Είναι φθηνά, εύκολα στη χρήση, ανθεκτικά και τώρα πια είναι και τάση: τα «χαζά» κινητά, δηλαδή τα αντίθετα των «έξυπνων» κινητών (smartphone), πραγματοποιούν δυναμική επιστροφή στην αγορά, αξιοποιώντας την ανάγκη πολλών ανθρώπων, κυρίως νέων, για «ψηφιακή αποτοξίνωση».
Τα «χαζά» κινητά (dumphones) προσφέρουν κυρίως τη δυνατότητα κλήσεων και αποστολής γραπτών μηνυμάτων. Έχουν μικρές οθόνες, δε διαθέτουν σύνδεση στο διαδίκτυο, ούτε την ποικιλία των εφαρμογών που προσφέρουν τα περισσότερα κινητά τηλέφωνα. Πολλές φορές είναι αναδιπλούμενα, παραπέμποντας στους διμοφιλείς προγόνους τους της δεκαετίας του 2000. Τα πιο εξεζητημένα (feature phones) διαθέτουν GPS ή hotspot.
Τα χαζά κινητά κυριαρχούν στις αγορές της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ινδίας για οικονομικούς λόγους. Τελευταία, όμως, διαπιστώνεται αύξηση των πωλήσεών τους σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη.
Το 2022, η HMD Global, που κατασκευάζει τα Nokia, είδε τις πωλήσεις των αναδιπλούμενων κινητών της να αυξάνονται 5% στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το μερίδιο αγοράς των αναδιπλούμενων Nokia στις ΗΠΑ διπλασιάστηκε, ενώ καταγράφεται αύξηση των πωλήσεων και στην Ευρώπη, όπως δήλωσε ο επικεφαλής μάρκετινγκ της Nokia Phones, Lars Silberbauer.
Ψηφιακή αποτοξίνωση
Οι πωλήσεις των χαζών κινητών ενισχύονται από την ανάγκη πολλών χρηστών να περιορίσουν τις ώρες που περνάνε μπροστά σε οθόνες και κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα. Η ανάγκη «ψηφιακής αποτοξίνωσης» εμφανίζεται όχι μόνο σε μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά και σε μεγάλο τμήμα των νέων, κυρίως της Γενιάς Z.
Η Nokia έχει ξεκινήσει σύμπραξη με την εταιρεία Unplugged, η οποία προσφέρει ξενώνες «απόδρασης» από το διαδίκτυο για μερικές ημέρες.
Οι ιδρυτές της δηλώνουν «πεπεισμένοι ότι ο κόσμος, και όλοι όσοι ζουν σε αυτόν, θα ήταν πιο ευτυχισμένοι και πιο παραγωγικοί αν αφιερώναμε χρόνο στο να βγαίνουμε εκτός σύνδεσης για λίγες ημέρες κάθε χρόνο.» Οι επισκέπτες των καταλυμάτων της Unplugged αφήνουν τα smartphone τους στην είσοδο και παίρνουν ένα Nokia 2660 Flip για τις ημέρες της διαμονής τους στα καταλύματα της Unplugged.
Από τους πρωτοπόρους της νέας τάσης είναι η ελβετική εταιρεία Punkt , που έχει στόχο τον «ψηφιακό μινιμαλισμό». Το όνομα Punkt. προέρχεται από τη γερμανική λέξη που σημαίνει «σημείο» ή «τελεία» και επιλέχθηκε για να συμβολίσει την απλότητα, τη σαφήνεια και την εστίαση των προϊόντων. Η εταιρεία τονίζει ότι τα κινητά της σχεδιάζονται έχοντας υπόψη τον 21ο αιώνα.
«Αν κάποιος θέλει να μου μιλήσει, μπορεί να μου τηλεφωνήσει. Άλλες μορφές επικοινωνίας, για παράδειγμα το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι διαθέσιμες όταν επιλέγω να τις χρησιμοποιήσω – και μέσω μιας συνδεδεμένης συσκευής που μου επιτρέπει να τις χρησιμοποιώ πιο αποτελεσματικά» διακηρύσσει ο ιδρυτής της Punkt., Petter Neby, στην παρουσίαση του τελευταίου κινητού της εταιρείας.
Την ίδια τάση στηρίζει και η αμερικανική Light, που γεννήθηκε ως αντίδραση στα «μονοπώλεια της τεχνολογίας, που απαιτούν όλο και περισσότερο από τον χρόνο και την προσοχή μας».
Η εταιρεία προσφέρει το Light Phone, ένα premium, μίνιμαλ τηλέφωνο, «που δεν θα έχει ποτέ μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδήσεις με clickbait, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο ή οποιαδήποτε άλλη αγχωτική ατελείωτη τροφοδοσία ειδήσεων» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η εταιρεία ανακοίνωσε την ισχυρότερη χρονιά οικονομικών επιδόσεων το 2021, με αύξηση των πωλήσεων κατά 150% σε σύγκριση με το 2020. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα κινητά της είναι σχετικά ακριβά και ξεκινούν από 100 ευρώ.
Ποιος, όμως, αγοράζει αυτά τα κινητά;
Πολλοί, όπως φαίνεται, που γίνονται συνεχώς περισσότεροι χάρη – ειρωνικά- και στα κοινωνικά δίκτυα και τις δημοφιλείς πλατφόρμες τύπου Tiktok. Εκεί δεκάδες influencer επιχειρηματολογούν υπέρ ενός πιο απλού και λιγότερο διασυνδεμένου τρόπου ζωής. Το #BringBackFlipPhones έχει συγκεντρώσει πάνω από 50 εκατομμύρια προβολές στο TikTok.
Οι αναζητήσεις για χαζά κινητά στο Google αυξήθηκαν κατά 89% μεταξύ 2018 και 2021, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας λογισμικού SEMrush. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, περίπου το 63% των Βρετανών συνολικά, και συγκεκριμένα το 80% της γενιάς Z, έχει σκεφτεί να προχωρήσει σε ψηφιακή αποτοξίνωση.
Mελέτη της Deloitte για το 2021 κατέγραψε ότι 1 στους 10 χρήστες κινητών τηλεφώνων στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε ένα «χαζό» κινητό.
Ο Greg Hoplamazian, ακαδημαϊκός διευθυντής του Emerging Media Program στο Loyola University Maryland, βλέπει την απομάκρυνση από τα smartphone ως κάτι που οι χρήστες κάνουν για λόγους υγείας: «Οι ίδιοι οι νέοι άνθρωποι αυτολογοκρίνονται και λένε «Δεν χρειάζομαι πραγματικά τις αρνητικές ψυχικές και κοινωνικές συνέπειες που προκαλεί μια ζωή με συνεχή σύνδεση» σημείωσε.