Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Η επιχείρηση διαγραφής χρεών μπαίνει στην ατζέντα του νέου ΕΦΚΑ με τη βούλα της υπουργού Εργασίας Εφης Αχτσιόγλου, καθώς το 60%-65% των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα Ταμεία θεωρείται ανεπίδεκτο είσπραξης.
Και αυτό είναι εύλογο αν σκεφτεί κανείς ότι στις λίστες των οφειλετών βρίσκονται ακόμα επιχειρήσεις-φαντάσματα του παρελθόντος, όπως η Ολυμπιακή και το Μινιόν, που οφείλουν στο πρώην ΙΚΑ συνολικά πάνω από 3 δισ. ευρώ χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ελπίδα το Ταμείο να εισπράξει έστω και ένα ευρώ από τις εξωφρενικές οφειλές.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), στο τέλος του 2016 το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών μαζί με τις προσαυξήσεις άγγιζε τα 17.538.829.417 ευρώ. Αν προστεθούν και οι οφειλές κάτω από 5.000 ευρώ, που θα μεταφερθούν υποχρεωτικά στο ΚΕΑΟ, το σύνολο των οφειλών προς όλα τα Ταμεία αγγίζει το δυσθεώρητο ύψος των 30 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 18 δισ., δηλαδή πάνω από τα μισά, θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης.
Στην υπόθεση της διαγραφής οφειλών επιμένουν και οι τεχνοκράτες των θεσμών. Το τρίπτυχο των συμβουλών που έδωσαν προς τον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ με στόχο τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των οφειλών ήταν το εξής: α) Διαπομπεύστε τους μεγαλοοφειλέτες δίνοντας στη δημοσιότητα λίστες με ονόματα, β) κυνηγήστε τα φρέσκα χρέη και γ) επιτέλους διαγράψτε τις παλαιές οφειλές που χαρακτηρίζονται «ανεπίδεκτες είσπραξης». Στην πράξη όμως το έργο της διαγραφής είναι βαρύ και χρονοβόρο, καθώς για να κλείσει μια υπόθεση, όπως προβλέπει ο κανονισμός του ΕΦΚΑ που υπέγραψε η κυρία Αχτσιόγλου, απαιτείται ακόμα και έρευνα στην αλλοδαπή για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν εκεί περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη για να κατασχεθούν. Σε πρώτη φάση το ΚΕΑΟ διαχωρίζει τις μη άμεσα εισπράξιμες οφειλές και τις αφήνει σε «καραντίνα» για 10 χρόνια. Ωστόσο, οι πολύ παλιές οφειλές, που χρονολογούνται στη δεκαετία του ’80 και του ’90, δεν έχουν περιέλθει ακόμα στη δικαιοδοσία του Κέντρου Είσπραξης. Πρόκειται για μια μεγάλη λίστα με επιχειρήσεις που φέσωσαν το ΙΚΑ, οι οποίες έχουν κηρύξει πτώχευση, έχουν υπαχθεί στο άρθρο 99, βρίσκονται σε καθεστώς εκκαθάρισης ή δεν διαθέτουν κανένα περιουσιακό στοιχείο που θα μπορούσε να εκποιηθεί. Ανάμεσά τους και εταιρείες όπως η Ολυμπιακή, το Μινιόν, το Ακρον – Ιλιον – Κρυστάλ, η Βοκτάς, η ΝΑΥΣΙ, το Ράδιο Κορασίδης, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, δήμοι και συνεταιρισμοί. Οι μη άμεσα εισπράξιμες οφειλές που έχουν περιέλθει στη δικαιοδοσία του κέντρου χωρίζονται: 1) Σε οφειλές που η επιδίωξη είσπραξής τους είναι οικονομικά ασύμφορη καθώς οδηγεί σε άσκοπη κατασπατάληση υλικών και ανθρώπινων πόρων. 2) Σε οφειλές με χαμηλό, ίσως και μηδενικό βαθμό εισπραξιμότητας, όπως αυτές που αφορούν επιχειρήσεις με διακοπή δραστηριότητας προ πολλών ετών (π.χ. επιχειρήσεις που έχουν πτωχεύσει, που βρίσκονται σε αδράνεια, που έχουν ληφθεί σε βάρος τους αναγκαστικά μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα από οφειλέτες που έχουν αποβιώσει κ.λπ.). 3) Σε οφειλές μέχρι και το 2003 (κοινές επιχειρήσεις, οικοδομοτεχνικά έργα, οφειλέτες ΟΑΕΕ, εργοδότες ΟΓΑ).
Εως το τέλος του 2016 χαρακτηρίστηκαν χαμηλής εισπραξιμότητας 712 περιπτώσεις που αντιστοιχούν σε ποσό συνολικής οφειλής ύψους 87,6 εκατ. ευρώ. Αυτές δεν διαγράφονται πριν περάσουν 10 χρόνια.
Σύμφωνα με τον κανονισμό του ΕΦΚΑ, ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης μπορεί να διαγραφούν εφόσον εμπίπτουν αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλών:
■ Οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά.
■ Οταν το ποσό της κύριας οφειλής από εισφορές κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή του μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.
■ Οταν το ποσό της συνολικής οφειλής από οποιαδήποτε αιτία δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή της μέσα σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο βεβαιώθηκε.
Στη μαύρη λίστα με τους μεγαλοοφειλέτες του ΚΕΑΟ με οφειλές άνω των 300.000 βρίσκονται περίπου 5.000 επιχειρήσεις που οφείλουν συνολικά 5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επιχειρήσεις που εξακολουθούν να μην καταβάλουν ούτε ένα ευρώ, αγνοώντας την απειλή των καταναγκαστικών μέτρων.
Η λίστα ανά κλάδο δραστηριότητας περιλαμβάνει 800 ξενοδοχεία και εστιατόρια, 707 επιχειρήσεις λιανικού και χονδρικού εμπορίου, 4 επιχειρήσεις αδρανείς ή που έχουν μεταφερθεί εκτός Ελλάδας αφήνοντας πολύ υψηλά χρέη, 297 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (καθαρισμού, προστασίας, διαφήμισης, ακόμη και διαχειριστικών και φορολογικών συμβουλών), 233 κατασκευαστικές, 207 εταιρείες τροφίμων και ποτών, 120 εκδοτικές, 75 ιδιωτικές εταιρείες ταχυδρομείων και τηλεπικοινωνιών, 103 στον κλάδο της εκπαίδευση καθώς και 99 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, με τα ινστιτούτα αισθητικής να κατέχουν τα σκήπτρα.
*Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» (29-1-2017)