Eυρωπαϊκοί οργανισμοί απορρήτου και ψηφιακών δικαιωμάτων, μεταξύ αυτών οι Privacy International, Hermes Center,Homo Digitalis και NYOB συμμάχησαν και υπέβαλαν ομαδικές καταγγελίες κατά της εταιρείας αναγνώρισης προσώπου, Clearview AI. Οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν στη Γαλλία, την Αυστρία, την Ελλάδα, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρουν ότι η μέθοδος συλλογής και εξόρυξης δεδομένων και εικόνων της εταιρείας παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς νόμους περί απορρήτου.
Σύμφωνα με το σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν, η Clearview αναπτύσσει λογισμικό αναγνώρισης προσώπου και παρέχει υλικό από εικόνες υπαρκτών προσώπων σε δημόσιες αρχές. Στην ιστοσελίδα της εταιρείας αναφέρεται ότι διαθέτει «τη μεγαλύτερη γνωστή βάση δεδομένων με περισσότερες από 3 δισεκατομμύρια εικόνες προσώπου τις οποίες συλλέγει από πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων και άλλες πηγές στο διαδίκτυο».
Οι καταγγέλλοντες οργανισμοί απορρήτου ισχυρίζονται ότι η συλλογή δεδομένων της Clearview υπερβαίνει αυτό που θα περίμενε ο μέσος χρήστης όταν δημοσιεύει φωτογραφίες στα κοινωνικά δίκτυα, όπως το Instagram, το LinkedIn ή το YouTube.
Η εταιρεία φέρεται να χρησιμοποιεί ένα αυτοματοποιημένο εργαλείο, το οποίο συλλέγει διαθέσιμες στο κοινό φωτογραφίες προσώπων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλους ιστότοπους για τη δημιουργία μια βιομετρικής βάσης δεδομένων. Μαζί με τις εικόνες αυτές, το αυτοματοποιημένος εργαλείο συλλέγει επίσης και μεταδεδομένα που συμπληρώνουν τις εικόνες αυτές, όπως ο τίτλος της ιστοσελίδας και ο σύνδεσμος πηγής της. Οι εικόνες προσώπου που έχουν συλλεχθεί αντιπαραβάλλονται στο λογισμικό αναγνώρισης προσώπου της εταιρείας προκειμένου να χτιστεί η βάση δεδομένων. Στη συνέχεια, παρέχεται πρόσβαση σε αυτήν τη βάση δεδομένων – και στην επακόλουθη δυνατότητα αναγνώρισης ατόμων – σε αστυνομικές υπηρεσίες αρχές και ιδιωτικές εταιρείες.
«Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι ξεκάθαρη αναφορικά με τους σκοπούς για τους οποίους οι εταιρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα μας», αναφέρει ο Γιάννης Κούβακας, Νομικός στην Privacy International. «Η εξόρυξη των χαρακτηριστικών του προσώπου μας ή ο διαμοιρασμός τους με την αστυνομία και άλλες εταιρίες υπερβαίνει κατά πολύ τις προσδοκίες μας ως χρήστες του διαδικτύου».
«Φαίνεται ότι η Clearview λανθασμένα πιστεύει ότι το διαδίκτυο είναι ένα δημόσιο φόρουμ από το οποίο ο καθένας μπορεί να αρπάξει ότι θέλει», προσθέτει η Lucie Audibert, Νομικός στην Privacy International. «Αυτή η αντίληψη είναι απόλυτα λάθος. Τέτοιες πρακτικές απειλούν τον ανοιχτό χαρακτήρα του διαδικτύου και τα αμέτρητα δικαιώματα και ελευθερίες που αυτό περιλαμβάνει».
Άλλες αναφορές έκαναν γνωστό ότι η Clearview AI είχε αναπτύξει συνεργασίες με αρχές επιβολής του νόμου σε διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα, μετά από ερωτήσεις που κατατέθηκαν από τη Homo Digitalis, η Ελληνική Αστυνομία δήλωσε επίσημα ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της εν λόγω εταιρείας.
«Είναι σημαντικό να εντείνουμε τον έλεγχο. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων έχουν ισχυρές ερευνητικές εξουσίες και χρειαζόμαστε μία συντονισμένη αντίδραση σε τέτοιου είδους συνεργασίες μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων», δηλώνει η Μαρίνα Ζαχαροπούλου δικηγόρος και μέλος της Homo Digitalis.
Οι αρμόδιες αρχές έχουν 3 μήνες στη διάθεσή τους για να απαντήσουν στις αγωγές των οργανισμών απορρήτου, ενώ οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να αναζητήσουν εάν το πρόσωπό τους βρίσκεται στη βάση δεδομένων της εταιρείας και να απαιτήσουν την διαγραφή́ των δεδομένων τους.
