Ο Γιάννης Σμπώκος υπήρξε μία κατεξοχήν ηγετική φυσιογνωμία που επέδρασε καταλυτικά στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Κρήτης και δημιούργησε ένα εντελώς νέο υπόδειγμα για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Ηταν από εκείνους τους Κρητικούς που κατάφερνε να συνδυάζει με έναν μοναδικό τρόπο την σύλληψη του οράματος μιας νέας εποχής με την δυνατότητα να το κάνει πράξη στην πιο πλήρη μορφή του.
Πεισματάρης και ακατάβλητα εργατικός, και έχοντας πάντα ως μέτρο τον άνθρωπο, ο Γιάννης Σμπώκος ανέδειξε την ελληνική φιλοξενία, δένοντας αρμονικά το τοπίο της Κρήτης με την υψηλή αισθητική και τις καινοτόμες υπηρεσίες.
Γέννημα θρέμμα Ανωγειανός δεν έφυγε ποτέ μακριά από τις ρίζες και την καταλυτική επίδραση της Κρήτης, εκφράζοντας σε κάθε ευκαιρία την ευγνωμοσύνη του για όσα του πρόσφερε η κρητική γη. Σταθερός και αταλάντευτος ευεργέτης των ανθρώπων της γενέθλιας περιοχής του, δώρισε -μεταξύ άλλων- και το πατρικό του σπίτι στον Δήμο Ανωγείων, με μόνη προϋπόθεση να χρησιμοποιηθεί ως χώρος για την εκμάθηση της τέχνης της υφαντουργίας και σημείο έκθεσης έργων υφαντουργίας, για την τεχνοτροπία των οποίων φημίζεται η περιοχή.
Πνεύμα ανήσυχο από τα παιδικά του χρόνια, ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στις τουριστικές επιχειρήσεις από πολύ νωρίς.
Όντας πολύ μπροστά από την εποχή του, είδε τις τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονταν στον τουρισμό της Κρήτης. Εκτός από διορατικός και γεμάτος ιδέες ήταν ανέκαθεν και άνθρωπος των έργων. Υπόδειγμα οικογενειάρχη, παντρεύτηκε την Ελένη Καπαρουνάνη με την οποία είχαν γνωριστεί από τα σχολικά τους χρόνια στο Γυμνάσιο και έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του.
Από τον γάμο τους προέκυψαν δύο κόρες, η Αγάπη και η Κωστάντζα, οι οποίες μεγάλωσαν μέσα σε μία οικογένεια που τους έδωσε τα εφόδια να ανοίξουν τα φτερά τους και να ξεχωρίσουν. Ακολουθώντας την κρητική παράδοση, τα τέσσερα αδέλφια Σμπώκου ενώθηκαν υπό την σκέπη της μητέρας τους Αγάπης και έχοντας σε αρχηγικό ρόλο τον Γιάννη ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται στον ξενοδοχειακό τομέα της Κρήτης στα μέσα της δεκαετίας του 70.
Με τα χρόνια κατάφεραν να δημιουργήσουν μία μικρή αυτοκρατορία, από πρωτοποριακές για την εποχή τους μεγάλες μονάδες που έθεσαν τις στέρεες βάσεις για την εκρηκτική τουριστική ανάπτυξη του νησιού.
Το πρώτο μεγάλο ξενοδοχείο που ξεκίνησε να κατασκευάζει το 1976 ο Γιάννης Σμπώκος και άνοιξε τις πύλες του το 1978 ήταν το «Agapi Beach» στην Αμμουδάρα του Ηρακλείου. Ένα ξενοδοχείο εμβληματικό, το οποίο χάρη στις πληθωρικές εγκαταστάσεις του σε έκταση 43 στρεμμάτων και τις υπηρεσίες που προσέφερε, άλλαξε τον ρου της ιστορίας των τουριστικών υποδομών σε όλη την Κρήτη.
Η καινοτομία ήταν μία λέξη που ταίριαζε απόλυτα στο επιχειρηματικό μοντέλο του Γιάννη Σμπώκου. Γι’ αυτό και τα ξενοδοχεία που δημιούργησε στην πορεία των χρόνων έδιναν έμφαση στην υψηλή αισθητική, στη μέγιστη δυνατή ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και στην επιλογή βιώσιμων λύσεων φιλικών προς το περιβάλλον. Έννοιες που ακόμα και σήμερα παραμένουν το ζητούμενο στον κλάδο, τις οποίες ήδη από τα πρώτα του βήματα μισό αιώνα πριν, ο Γιάννης Σμπώκος είχε ενστερνιστεί ως βασικούς πυλώνες της επιχειρηματικής του δραστηριότητας για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Κρήτης.
Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, η πολυφωνία που υπήρχε μεταξύ των μελών της οικογένειας, οδήγησε σε αναταράξεις και στην ανάγκη να παρθούν δύσκολες αποφάσεις μιας και η τύχη των ξενοδοχείων της «Sbokos Hotel Group» κρίθηκε μετά από κλήρωση. Για άλλη μια φορά όμως, ο Γιάννης Σμπώκος ανέτρεψε τα δεδομένα. Είχε πλέον δίπλα του δύο πολύτιμους συμμάχους, τις κόρες του.
Την Αγάπη Σμπώκου, σύζυγο του Κωνσταντίνου Ζομπανάκη, γιού του διάσημου οικονομολόγου Μίνωα Ζομπανάκη. Και την Κωστάντζα Σμπώκου, σύζυγο του Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου, γιου του καπετάν-Βασίλη και ιδιοκτήτη της Temes (βλ. Costa Navarino και όχι μόνο). Με λαμπρές σπουδές είχαν πλέον αποκτήσει ενεργό ρόλο δίπλα στον πατέρα τους αναλαμβάνοντας τα ηνία της εταιρείας. Το 2018 προχώρησαν σε μία στρατηγική συνεργασία με τον Όμιλο Βασιλάκη και το 2019 άλλαξαν το όνομα σε «Pháea Resorts» έχοντας πλέον στην διαχείρισή τους 5 υψηλού προφίλ θέρετρα στην Κρήτη, μεταξύ των οποίων και το «διαμάντι του στέμματος», το ανανεωμένο «Blue Palace, a Luxury Collection Resort and Spa» στην Ελούντα, το οποίο έχει συμπεριληφθεί στο διεθνές δίκτυο της Rosewood Hotel & Resorts.
Εκτός από πρώτης γραμμής επιχειρηματίας, ο Γιάννης Σμπώκος ήταν και ένας άνθρωπος με μεγάλο ενδιαφέρον για τα κοινά. Υπηρέτησε την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως αντιδήμαρχος Ηρακλείου ενώ διετέλεσε και πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης της πόλης. Ήταν επίσης ένας άνθρωπος με ανοιχτούς ορίζοντες και με πολλά και ποικίλα επιχειρηματικά -και όχι μόνο- ενδιαφέροντα που τον έφεραν ενεργά κοντά σε πρωτοβουλίες όπως η Minoan Lines, η Hellenic Seaways, η Forthnet και η Air Greece. Υπήρξε πρόεδρος του Συνδέσμου της Ένωσης Ξενοδοχείων Ηρακλείου, ιδρυτικό μέλος του ΣΕΤΕ και μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων.
Aυτό που του αναγνωρίζουν όσοι τον γνώρισαν από κοντά ήταν η προσήλωση στους στόχους του, η βαθιά ενσυναίσθηση και το γεγονός ότι παρέμεινε σεμνός και ακέραιος χωρίς να αλλοτριωθεί από την επιχειρηματική του επιτυχία.
Παρά το ότι συνεταιρίστηκε με μεγάλους ξενοδόχους της Κρήτης είχε πάντα ένα δικό του μοντέλο διοίκησης, αποφεύγοντας τους μεγάλους δανεισμούς, ακολουθώντας μία νοικοκυρεμένη διαχείριση και δίνοντας πάντα μεγάλη έμφαση στον σεβασμό στο περιβάλλον. Ένα ακόμα από τα χαρίσματα που του αναγνωρίζουν ότι υπήρξε και ένας γενναιόδωρος εργοδότης που νοιαζόταν πάντα για τους ανθρώπους γύρω του. Μα πάνω από όλα, αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν η υπέρμετρη αγάπη του προς την οικογένειά του, στην σύζυγό του Ελένη και στις δύο κόρες του που του χάρισαν την σιγουριά ότι το έργο του θα έχει άξιους συνεχιστές.
Ο Γιάννης Σμπώκος κατέληξε ήσυχα την 1η Ιουλίου του 2024 στη ΜΕΘ του νοσοκομείου Ηρακλείου σε ηλικία 75 ετών ύστερα από μεγάλη μάχη που έδωσε με ευπρέπεια και αποφασιστικότητα. Αφήνει πίσω του μία παρακαταθήκη εμπνευσμένης επιχειρηματικότητας και ευγενών οραμάτων. Ο ελληνικός τουρισμός και η αγαπημένη του Κρήτη του οφείλουν πολλά.
Δηλώσεις για την απώλεια του Γιάννη Σμπώκου
Η Yπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη:
“Ο Γιάννης Σμπώκος ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα της Κρήτης, ένας δυναμικός επιχειρηματίας του τουρισμού, με όραμα και διορατικότητα. Ήταν όμως και ένας εξαιρετικός οικογενειάρχης, που κράτησε τις αρχές και τις αξίες της παράδοσης των Ανωγείων, από όπου καταγόταν. Στην αγαπημένη σύντροφο της ζωής του Ελένη και τις άξιες κόρες του Αγάπη και Κωνστάντζα, εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου “.
Ο Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Sani/Ikos κ. Ανδρέας Ανδρεάδης:
“Πρωτογνώρισα τον Γιάννη Σμπώκο τη δεκαετία του 80, και μου έκανε μεγάλη εντύπωση το καθαρό μυαλό του, η πρωτοποριακή του σκέψη, η εργατικότητα και προσήλωση και ο εξαιρετικός και ακέραιος χαρακτήρας του. Όλη τη ζωή του δούλεψε με εξαιρετική επιτυχία με την στήριξη της Ελένης και των δύο ικανότατων κοριτσιών του που υπεραγαπούσε. Δημιούργησε πάρα πολλά όχι μόνο για την στενή οικογένεια του αλλά και για την ευρύτερη οικογένεια που ευεργέτησε όπως και τόσο πολύ κόσμο. Μία μοναδική, γνήσια προσωπικότητα που εκτίμησα και συμπάθησα όσο λίγους σαν άνθρωπο και άξιο επιχειρηματία. Στο τελευταίο μέρος της ζωής του ήταν άτυχος με την υγεία του αλλά τυχερός να έχει τόσο εξαιρετικά παιδιά και εγγόνια που συνεχίζουν να αναπτύσσουν με τις ίδιες αξίες και αρχές το έργο του. Θερμά συλλυπητήρια σε Ελένη, Αγάπη και Κωνστάντζα”.
Ο πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Διευθύνων Σύμβουλος και Co Owner, του Ομίλου Electra Hotels & Resorts κ. Γιάννης Ρέτσος:
“Ο θάνατος του Γιάννη Σμπώκου αποτελεί μια τεράστια απώλεια για την οικογένεια, τους φίλους του, αλλά και τον ελληνικό τουρισμό! Ευπατρίδης, οραματιστής, καινοτόμος, ο Γιάννης Σμπώκος πίστεψε από τους πρώτους στην ποιοτική στροφή του τουριστικού μας προϊόντος, όταν ο στόχος των πολλών ήταν η ποσότητα, συνέβαλε στη δημιουργία του ΣΕΤΕ και οδήγησε την εταιρεία του στο δύσκολο και απαιτητικό δρόμο των επενδύσεων σε πάγια και έμψυχο δυναμικό, προκειμένου να υπηρετήσει το όραμά του για τη σύγχρονη εκδοχή του τουρισμού μας, έτσι όπως εξελίχθηκε μέσα από τα κοσμογονικά γεγονότα του 21ου αιώνα. Θα ήταν περήφανος αν μπορούσε να δει πραγματικά και να κατανοήσει, τα όσα κατάφεραν οι αγαπημένες του κόρες Αγάπη και Κωστάντζα τα τελευταία χρόνια, είμαι βέβαιος όμως, πως με κάποιον τρόπο που εμείς μπορεί να μη συλλαμβάνουμε, αυτό έχει ήδη γίνει. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει…”.
Η Ένωση Ξενοδόχων Ηρακλείου αποχαιρέτησε τον εκ των ιδρυτών του συνδέσμου τους:
«Ο αείμνηστος Γιάννης Σμπώκος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Κρητικούς ξενοδόχους με μεγάλη συνεισφορά στην ανάπτυξη του ποιοτικού Κρητικού Τουρισμού. Υπηρέτησε με αφοσίωση και συνέπεια τον κλάδο επί δεκαετίες. Η παρουσία του «στόλιζε» κάθε μας εκδήλωση, και ήταν οδηγός για τις επόμενες γενιές Ξενοδόχων. Θα τον θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη και αγάπη. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα την σκεπάσει», αναφέρεται στην ανακοίνωση των ξενοδόχων της Κρήτης.
Ο Τομεάρχης Υποδομών & Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ, Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης:
«Μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του Ελληνικού τουρισμού, ένας άνθρωπος διορατικός και πνεύμα ανήσυχο, πέρασε στην αιωνιότητα.
Ο Γιάννης Σμπώκος αφήνει πίσω του ανεξίτηλο αποτύπωμα. Τόσο έχοντας διανύσει μια αξιέπαινη διαδρομή στον ιδιαίτερα ανταγωνιστικό στίβο της τουριστικής βιομηχανίας, κρατώντας πάντα ψηλά ως προτεραιότητες τον σεβασμό στο περιβάλλον, στην κοινωνία, στον άνθρωπο. Όσο και έχοντας υπηρετήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, προσφέροντας στον τόπο μας και τους ανθρώπους του με σταθερά προοδευτικό όραμα και αδιαπραγμάτευτες κοινωνικές ευαισθησίες. Στην οικογένεια και τους οικείους του, εκφράζω ειλικρινή συλλυπητήρια».
Ο Δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης: «Έφυγε σήμερα από την ζωή ένας διακεκριμένος πολίτης, ένας ευπατρίδης της επιχειρηματικής και κοινωνικής ζωής, ένας γνήσιος Ανωγειανός , ο Ιωάννης Σμπώκος. Γαλουχήθηκε με τις οικογενειακές και πολιτιστικές παραδόσεις του τόπου του, έναν δραστήριο άνθρωπο που τίμησε την καταγωγή του και ταξίδεψε τη φήμη και τη φιλοξενία της Κρήτης στα πέρατα του κόσμου.
Ένας από τους πλέον σημαντικούς πρωτοπόρους του Ξενοδοχειακού κλάδου, με συνέπεια στις δραστηριότητες του και ήθος στις σχέσεις του με τους ανθρώπους.
Αφοσιωμένος στο στόχο του ώστε να αποδείξει ότι, με πείσμα, εργατικότητα, συνέπεια και εντιμότητα ο κάθε άνθρωπος μπορεί να καταφέρει να περάσει βήματα μπροστά ενισχύοντας ακόμα και την ίδια την κοινωνία.
