Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Σε τοίχο προσκρούουν οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ που έχουν υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν τη σύνταξή τους, τις ρυθμίσεις οφειλών, την ασφαλιστική ενημερότητα, ακόμα και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη.
Ο ΟΑΕΕ αδιαφορεί για τις προσωρινές αποφάσεις των Ειρηνοδικείων που προστατεύουν τους δανειολήπτες και τιμωρεί αυθαίρετα τους χρεωμένους ελεύθερους επαγγελματίες στερώντας τους το δικαίωμα σύνταξης και περίθαλψης. Περισσότεροι από 75.000 ελεύθεροι επαγγελματίες που προστατεύονται με δικαστικές αποφάσεις συναντούν την άρνηση ή την άγνοια των υπαλλήλων του Οργανισμού, οι οποίοι ούτε λίγο ούτε πολύ τους απειλούν ότι αν δεν πληρώσουν τις οφειλές τους θα τους κόψουν τη σύνταξη, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και θα τους κατασχέσουν το σπίτι. Ενα πρόσφατο κρούσμα σημειώθηκε στον ΟΑΕΕ Καλλιθέας, όταν πολίτης που πήγε να πληρώσει τη χαμηλή δόση που του όρισε το δικαστήριο αντιμετώπισε την άρνηση των υπαλλήλων, οι οποίοι του είπαν: «Εδώ ισχύει ο νόμος του ΟΑΕΕ και όχι ο νόμος Κατσέλη». Οι κίνδυνοι που θα αντιμετωπίσει ο «προστατευόμενος» δανειολήπτης είναι οι εξής:
1. Απώλεια ρύθμισης-ασφαλιστικής ενημερότητας. Ας δεχτούμε ότι το Ειρηνοδικείο ορίζει πως ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να καταβάλλει μηνιαίως στον ΟΑΕΕ 50 ευρώ. Ο Οργανισμός δεν κάνει δεκτό το ποσό καθώς ο ασφαλισμένος οφείλει να καταβάλλει την τρέχουσα εισφορά των 350 ευρώ (με το παλιό σύστημα) και τη δόση των 200 ευρώ με βάση τη ρύθμιση οφειλών των 100 δόσεων. Ο ασφαλισμένος χάνει τη ρύθμιση και δεν μπορεί να λάβει ασφαλιστική ενημερότητα.
2. Διακοπή συνταξιοδότησης. Οταν διαγράφονται χρέη από το δικαστήριο, κουρεύεται και χρόνος ασφάλισης, ο οποίος είναι απαραίτητος για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ετσι, αν κάποιος έχει ήδη συνταξιοδοτηθεί, κινδυνεύει να χάσει τη σύνταξή του αφού δε πληροί πλέον τις προϋποθέσεις (π.χ. 37 χρόνια ασφάλισης). Επιπλέον, όπως ορίζει ο νόμος, οι οφειλέτες έως 20.000 ευρώ μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με την προϋπόθεση να παρακρατείται μέρος της σύνταξής τους για την εξόφληση των οφειλών. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση που το δικαστήριο μειώσει το ύψος της παρακράτησης και η απόφαση δεν γίνει δεκτή από τον ΟΑΕΕ; Κινδυνεύει να κοπεί η σύνταξη;
«Ο νόμος Κατσέλη δεν προβλέπει ρητά τη διατήρηση αυτών των δικαιωμάτων», απαντούν οι αρμόδιοι υπάλληλοι και συνεχίζουν: «Αφού δεν το προβλέπει ρητά, σημαίνει ότι αυτά κόβονται… Στείλαμε έγγραφο στο υπουργείο να μας δώσει διευκρινίσεις το 2015, και ακόμα δεν μας έχουν απαντήσει. Μας έδωσαν εντολή προφορικά να το εφαρμόσουμε κι έτσι κάνουμε».
Ο ΟΑΕΕ έχει ήδη προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια ζητώντας ουσιαστικά να απεμπλακεί από τον νόμο Κατσέλη και να μπορεί να αναστέλλει τη σύνταξη αν ο προστατευόμενος δεν εξοφλεί τις οφειλές του ή δεν πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
«Ο νόμος είναι ξεκάθαρος», τονίζει ο δικηγόρος και πρόεδρος της «ΔΥΝΑΜΗ ΚΟΙΝΣΕΠ Προστασία Δανειοληπτών – Καταναλωτών & Ευπαθών Ομάδων» Δημήτριος Δρούκας και συμπληρώνει: «Ο δικαστής μπορεί να ορίσει το ύψος της δόσης προς την τράπεζα και το ασφαλιστικό ταμείο ώστε να επιτρέπεται στον δανειολήπτη να ζει αξιοπρεπώς. Οι υπάλληλοι του ΟΑΕΕ δεν έχουν ενημερωθεί και αντιδρούν με αγένεια. Πελάτης μας, προστατευμένος με προσωρινή διαταγή του Ειρηνοδικείου Αθηνών, επισκεπτόμενος τον ΟΑΕΕ για να πληρώσει τη ρυθμισμένη οφειλή του, έμεινε άφωνος όταν του ανακοίνωσαν ότι η ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη δεν ισχύει πια. Ο λόγος; “Αυτή την εντολή έχουμε για περιπτώσεις σαν και τη δική σας” , του είπαν. Χωρίς εγκύκλιο, χωρίς έγγραφη ενημέρωση, απλά με προφορική οδηγία που δόθηκε από κάποιον, κάπου, κάποτε. Στα τηλέφωνα μάς στέλνουν από τον Αννα στον Καϊάφα και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη. Πρέπει να εκδοθούν οι εγκύκλιοι και ό,τι άλλο απαιτείται πριν τελεσιδικήσουν οι υποθέσεις και βρεθούμε απέναντι από ανεξέλεγκτες καταστάσεις».
Οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία περιελήφθησαν στον νόμο Κατσέλη (ν.4336/2015) προκειμένου να δίνεται στους δανειολήπτες η δυνατότητα απαλλαγής των χρεών τους και επανόδου τους στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.
Μάλιστα στις αιτιάσεις ότι τα Ταμεία χάνουν έσοδα, το Ειρηνοδικείο Ιλίου προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, κρίνοντας ότι με την ένταξη των οφειλετών ασφαλιστικών ταμείων στον νόμο Κατσέλη δεν θίγεται ο θεσμός της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς η είσπραξη αυτών των χρεών είναι όχι μόνο επισφαλής αλλά και αδύνατη, ενώ οι φορείς δεν μπορούν να στηρίζουν τη βιωσιμότητά τους στην προσμονή της είσπραξης αυτών των οφειλών.
Τυχόν απαλλαγή από τα χρέη προς τους ιδιώτες αλλά διατήρηση αυτών προς τα Ταμεία δεν προσφέρει ουσιαστική ελάφρυνση στον οφειλέτη. Την απόφαση κέρδισε οφειλέτης, υπάλληλος σήμερα με πολύ χαμηλό εισόδημα, με σύζυγο άνεργη και πατέρας δύο παιδιών.
Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τη σημερινή οικονομική κατάστασή του, αλλά και το γεγονός ότι προέβη σε αδυναμία πληρωμών όχι από δόλο, ρύθμισε τις οφειλές του για τρία χρόνια και κούρεψε τα υπόλοιπα.
* Αναδημοσίευση από το Business Stories της εφημερίδας ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ (19-2-2017)