«Εξαιτίας του παρεμβατικού της χαρακτήρα, η χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου, και κυρίως τα επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται σε αυτή, εγείρουν σημαντικές προκλήσεις για τις σύγχρονες κοινωνίες και την προστασία των ελευθεριών μας», αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου.
Οι καταγγέλοντες οργανισμοί δηλώνουν ότι περιμένουν από τις αρχές να συνεργαστούν και να αποφασίσουν από κοινού ότι οι πρακτικές της Clearview AI δεν έχουν θέση στην Ευρώπη.
Ποια είναι η Clearview AI – παγκόσμια κατακραυγή για τις μεθόδους της
Η Clearview AI είναι μια αμερικανική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες αναγνώρισης προσώπου σε εταιρείες και αστυνομικές αρχές. Αποστολή της είναι η ενίσχυση της καλύτερης εφαρμογής του νόμου και η διευκόλυνση της εξιχνίασης των εγκλημάτων. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργήσει παράνομα μια βάση δεδομένων με δισεκατομμύρια φωτογραφίες πολιτών από όλο τον κόσμο.
Έγινε διεθνώς γνωστή τον Ιανουάριο του 2020 όταν μία έρευνα των New York Times αποκάλυψε τις πρακτικές της, οι οποίες έως τότε καλύπτονταν από ένα πέπλο μυστηρίου. Οι καταγγελίες των οργανισμών απορρήτου έρχονται να προστεθούν σε μία σειρά από έρευνες και δικαστικές διαμάχες που πυροδοτήθηκαν μετά από τις αποκαλύψεις αυτές.
Οι αρχές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία ξεκίνησαν έναν έλεγχο απορρήτου πέρυσι για τις τεχνικές συλλογής δεδομένων της εταιρείας. Τον Φεβρουάριο, η αρχή απορρήτου του Καναδά έκρινε ότι η τεχνική σάρωσης προσώπου της Clearview είναι «παράνομη» και ότι δημιουργεί ένα σύστημα που «προκαλεί ευρεία βλάβη σε όλα τα μέλη της κοινωνίας, τα οποία βρίσκονται συνεχώς υπό αστυνομική εποπτεία».
Η σουηδική αστυνομία τιμωρήθηκε από τη ρυθμιστική αρχή της χώρας επειδή χρησιμοποίησε τις υπηρεσίες της Clearview για «παράνομη» αναγνώριση πολιτών. Αντίστοιχα, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων της Ιταλίας απαγόρευσε τη χρήση ζωντανής αναγνώρισης προσώπου από τις αστυνομικές αρχές. «Οι τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου απειλούν τις ζωές μας τόσο στο διαδίκτυο όσο και έξω από αυτό», αναφέρει ο Fabio Pietrosanti, Πρόεδρος της Hermes Center.
Στις ΗΠΑ, η Clearview μηνύθηκε το 2020 από την Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών στην πολιτεία του Ιλινόις για παραβίαση του νόμου περί βιομετρικών δεδομένων. Ως αποτέλεσμα,η εταιρεία σταμάτησε να παρέχει το προϊόν της σε αμερικάνικες ιδιωτικές εταιρείες.
Και όλα αυτά ένα μήνα μετά την υποβολή προς ψήφιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδίου Κανονισμού που θέτει όρια και αυστηρούς κανόνες στην χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και απειλεί με «τσουχτερά» πρόστιμα. Το σχέδιο απαγορεύει εξ ολοκλήρου ορισμένες επικίνδυνες’ εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που θεωρούνται «απειλητικές για την ασφάλεια, τα προς το ζην και τα δικαιώματα των ανθρώπων», ενώ στο μικροσκόπιο μπαίνει η χρήση βιομετρικών στοιχείων – όπως οι τεχνικές αναγνώρισης προσώπου – η οποία επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση, υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Μάλιστα, η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen άφησε ανοιχτό το σενάριο ακόμη και της απαγόρευσης τέτοιων τεχνικών, αναφέροντας ότι η Επιτροπή «μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσει περισσότερο στη ρύθμιση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης που δεν συμβαδίζουν με τα ευρωπαϊκά ανθρώπινα δικαιώματα».
«Επειδή κάτι βρίσκεται στο διαδίκτυο, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν άλλοι να το χρησιμοποιήσουν με όποιον τρόπο επιθυμούν. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων πρέπει να λάβουν δράση», αναφέρει ο Alan Dahi, δικηγόρος προσωπικών δεδομένων στην noyb.
Διαβάστε περισσότερα
Κοινωνικός τουρισμός 2021: Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής (vid)
Self test: Τι πρέπει να ξέρουν οι εργαζόμενοι σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα (vid)
Bernard Arnault: Ο «λύκος με το κασμιρένιο παλτό» έγινε o πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο