Σοβαρότατες είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα Ελληνόπουλα καθώς σχεδόν οι μισοί μαθητές που φοιτούν σε σχολεία ιδιαίτερα ευπαθών περιοχών αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια. Ένας στους έξι μαθητές αντιμετωπίζει προβλήματα σωματικής υγείας και ένας στους τέσσερις προβλήματα συναισθηματικής υγείας. Η παρατεταμένη κοινωνικο-οικονομική κρίση διογκώνει το επισιτιστικό πρόβλημα και ενισχύει πιο ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές.
Τα συμπεράσματα αυτά παρουσιάστηκαν από τους ειδικούς του Ινστιτούτου Prolepsis, με την ευκαιρία του διεθνούς εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής (στις 16 Οκτωβρίου) και της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Φτώχειας (στις 17 Οκτωβρίου).
Το Ινστιτούτο Prolepsis υλοποιεί από το σχολικό έτος 2012-3 το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ένα Πρόγραμμα Σίτισης και Προώθησης της υγιεινής διατροφής σε σχολεία κοινωνικοοικονομικά ευάλωτων περιοχών της χώρας μας. Το Πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και έχει διαθέσει από το 2012 συνολικά περισσότερα από 11 εκατ. γεύματα, σε 450 περίπου σχολεία και 75.000 μαθητές σε όλη την Ελλάδα.
Το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ για την τρέχουσα σχολική χρονιά ξεκινά την τρέχουσα εβδομάδα σε σχολεία της Αττικής, Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Θράκης. Οι πόροι που έχουν εξασφαλιστεί μέχρι σήμερα αρκούν μόνο για να την κάλυψη περίπου 100 σχολείων, με 7.500 συνολικά μαθητές. Άλλα 2.032 σχολεία από όλη την Ελλάδα έχουν ήδη αιτηθεί να ενταχθούν στο Πρόγραμμα από την έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς. Ο αριθμός αυτός, που αντιστοιχεί στο 16% των δημοσίων σχολείων της Ελλάδας και περίπου σε 250.000 μαθητές, αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο της κρισιμότητας της κατάστασης.
Μία στις τρεις οικογένειες ζει σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού
Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από το Ινστιτούτο Prolepsis κατά τη σχολική χρονιά 2014-2015 δείχνουν με αριθμούς και ποιοτικά κριτήρια την ανάγκη των παιδιών: Το 53% των παιδιών που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ βίωναν επισιτιστική ανασφάλεια και το 21% πείνα. Επιπλέον, σε ποσοστό 64% των οικογενειών, τουλάχιστον ο ένας γονιός δεν είχε εισόδημα και στο 15% των οικογενειών δεν υπήρχε καμία πηγή εισοδήματος.
«Οι μειώσεις που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στο μέσο οικογενειακό εισόδημα ξεπερνούν το 33%. Σε συνδυασμό με τις περικοπές δαπανών στην υγεία και την παιδεία, οι οποίες πλησιάζουν επίσης το 33%, έχουν οδηγήσει το 36% του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, με δραματικές επιπτώσεις στη ζωή της μέσης ελληνικής οικογένειας και ιδίως των οικογενειών που διαβιούν σε περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση: Τα παιδιά που πεινάνε κάνουν περισσότερες απουσίες από το σχολείο ή διακόπτουν τη φοίτηση, ενώ το ποσοστό των μαθητών που απουσιάζουν συχνά από το σχολείο για λόγους υγείας ανέρχεται σε 18% για τις επισιτιστικά ανασφαλείς οικογένειες, έναντι 8% των παιδιών που προέρχονται από σιτιστικά ασφαλείς οικογένειες. Αντιστοίχως, οι μαθητές επισιτιστικά ανασφαλών οικογενειών δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν στο σχολείο, σε ποσοστό 24% έναντι 13%, και να αποδώσουν στα μαθήματά τους, σε ποσοστό 22% έναντι 10%. Το πρόβλημα, πέρα από τα θέματα υγείας, μπορεί να οδηγήσει σε πνευματική υποβάθμιση και συρρίκνωση, η οποία επιβαρύνει επιλεκτικά τις πιο ευάλωτες κοινωνικο-οικονομικά πληθυσμιακές ομάδες, με τεράστιες μακροπρόθεσμες συνέπειες για το μέλλον της χώρας» αναφέρει η κυρία Αθηνά Λινού, καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis και καλεί όλους τους φορείς σε συστράτευση για να αποφευχθεί αυτός ο κίνδυνος.
Πώς ωφελούνται οι μαθητές
Τα οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση του Προγράμματος είναι πολλαπλά και σημαντικά για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων που έχει συλλέξει το Ινστιτούτο Prolepsis κατά την υλοποίηση του Προγράμματος το σχολικό έτος 2014-2015. Ο δείκτης επισιτιστικής ανασφάλειας μειώθηκε κατά 10%, το ποσοστό των μαθητών που αντιμετώπιζε πείνα μειώθηκε κατά 20%, το 33% των μαθητών απέκτησε φυσιολογικό βάρος, το 38% των μαθητών παρουσίασε βελτίωση στη σωματική υγεία και το 42% στην ψυχική υγεία. Επιπρόσθετα, η συμμετοχή όλων των μαθητών του σχολείου στο Πρόγραμμα ενισχύει τον δυναμικό του χαρακτήρα και το καθιστά αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής σχολικής ζωής. Καλλιεργείται η αλληλεγγύη μεταξύ των παιδιών, αυξάνονται οι γνώσεις τους σχετικά με τη διατροφή, ενισχύεται το παιδαγωγικό έργο του σχολείου και ευνοείται, παράλληλα, η επικοινωνία των γονέων με το σχολείο. Σε ποσοστό άνω του 60% οι γονείς αναφέρουν βελτίωση των σχολικών επιδόσεων των παιδιών τους και μείωση της σχολικής διαρροής.
Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ, www.SNF.org), ο μέγας δωρητής του Προγράμματος από την έναρξή του, ενισχύει φέτος το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ με δωρεά συνολικού ύψους 2,5εκατ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, το 1 εκατ. ευρώ διατίθεται άμεσα για τις ανάγκες του Προγράμματος, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της δωρεάς θα δοθεί με τη μέθοδο των συμπληρωματικών κονδυλίων (matching funds).
Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί
Οι Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί αποτελούν ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα δράσης του Ινστιτούτου Prolepsis. Αφορούν τον γενικό πληθυσμό των ενηλίκων, τις γυναίκες στους σημαντικότερους σταθμούς της ζωής τους (κύηση, γαλουχία, εμμηνόπαυση), τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς και τους ηλικιωμένους. Στόχος των Οδηγών είναι να συνεισφέρουν στην προαγωγή της υγείας του πληθυσμού, στηριζόμενοι στη σύγχρονη επιστημονική γνώση και αξιοποιώντας την ελληνική παραδοσιακή διατροφή. Οι Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί είναι προσβάσιμοι για όλους στην ιστοσελίδα www.diatrofikoiodigoi.gr.
Το Ινστιτούτο Prolepsis είναι επιστημονικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος, με πρωταρχικό στόχο την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού και τη διαμόρφωση σχετικών πολιτικών, συμβάλλει τα τελευταία 25 χρόνια στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας των πολιτών στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ μπορούν να επισκεφτούν τις ιστοσελίδες http://diatrofi.prolepsis.gr και www.prolepsis.gr.