Τα Ανώγεια αποχαιρετούν τον Γιάννη Σμπώκο ο οποίος δεν ξέχασε την καταγωγή του, άφησε πίσω του, την παρακαταθήκη που αφορά στη στήριξη της παράδοσης και της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας, με την βαθιά επιθυμία του ιδίου για την δωρεά, του πατρικού ακινήτου με την προϋπόθεση να χρησιμοποιηθεί από το Δήμο Ανωγείων, ως χώρος εκθέσεως παραδοσιακών προϊόντων υφαντουργίας και χώρος εκμάθησης της τέχνης της υφαντουργίας.
Στην οικογένεια του, τη σύζυγο του Ελένη Καπαρουνάκη, τις αγαπημένες κόρες του Αγάπη και Κωστάντζα εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια, με την πεποίθηση πως ο Ψηλορείτης, τα Ανώγεια, οι άνθρωποι του τόπου του, πάντα θα τον κουβεντιάζουν».
Ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου, Μενέλαος Μποκέας: «Εκείνος που μας δίδαξε ότι μόνο οι ομαδικές μάχες μπορούν να γεννήσουν θαύματα. Που χάραξε την πορεία του με προσφορά, αποφασιστικότητα, τόλμη και γενναιότητα. Πάντα μπροστά, πνεύμα ανήσυχο, ακούραστο και πρωτοπόρο. Ηγετικός επιχειρηματίας με αποτύπωμα που λίγοι αφήνουν, τόσο στον τουριστικό κλάδο και την ελεύθερη αγορά, όσο και στην κοινωνία, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Εξαιρετικός οικογενειάρχης, προσέφερε την αγάπη του και τη στήριξη του απλόχερα, με ευαισθησία και σεβασμό. Ο Γιάννης Σμπώκος, άνθρωπος σπουδαίος με σπάνιο ήθος και ευγένεια, δε βρίσκεται πια κοντά μας. Το κενό που αφήνει πίσω του μεγάλο. Τιμή μου η εμπιστοσύνη του στα πρώτα μου βήματα. Κυρία Ελένη, Αγάπη, Κωνστάντζα η σκέψη μου κοντά σας… Καλό του ταξίδι στο φως των ουρανών.»
Η ανακοίνωση της οικογένειας Σμπώκου:
«Ο ιδρυτής της ξενοδοχειακής εταιρίας Phāea, Γιάννης B. Σμπώκος, έφυγε αργά χθες το απόγευμα, 1 Ιουλίου 2024, ήσυχα σε ηλικία 75 ετών. Από τα πρώτα του βήματα δραστηριοποιήθηκε στον τουρισμό, σταθερά προσανατολισμένος στην ποιότητα των υπηρεσιών και τη συνεχή αναβάθμιση των υποδομών. Οραματίστηκε έναν τουρισμό που κέντρο έχει το σεβασμό προς το περιβάλλον, την κοινωνία και τον άνθρωπο, δημιουργώντας μία από τις σημαντικότερες ξενοδοχειακές εταιρίες της Κρήτης.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΣΕΤΕ, μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, συμμετείχε ενεργά σε σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως τη Minoan Lines, Hellenic Seaways, Forthnet, AirGreece που συνέβαλαν στη συνολική αναβάθμιση του τουρισμού της χώρας μας, και παράλληλα υπηρέτησε με συνέπεια και όραμα την τοπική αυτοδιοίκηση ως Αντιδήμαρχος Ηρακλείου, Πρόεδρος της ΔΕΥΑΗ και Δημοτικός Σύμβουλος. Παντρεμένος με την Ελένη Καπαρουνάκη, αγαπημένη σύντροφο της ζωής του από τα χρόνια του γυμνασίου, απέκτησε δύο κόρες, Αγάπη και Κωστάντζα Σμπώκου, και τέσσερα εγγόνια.
Η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί την Πέμπτη 4 Ιουλίου στις 12:00 το μεσημέρι στον Ι.Ν. Αγίου Μηνά, στο Ηράκλειο. Επιθυμία της οικογένειας είναι αντί στεφάνων να ενισχύσει το έργο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου και του Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου».
Διαβάστε ακόμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