Η Επιτροπή Ανταγωνισμού διανύει εδώ και καιρό μια περίοδο εσωτερικής αναδιαμόρφωσης και οδεύει προς την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και των εργαλείων της. Bασικοί πυλώνες σε αυτή την προσπάθεια είναι η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της, η προσαρμογή στη σύγχρονη ψηφιακή οικονομία, η ενίσχυση της λογοδοσίας και η εξωστρέφεια.
Μέσα σε 12 μήνες, η Επιτροπή Ανταγωνισμού σημείωσε άλματα προόδου, ξεπερνώντας τα προβλήματα που ταλάνιζαν τη λειτουργιά της τις τελευταίες δεκαετίες, και συγκεκριμένα την συγκέντρωση ενός μεγάλου αριθμού εκκρεμών υποθέσεων, την αργή απονομή δικαιοσύνης και την τεχνολογική καθυστέρηση.
Ψηφιακή μετάλλαξη
Ιδίως προκειμένου να καλύψει και να σώσει τον χαμένο χρόνο της τεχνολογικής καθυστέρησης, που έχει σοβαρό αντίκτυπο στην εφαρμογή του δικαίου του ανταγωνισμού, η Επιτροπή επενδύει στην καινοτομία και στην ψηφιακή αναβάθμιση. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχονται, πλέον, εκσυγχρονισμένες ψηφιακές υπηρεσίες στους πολίτες, εξαλείφοντας τη γραφειοκρατία που την χαρακτήριζε για χρόνια και στοίχειωνε το έργο της.
Επιπλέον, η Επιτροπή εγκαινίασε πρόσφατα τη νέα πλατφόρμα «HCC Data Analytics and Economic Intelligence», που αποτελεί ένα καινοτόμο εργαλείο συλλογής και επεξεργασίας οικονομικών δεδομένων για χιλιάδες προϊόντα σε διάφορες αγορές στην Ελλάδα σε πραγματικό χρόνο. Το νέο έργο, σύμφωνα με στελέχη της Επιτροπής, θα αποτελέσει ορόσημο στη διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η νέα πλατφόρμα θα έχει σαν βασικές λειτουργείες τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων αγοράς, τον σχεδιασμό dashboards για την παρακολούθηση της αγοράς με άμεσες αναλύσεις, καθώς και ένα μηχανισμό screening για τη γρήγορη και τεκμηριωμένη προτεραιοποίηση των υποθέσεων της Αρχής.
Η εν λόγω πλατφόρμα, μάλιστα, λειτούργησε και ως υπόβαθρο για τη μετέπειτα έρευνα που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού («Computational methods and computational economics in competition law enforcement») για λογαριασμό του BRICS Competition Law and Policy Center, Ερευνητικού Κέντρου για τον Ανταγωνισμό των χωρών ‘BRICS’ (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική).
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ψηφιακές αγορές και έχει προσπαθήσει να προσαρμόσει τα εργαλεία της στις ιδιαιτερότητές τους. Για το λόγο αυτό ολοκλήρωσε πριν λίγους μήνες κλαδικές έρευνες στους τομείς του fintech και του e-commerce, με πολύ ενδιαφέροντα πορίσματα.
Διεθνές Σεμινάριο που οραματίζεται να «παντρέψει» την τεχνητή νοημοσύνη με το δίκαιο του Ανταγωνισμού
Αποκορύφωμα αυτής της προσπάθειας αποτελεί η διοργάνωση από την Επιτροπή, σε συνεργασία με το BRICS Competition Law and Policy Center, διεθνούς διαδικτυακού συνεδρίου, τη Δευτέρα 24 Μαΐου, με θέμα «Τhe Promise of Computational Competition Law and Economics», ήτοι «Η υπόσχεση του Υπολογιστικού Δικαίου Ανταγωνισμού και των Οικονομικών».
Τα κύρια ζητήματα που απασχόλησαν τους διακεκριμένους ακαδημαϊκούς, εμπειρογνώμονες και τα μέλη εθνικών Αρχών Ανταγωνισμού από όλο τον κόσμο, αφορούν στην ανάγκη αναδιαμόρφωσης του δικαίου ανταγωνισμού παγκοσμίως για να ανταπεξέλθει στην ψηφιακή επανάσταση, στην αυξανόμενη χρήση υπολογιστικών εργαλείων για την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, καθώς και στην αξιολόγηση των προοπτικών της χρήσης τεχνικών τεχνητής νοημοσύνης για την καλύτερη ανάλυση της αγοράς και την αποτελεσματικότερη ανίχνευση στρεβλώσεων.
«Οι Αρχές Ανταγωνισμού ανά τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με μια ολοένα και πιο πολύπλοκη οικονομία και βασίζονται όλο και περισσότερο στη χρήση υπολογιστικών τεχνικών (Big Data, Τεχνητή Νοημοσύνη, Μηχανική/Βαθιά Μάθηση) για την εφαρμογή του δικαίου του ανταγωνισμού», αναφέρεται στην περιγραφή της συνεδρίασης.
Κάποια από τα λογισμικά εργαλεία που έχουν ενσωματώσει οι αρχές ανταγωνισμού σε διαφορετικές χώρες ανιχνεύουν συντονισμένες συμπεριφορές και αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές, όπως η υπερβολική τιμολόγηση και η τιμολόγηση με σκοπό τον αποκλεισμό. Παράδειγμα αποτελεί η εξιχνίαση αθέμιτων συμφωνιών (καρτέλ) σε δημόσιους διαγωνισμούς, με τη βοήθεια προγραμμάτων που «σαρώνουν» τις προσφορές και τις πληροφορίες που προέρχονται από τις αρχές, με βάση γενικά κριτήρια και ενδείξεις που είτε ορίζονται από τον προγραμματιστή είτε σε πιο προηγμένα προγράμματα μηχανικής εκμάθησης αποκαλύπτονται από τον ίδιο τον αλγόριθμο.
«Στόχος μας είναι η ανάδειξη της ελληνικής Επιτροπής σε leader της Ευρώπης, με τη χρήση προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων για την έρευνα και ανάλυση αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών. Δεν επιδιώκουμε μόνο να συμπληρώσουμε τα κενά στην υπάρχουσα δομή και οργάνωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αλλά να διαμορφώσουμε μια Επιτροπή που θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που φέρνει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση τώρα και στο μέλλον», δηλώνει ο Ιωάννης Λιανός, Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού.
O Διευθύνων Σύμβουλος της BRICS, Alexey ΑIvanov, μίλησε για τη δράση του Ερευνητικού κέντρου Ανταγωνισμού, που συν-διοργάνωσε το διαδικτυακό συνέδριο, και το οποίο προωθεί την διαμόρφωση μιας ενιαίας προσέγγισης της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας σε καινοτόμες αγορές. «Ήδη υπάρχουν εθνικές αρχές που κάνουν χρήση προηγμένων τεχνολογικών μεθόδων για την έρευνα και την εφαρμογή του δικαίου ανταγωνισμού. Πρότυπο αποτελεί η Ρωσία που κάνει εκτενή χρήση ψηφιακών εργαλείων για τον εντοπισμό αθέμιτων συμπεριφορών, ενώ το παράδειγμα της ακολουθούν η Βραζιλία, η Κίνα καθώς και η Ινδία», αναφέρει.
Ο ΑIvanov ανακοίνωσε την διοργάνωση του Hachaton, ενός μαραθωνίου πληροφορικής, στο οποίο θα συμμετάσχουν προγραμματιστές από όλο τον κόσμο, με σκοπό τον σχεδιασμό διαφορετικών τεχνολογικών «όπλων» που θα ενισχύσουν την φαρέτρα των εθνικών αρχών για την καλύτερη εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού στην αγορά. Ο μαραθώνιος αναμένεται να λάβει χώρα την επόμενη εβδομάδα.
Από την άλλη, ο Τhibault Schrepel, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, εκπροσωπώντας την ακαδημαϊκή κοινότητά, μίλησε για τις συνθήκες που επιβάλουν την μύηση τεχνολογικών πρακτικών στο δίκαιο του ανταγωνισμού. Σύμφωνα με τον καθηγητή τα υπολογιστικά εργαλεία είναι απαραίτητα τόσο για την εξιχνίαση όσο και για την μετέπειτα αντιμετώπιση αντι-ανταγωνιστικών συμπεριφορών. «Ένα από τα λίγα ζητήματα για τα οποία υπάρχει ομοφωνία στην επιστημονική κοινότητας ανταγωνισμού είναι οι πολύ μικρές πιθανότητες εντοπισμού μια παράνομης σύμπραξης, ή αλλιώς καρτέλ.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πιθανότητες εξιχνίασης ενός καρτέλ κυμαίνονται στο 13-17% ετησίως», αναφέρει. Μάλιστα, ο Schrepel προβλέπει ότι τα στατιστικά στοιχεία θα μειωθούν ακόμη περισσότερο στο προσεχές μέλλον, με την ταυτόχρονη σταδιακή αύξηση του όγκου δεδομένων.
Σύμφωνα με έρευνα του 2019, ο όγκος δεδομένων που είναι διαθέσιμος ψηφιακά αποτιμήθηκε στα 44 zettabytes το 2020, αριθμός τετραπλάσιος από τα αστέρια που υπάρχουν στον ουρανό, ενώ αναμένεται να εκτοξευθεί στα 600 zettabytes το 2030, και να φτάσει το αστρονομικό μέγεθος των 2.100 zettabytes το 2035.
«Χωρίς την ανάπτυξη των κατάλληλων εργαλείων το δίκαιο του ανταγωνισμού θα χαθεί, γιατί πώς είναι δυνατό να εντοπιστούν αθέμιτες πρακτικές μέσα σε τέτοιο όγκο δεδομένων;», διερωτάται ο Schrepel.
Το δεύτερο ζήτημα στο οποίο εστίασε ο καθηγητής αφορά στον χειρισμό ενός καρτέλ μετά την ανακάλυψή του. Οι αρχές κατά την έρευνα και αποτίμηση ενός καρτέλ καλούνται να μελετήσουν μια τεράστια ποσότητα πληροφοριών και δεδομένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κομισιόν στην περιβόητη υπόθεση Google Shopping, έπρεπε να εξετάσει 1,7 εκατομμύρια αναζητήσεις χρηστών στο Google. Πέρα, όμως, από την ποσότητα των δεδομένων, σύμφωνα με τον Schrepel, οι αλγόριθμοι και τα υπολογιστικά εργαλεία θα συνεισφέρουν και στην ανάλυση ποιοτικών μεγεθών, πέραν των τιμών, στα οποία συγκαταλέγονται οι τάσεις της αγοράς και η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών.
«Η αυτορρύθμιση της αγοράς δεν αρκεί. Το κύριο μας όπλο για να διασφαλίσουμε υγιείς αγορές είναι τα τεχνολογικά εργαλεία. Το δίκαιο του ανταγωνισμού χωρίς υπολογιστικά εργαλεία είναι σαν τον Sherlock χωρίς τον Watson», καταλήγει ο Schrepel.
«Έχουν αναδυθεί νέες παραβάσεις της νομοθεσίας του ανταγωνισμού, με τη συνδρομή συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, που δεν υπήρχαν στο παρελθόν και δεν καλύπτονται από τις υφιστάμενες ασπίδες του ανταγωνισμού. Μια από αυτές είναι οι αλγοριθμικές συμπράξεις, ή τα καρτέλ αλγορίθμων. Πρέπει να ‘χτυπήσουμε’ τις αλγοριθμικές παραβάσεις με αλγοριθμικά μέσα και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για καλό σκοπό. Άλλωστε, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι καλύτερο ή ότι χειρότερο συνέβη στην ανθρωπότητα, όπως λέει και ο Steven Hawking», επισημαίνει η Suzan Campuzano, επικεφαλής του οικονομικού τμήματος στο CNMC.
Αντίστοιχα, η Τatiana Lima, μέλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού της Βραζιλίας, επισήμανε ότι η χρήση τεχνικών τεχνητής νοημοσύνης προϋποθέτει τον συνδυασμό κατάλληλων υλικών πόρων, καταρτισμένου ανθρωπίνου δυναμικού και όγκου δεδομένων. Αναμφισβήτητα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει χαράξει μια ανοδική και πολλά υποσχόμενη πορεία τον τελευταίο χρόνο και σίγουρα επιφυλάσσει πολλά ακόμα.
Διαβάστε ακόμη:
Το παρασκήνιο του mega deal ρεκόρ των 2 δισ. για την Chipita και η επόμενη μέρα
Bernard Arnault: Ο «λύκος με το κασμιρένιο παλτό» έγινε o πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο