Σε μία σεζόν όπου η κίνηση στους πλέον δημοφιλείς νησιωτικούς, όπως είναι αυτοί του Νοτίου Αιγαίου, είναι «στα κόκκινα», επανέρχεται πιο επιτακτικό από ποτέ το στεγαστικό ζήτημα στα νησιά για το οποίο πλέον «πέφτει» στο τραπέζι η πρόταση ακόμη και για σύμπραξη του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα.
Θεσμοθέτηση ειδικής κατηγορίας χρήσεων γης με κύρια χρήση την κατοικία, παροχή οικονομικών και θεσμικών κινήτρων και χρηματοδότηση είτε από τον ιδιωτικό είτε από το δημόσιο τομέα ή ακόμη και τη συνέργειά τους, είναι εκεί όπου εστιάζουν τώρα οι προτάσεις από πλευράς της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για τη λύση του στεγαστικού ζητήματος που εντείνεται τα τελευταία χρόνια, αν εξαιρεθεί το «διάλειμμα» της πανδημίας.
Σημειώνεται εδώ ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με τα πολύ δημοφιλή νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου είναι πρώτη Περιφέρεια της χώρας σε όλους τους δείκτες του τουρισμού τόσο σε ό,τι έχει να κάνει με το οικονομικό αποτύπωμα και την ποιότητα του εισερχόμενου τουρισμού όσο και με αυτούς σε σχέση με την προσέλκυση επισκεπτών, με ενδεικτικά τα νούμερα για το 2021:
Πέρυσι, τη δεύτερη χρονιά Covid 19, το Νότιο Αιγαίο, με 3,12 δισ. ευρώ συνέβαλε με το 1/3 στις συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις της χώρας και αναδείχθηκε νούμερο 1 Περιφέρεια όσον αφορά τη Δαπάνη ανά επίσκεψη (861,3 ευρώ), Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση (104,3 ευρώ), πρώτη σε επισκέψεις (3,62 εκατ.), πρώτη και σε διανυκτερεύσεις (29,91 εκατ.).
Τι περιλαμβάνει η πρόταση
Η κατάθεση πρότασης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στους προορισμούς του Νοτίου Αιγαίου ήταν μεταξύ των θεμάτων στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο ως μία πρώτη βάση για την έναρξη δημοσίου διαλόγου ώστε στη συνεχεία -και αφού προστεθούν οι προτάσεις των δήμων, των παραγωγικών επιστημονικών και κοινωνικών φορέων- να λάβει την τελική μορφή της και να κατατεθεί στα αρμόδια υπουργεία, με το αίτημα να υιοθετηθεί και να προχωρήσει, «πριν να είναι αργά και η έλλειψη στέγης προκαλέσει σοβαρότερα προβλήματα στην οικονομία και στον κοινωνικό ιστό των νησιών, από όσα ήδη έχουν δημιουργηθεί», όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Η πρόταση στην εισήγηση του Περιφερειάρχη Γιώργου Χατζημάρκου κινείται σε δύο άξονες: Καταρχάς, στη θεσμοθέτηση ειδικής κατηγορίας χρήσεων γης με κύρια χρήση την κατοικία η οποία θα εφαρμόζεται σε ζώνες που θα χωροθετούνται κατά προτίμηση στη νησιωτική ενδοχώρα έτσι ώστε να δίδεται η δυνατότητα πολεοδόμησής τους με αυξημένο συντελεστή δόμησης και με σύντομες διαδικασίες.
Στη συνέχεια, μέσα από την κατάλληλη παροχή οικονομικών και θεσμικών κινήτρων, η στεγαστική υποδομή που θα δημιουργηθεί με χρηματοδότηση είτε από τον ιδιωτικό είτε από το δημόσιο τομέα ή τη συνέργειά τους, να διατίθεται κατά προτεραιότητα σε επιστημονικό, υπαλληλικό ή άλλο προσωπικό που μετακινείται από την ηπειρωτική χώρα για εξυπηρετήσει τις αυξημένες ανάγκες των νησιών και να αποτελέσει κίνητρο για εγκατάστασή του στα νησιά.
«Είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετά χρόνια σε πολλά νησιά της Περιφέρειας υπάρχει πρόβλημα στην εξεύρεση στέγης για το ανθρώπινο δυναμικό που μετακινείται από την ενδοχώρα προκειμένου να στελεχώσει υποδομές του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα που στηρίζουν την ανάπτυξη, ορισμένες δε εξ αυτών εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας. Το πρόβλημα αυτό βαίνει κάθε χρόνο αυξανόμενο και αν συνδυαστεί με το αυξημένο κόστος μετακίνησης και διαβίωσης και την ”εποχικότητα” της τοπικής οικονομίας, τότε καθιστά σχεδόν απαγορευτική την εξυπηρέτηση των αναγκών του κάθε νησιού, αφού για το μέσο εργαζόμενο καθίσταται σχεδόν απαγορευτική η εγκατάστασή του στο νησιωτικό μας σύμπλεγμα προκειμένου να εργαστεί και να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες. Το γεγονός αυτό κάθε άλλο παρά τους στόχους της «βιώσιμης ανάπτυξης» και της «οικονομικής και κοινωνικής συνοχής» εξυπηρετεί. Επομένως πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω ειδικών δράσεων στα πλαίσια της νησιωτικότητας δίνοντας τα απαραίτητα θεσμικά κίνητρα», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
«Είναι επίσης γνωστό ότι στο νησιωτικό μας σύμπλεγμα και σε ό,τι αφορά στο δομημένο περιβάλλον επικρατεί η ανάπτυξη κατά μήκος της παράκτιας ζώνης, η διάσπαρτη δόμηση στην ενδοχώρα και η πυκνή δόμηση στους πυρήνες των οικισμών. Οργανωμένη δόμηση που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει διάφορους σκοπούς και σύγχρονες ανάγκες (όπως εν προκειμένω), δεν υπάρχει. Καθίσταται επομένως αδήριτη η αναγκαιότητα υλοποίησής της».
Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί θεσμικά κατ’ αρχήν σε χωροταξικό – πολεοδομικό επίπεδο και στη συνέχεια με την παροχή των ανάλογων κινήτρων, όπως αναφέρεται στη σχετική πρόταση. Έτσι, στα διάφορα σχέδια χρήσεων γης (υφιστάμενα η μελλοντικά ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ – ΤΠΣ κ.λπ.), ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές θα μπορούσε να προσδιοριστούν χώροι στους οποίους να επιτρέπεται η δημιουργία οικιστικών περιοχών με αυξημένο Σ.Δ. και με χρήση αμιγούς κατοικίας, κατόπιν πολεοδόμησης. Οι χώροι αυτοί θα μπορούσαν να είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί και να χωροθετηθούν κατά προτίμηση στην ενδοχώρα έτσι ώστε το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα να ελαχιστοποιηθεί.
Μέσα από μια τέτοιου είδους οικιστική ανάπτυξη που δεν σχετίζεται με τη συνήθη τουριστική και με πρωτοβουλία είτε του Δημόσιου, είτε του ιδιωτικού τομέα είτε και των δυο ταυτόχρονα, θα μπορούσε μεσοπρόθεσμα να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή για την εξυπηρέτηση των αναγκών. Όπως υποστηρίζεται, η ανάπτυξη αυτή δεν έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της «βιωσιμότητας» ή «αειφορίας», ούτε με τα υφιστάμενα χωρικά πλαίσια αλλά αντίθετα τις εξυπηρετεί και επομένως είναι πλήρως υλοποιήσιμη αρκεί να θεσπιστούν οι αντίστοιχες προδιαγραφές ως ειδική κατηγορία χρήσεων γης – όρων δόμησης και να τύχουν της ανάλογης εφαρμογής είτε στα υπό ανάθεση Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια βάσει του νέου οικιστικού Νόμου είτε στην αναθεώρηση των υφιστάμενων.
Προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος αυτού είναι η σύντμηση των χρόνων ολοκλήρωσης – θεσμοθέτησης του ρυθμιστικού σχεδιασμού και οι περιοχές που θα χωροθετηθούν προς τον σκοπό αυτόν να τύχουν άμεσης πολεοδόμησης κατά τα πρότυπα της ιδιωτικής πολεοδόμησης η άλλης ειδικού τύπου πολεοδόμησης. Θα μπορούσε επίσης μια τέτοια προοπτική να συμπεριληφθεί ρητά στο πεδίο εφαρμογής των «Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων» κατά το αρθ. 8 του Ν 4759/2020 (ΦΕΚ 245 /Α’ /9.12.2020) με την κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση. Θα μπορούσε τέλος να προσδιοριστεί ως αυτοτελής ρύθμιση με ειδικό θεσμικό – πολεοδομικό καθεστώς στα πλαίσια της συνταγματικής πρόνοιας για τη «νησιωτικότητα».
Διαβάστε ακόμη
«Lucky A.T.M.»: Στο σφυρί ξανά την Τετάρτη 27/7 το σκάφος του Καλογρίτσα (pics)
Μega deals στις βαλίτσες του φέρνει ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας