικών.