Από τη Χαλκιδική θα ξεκινήσουν σε λίγες ημέρες- οδικώς- να έρχονται στη χώρα, οι πρώτοι ξένοι τουρίστες, για τους οποίους ωστόσο υφίστανται αυτή την στιγμή ουκ ολίγα ζητήματα ασφαλείας σε σχέση με την δημόσια υγεία και πρόληψη, εν μέσω της πανδημίας του COVID-19.
Σε επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό οι φορείς της περιοχές αναφέρονται εκτενώς στα προβλήματα που προκύπτουν ειδικά με το σκεπτικό ότι ο οδικός τουρισμός αποτελεί έναν πληθυσμό που δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί σε περίπτωση υγειονομικής κρίσης, καταθέτοντας και τις σχετικές προτάσεις.
Συνολικά, οι νόμιμες τουριστικές κλίνες στην Χαλκιδική υπολογίζονται σε περίπου 94.000 (50.000 ξενοδοχειακές κλίνες, 40.000 σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, 4.000 θέσεις κάμπινγκ), ενώ κατά εκτίμηση τα ακίνητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης και παραοικονομίας ανέρχονται σε 6.000 (με μέσο όρο 4 κλινών διαθέτουν συνολικά 24.000 κλίνες). Με την παραδοχή ότι η μέση διαμονή είναι 7 ημέρες, εκτιμάται ότι από Ιούλιο ως και Σεπτέμβριο μπορεί να επισκέπτονται το νομό ως και 1.300.000 τουρίστες. Υπολογίζεται ότι εξ αυτών ποσοστό μέχρι και 3% αναζητά ιατρική βοήθεια (ήτοι περίπου 40.000 περιστατικά). Περίπου 50% είναι εμπύρετα και από αυτά 80% λοιμώξεις αναπνευστικού (16000 περιστατικά). Έστω ότι την φετινή θερινή περίοδο θα υπάρξει μόνο 50% πληρότητα των καταλυμάτων, προκύπτει ότι συνολικά θα χρειαστούν περίπου 8000 test ή αλλιώς περίπου 90 test ημερησίως. Εάν προσθέσουμε και τους 500.000 ημεδαπούς, που διαθέτουν εξοχικές κατοικίες (οι οποίοι όμως έχουν τη δυνατότητα 14ήμερης καραντίνας και άρα η ανάγκη για μοριακούς ελέγχους θα είναι μικρότερη), θα είναι απαραίτητα τις περιόδους αιχμής πολύ περισσότερα από 100 test ανά ημέρα.
«Ο μείζων προβληματισμός είναι πως η υποδοχή τουριστών ενδέχεται να αναζωπυρώσει την επιδημία στην πατρίδα μας, όπου ο πληθυσμός είχε μικρή έκθεση και άρα χαμηλά ποσοστά ανοσίας. Για το λόγο αυτό είναι επιτακτική η εφαρμογή διαδικασιών, με στόχο την πρόληψη και τον περιορισμό της διασποράς ενδεχόμενων κρουσμάτων, εν τη γενέσει τους», αναφέρουν οι φορείς. Οι προτάσεις προέκυψαν στο πλαίσιο του θεσμικού τους ρόλου, μετά από ευρεία σύσκεψη όλων των εμπλεκόμενων φορέων (Ένωση Ξενοδοχείων, Ένωση Ενοικιαζόμενων δωματίων, Κάμπινγκ, Ασφαλιστικών εταιριών, Ιατρικών Εταιριών και Ιατρών του Νοσοκομείου, των Κέντρων Υγείας και αυτοαπασχολούμενων ιδιωτών) «Διαπιστώσαμε πως στην περιφέρειά μας υπάρχουν ιδιαιτερότητες και πρακτικά ζητήματα, που συνιστούν σοβαρά κενά ασφάλειας στην διαχείριση υπόπτων περιστατικών. Ως εκ τούτου, προκύπτουν αυξημένες πιθανότητες διασποράς της νόσου COVID-19, γεγονός που μπορεί να αποβεί μοιραίο για την τουριστική εικόνα της χώρας μας, καθώς το άνοιγμα των συνόρων στις 15/06 θα φέρει και τους πρώτους επισκέπτες από τις Βαλκανικές χώρες.
Σημειωτέον ότι η Χαλκιδική, είναι ο 4ος δημοφιλέστερος προορισμός σε αφίξεις και με τον τουρισμό να αποτελεί σχεδόν το 40% του ΑΕΠ του νομού. Οι κύριες εθνικότητες που επισκέπτονται την περιοχή είναι: Γερμανοί (350.000), Άγγλοι (120.000), Ρώσοι (75.000), Πολωνοί (35.000), Ολλανδοί (25.000), Βέλγοι (20.000), Γάλλοι (10.000) και ακολουθούν Ιταλοί, Τούρκοι ενώ ο οδικός τουρισμός από τις Βαλκανικές χώρες υπολογίζεται σε 400.000 ετησίως.
Τα ζητήματα
Εν μέσω COVID- 19 στη διάσκεψη των φορέων συνοπτικά καταγράφηκαν τα έξης ζητήματα:
1. Ο οδικός τουρισμός δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί σε περίπτωση υγειονομικής κρίσης. Όπως είναι γνωστό η Χαλκιδική αποτελεί κατ’ εξοχήν προορισμό οδικού τουρισμού, κυρίως από τις χώρες της Βαλκανικής, και όπως δείχνουν τα δεδομένα θα είναι από τις ελληνικές περιφέρειες που θα δεχτούν τις πρώτες αφίξεις. Στην πλειοψηφία τους οι οδικοί τουρίστες διαμένουν στις περίπου 40.000 κλίνες ενοικιαζόμενων δωματίων. Η κατηγορία αυτή των τουριστών κινείται κυρίως αυτόνομα και είναι δύσκολα ελεγχόμενη σε περίπτωση υγειονομικής κρίσης, κυρίως λόγω του ότι οι μικρές τουριστικές δομές δεν έχουν την υποδομή τήρησης υγειονομικών πρωτοκόλλων.
2. Υπάρχουν στο νομό περιοχές με μεγάλη οικιστική πυκνότητα, που αποτελούν εν δυνάμει εστίες ταχείας επέκτασης του ιού. Κυρίως στις περιφέρειες των Δήμων Κασσανδρείας, Προποντίδας και Σιθωνίας
υπάρχουν πυκνοκατοικημένες περιοχές, με πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και εξοχικές κατοικίες. Τους καλοκαιρινούς μήνες δημιουργούνται πολλαπλές εστίες συνωστισμού (παραλίες, εστιατόρια, Super Market, κέντρα διασκέδασης κλπ.), που μπορεί να πυροδοτήσουν εύκολα τοπικές επιδημίες, με σοβαρές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και την τουριστική προσέλευση.
3. Ανεπάρκεια διαχείρισης υπόπτων περιστατικών.
Τα προβλήματα εντοπίζονται κυρίως στη διαχείριση υπόπτου κρούσματος. Από την στιγμή που κάποιος ασθενής θα αξιολογηθεί και θα θεωρηθεί ύποπτος για νόσο COVID-19 προκύπτει άμεσα το δίλημμα: 14 ημέρες απομόνωση ή άμεση διενέργεια μοριακού ελέγχου.
Λόγω του γεγονότος ότι οι ασφαλιστικές εταιρίες τουριστών δεν προτίθενται να καλύψουν την δαπάνη διαγνωστικού ελέγχου για COVID-19 και επειδή ο χρόνος μέχρι την έκδοση του αποτελέσματος των εξετάσεων είναι μεγάλος, προβλέπεται ότι μεγάλο ποσοστό ασθενών τουριστών θα απευθυνθεί στις τοπικές δημόσιες δομές (Κέντρα Υγείας και Νοσοκομείο Πολυγύρου) με ανεξέλεγκτο τρόπο.
Από την σύσκεψη των φορέων προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:
1. Τα Κέντρα Υγείας δεν διαχειρίζονται τα ύποπτα περιστατικά και τα παραπέμπουν για διαγνωστικό έλεγχο στο Νοσοκομείο του Πολυγύρου.
2. Στο Νοσοκομείο λαμβάνεται δείγμα για μοριακό έλεγχο, το οποίο αποστέλλεται σε Κέντρο Αναφοράς στην Θεσσαλονίκη. Τα αποτελέσματα αναμένονται (ανάλογα με τη ζήτηση σε γενικότερο επίπεδο) σε διάστημα που κυμαίνεται από λίγες ώρες ως και τέσσερις ήμερες.
3. Το Νοσοκομείο Χαλκιδικής αυτή τη στιγμή έχει δυνατότητα νοσηλείας μόλις 10 ύποπτων περιστατικών.
4. Σε όλο το νομό Χαλκιδικής υπάρχουν 3 ασθενοφόρα ανά οκτάωρη βάρδια. Ας σημειωθεί ότι σε περίπτωση μεταφοράς υπόπτου κρούσματος ο χρόνος δέσμευσης του ασθενοφόρου σχεδόν διπλασιάζεται.
«Αν λάβουμε υπόψη ότι σε περιόδους αιχμής ενδέχεται το δημόσιο σύστημα υγείας να κληθεί να διαχειριστεί 70 ως 100 περιστατικά ημερησίως, είναι φανερό ότι θα προκαλείται σοβαρό πρόβλημα στην ομαλή διαχείριση και τον έλεγχο των υπόπτων περιστατικών.
Προτάσεις
Οσον αφορά τις προτάσεις των φορέων, βασική αρχή και φιλοσοφία συνιστά ο περιορισμός της άσκοπης μετακίνησης του ύποπτου περιστατικού.
Προτείνεται όλες οι ενέργειες, διαγνωστικές και θεραπευτικές, να γίνονται στο κατάλυμα του ασθενούς, για όσα περιστατικά δεν χρήζουν εξέτασης σε δευτεροβάθμια δομή. Όσα περιστατικά χρήζουν περαιτέρω εξέτασης, να μετακινούνται παράλληλα και ανεξάρτητα από την τρέχουσα λειτουργία του υπάρχοντος συστήματος υγείας.
Βάσει αυτών προτείνεται:
1. Διασύνδεση όσο το δυνατόν όλων των καταλυμάτων ανεξαρτήτως δυναμικότητας και αριθμού κλινών (ο νόμος προβλέπει άνω των 50 δωματίων) με Ιατρό, ο οποίος αρχικά θα ορίζει και εν συνεχεία θα διαχειρίζεται το ύποπτο κρούσμα.
2. Δημιουργία δικτύων που θα λαμβάνουν δείγματα για τους διαγνωστικούς ελέγχους επιτόπου στο κατάλυμα του ασθενούς ή στο πλησιέστερο Κέντρο Υγείας, μετά από συνεννόηση με τον Ε.Ο.Δ.Υ. η άλλη τοπική ανάλογη αρμόδια αρχή. Το δίκτυο αυτό μπορούν να στελεχώσουν οι κινητές ομάδες υγείας, που από επιδημιολογικά εργαλεία μπορούν να μετατραπούν σε Διαγνωστικές Κινητές Μονάδες Υγείας. «Σημειώνουμε ότι για την Χαλκιδική προβλέπονται 6 τέτοιες μονάδες και μέχρι στιγμής έχει στελεχωθεί μόνο μία. Η στελέχωση και ο εξοπλισμός μπορούν να υποστηριχθούν από την τοπική αυτοδιοίκηση».
3. Ενίσχυση του Νομαρχιακού Νοσοκομείου με διαγνωστικό εξοπλισμό και κατάλληλο προσωπικό για άμεση διενέργεια μοριακών ελέγχων των δειγμάτων που προσκομίζουν οι Κινητές Μονάδες Υγείας. Υπενθυμίζουμε πως υπήρξε πρόταση να στελεχωθεί το νοσοκομείο μέσω δωρεάς του ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος”, άλλα για άγνωστο λόγο απορρίφθηκε από την κεντρική διοίκηση.
4. Ενίσχυση του νοσοκομείου με αύξηση των κλινών της Παθολογικής Κλινικής, δεδομένου ότι ένα μεγάλο κομμάτι της έχει δεσμευθεί για το τμήμα COVID- 19, με αποτέλεσμα τα καθημερινά παθολογικά περιστατικά να συνωστίζονται σε μικρότερο από τον προβλεπόμενο χώρο.
5. Ενίσχυση κέντρων υγείας και του νοσοκομείου με προσωπικό και προστατευτικό εξοπλισμό, προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειρίζονται ολοκληρωμένα τα ύποπτα περιστατικά που δεν χρήζουν νοσηλείας (Εξέταση και διενέργεια τεστ) ανεξάρτητα από την καθημερινή λειτουργία τους.
6. Ενίσχυση του προσωπικού του ΕΚΑΒ για την θερινή περίοδο και προσθήκη ασθενοφόρων που θα κινούν μονό περιστατικά ύποπτα για λοίμωξη COVID-19. Να σημειωθεί ότι υπάρχει και δυνατότητα χρήσης ιδιωτικών ασθενοφόρων.
7. Δεδομένου ότι ασθενείς κινούνται μεταξύ ιδιωτικών και δημοσίων δομών υγείας ανεξέλεγκτα, απαραίτητη είναι η δημιουργία οργανογράμματος και προϋποθέσεων παραπομπής, με σκοπό την προφύλαξη των δημοσίων δομών και ειδικά του νοσοκομείου.