Ακόμη πιο αδύναμη επίδοση, σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας, καταγράφει η ελληνική οικονομία για το 2017 – 2018, με τη θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια κατάταξη των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου να υποχωρεί εκ νέου. Η χώρα καταλαμβάνει την 87η θέση μεταξύ 137 χωρών, παγκοσμίως, σύμφωνα με την έκθεση Global Competitiveness Report 2017 – 2018 του World Economic Forum.
Η επίδοση της εθνικής οικονομίας για το 2017 – 2018 έρχεται να προστεθεί στην αρνητική πορεία, που διαγράφει η Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη ανταγωνιστικότητας τα τελευταία χρόνια, καθώς σταθερά χάνει έδαφος έναντι των πλέον ανταγωνιστικών οικονομιών του πλανήτη. Η αστάθεια των εφαρμοζόμενων πολιτικών, η φορολογία, η γραφειοκρατία επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας, σύμφωνα με την έκθεση.
Στην αντίστοιχη περσυνή αξιολόγηση η Ελλάδα βρισκόταν στην 86η θέση μεταξύ 138 χωρών, από την 81η θέση μεταξύ 140 χωρών που κατείχε στην αξιολόγηση του 2015 – 2016 και την -επίσης- 81η θέση μεταξύ -αυτή τη φορά- 144 χωρών στο Global Competitiveness Report του 2014 – 2015. Να σημειωθεί ότι, διαχρονικά, η καλύτερη επίδοση της εθνικής μας οικονομίας σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας σημειώθηκε την περίοδο 2003 – 2004, όταν η Ελλάδα κατέλαβε την 35η θέση μεταξύ των 102 πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Global Competitiveness Report 2017 – 2018 του World Economic Forum, που επεξεργάστηκε ο ΣΕΠΕ, η Ελλάδα συγκεντρώνει γενική βαθμολογία 4,02 (σ.σ. η αντίστοιχη περσινή βαθμολογία ήταν 4,00), με ανώτερη αξιολόγηση το 7.
Η Ελλάδα με τη σταδιακή υποχώρηση στη διεθνή κατάταξη του Global Competitiveness Index, μεγαλώνει ακόμη περισσότερο την απόσταση που τη χωρίζει από “μεγαθήρια” της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, όπως η “πρωταθλήτρια κόσμου” Ελβετία. Η ελβετική οικονομία με βαθμολογία 5,86 για την περίοδο 2017 – 2018 διατηρεί την παγκόσμια πρωτιά για 9η μάλιστα συνεχή χρονιά.
Στη δεύτερη θέση της κορυφής του πλανήτη με τις πλέον ανταγωνιστικές οικονομίες βρίσκονται οι ΗΠΑ (σε απόσταση αναπνοής από την Ελβετία με βαθμολογία 5,85), εκτοπίζοντας από τη 2η θέση τη Σιγκαπούρη, που κατέγραφε επί οκτώ έτη τη δεύτερη καλύτερη επίδοση παγκοσμίως. Η Σιγκαπούρη πλέον, βρίσκεται στην 3η θέση με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου με βαθμολογία 5,71.
Στο Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας 2017 – 2018 του World Economic Forum, την 4η θέση καταλαμβάνει, όπως και στην προηγούμενη αξιολόγηση, η Ολλανδία (με βαθμολογία 5,66), ενώ την 5η θέση διατηρεί η Γερμανία (με βαθμολογία 5,65).
Η ευρωπαϊκή παρουσία είναι ιδιαίτερα έντονη στην κορυφαία δεκάδα των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου. Το Χονγκ Κονγκ (με βαθμολογία 5,53) βρίσκεται στην 6η θέση για την περίοδο 2017 – 2018 (από την 9η θέση ένα χρόνο νωρίτερα).
Η πλειοψηφία των υπόλοιπων τεσσάρων χωρών, που απαρτίζουν την πρώτη δεκάδα των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου, έλκει την καταγωγή της από την Ευρώπη: στην 7η θέση βρίσκεται η Σουηδία (με βαθμολογία 5,52 και προηγούμενη επίδοση την 6η θέση), 8ο κατατάσσεται το Ηνωμένο Βασίλειο (με βαθμολογία 5,51 και προηγούμενη επίδοση την 7η θέση), ακολουθεί η Ιαπωνία στην 9η θέση (με 5,49 χάνοντας 1 θέση σε σχέση με πέρυσι) και η Φινλανδία καταλαμβάνει τη 10η θέση (με βαθμολογία 5,49), όπως και την περίοδο 2016 – 2017.
Τις επόμενες δέκα θέσεις (από την 11η έως και την 20η θέση) με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του κόσμου συμπληρώνουν η Νορβηγία, η Δανία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, η Κίνα, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αυστρία, Λουξεμβούργο και το Βέλγιο. Στον αντίποδα, τη χειρότερη επίδοση παγκοσμίως στη φετινή αξιολόγηση κατέχει η Υεμένη, με αμέσως χειρότερες επιδόσεις αυτές της Μαυριτανίας, της Λιβερίας, του Τσαντ και της Μοζαμβίκης.
1 Βαθμολογία από 1 έως 7. 2 Η έκδοση 2016 – 2017 περιελάμβανε 138 χώρες. Δ/Δ: Δεν είναι διαθέσιμη.
Σημείωση: Ο Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας καταγράφει τους καθοριστικούς παράγοντες της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Οι πρόσφατες εξελίξεις αντικατοπτρίζονται μόνο στο μέτρο που έχουν αντίκτυπο στα δεδομένα που μετρούν αυτούς τους καθοριστικούς παράγοντες.Πίνακας 1. Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας – Κατάταξη Χωρών. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2017 – 2018, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 9/2017 – © 2017 World Economic Forum.
ΕΛΛΑΔΑ
Τη διαπίστωση ότι η Ελλάδα απέχει μακράν από το να βρίσκεται έστω κοντά σε χώρες με ισχυρή ανταγωνιστικότητα, υπογραμμίζουν με ακόμη πιο έντονο τρόπο τα κράτη με τα οποία η χώρα εμφανίζει ανάλογες επιδόσεις: η Αλγερία (στην 86η θέση), η Σρι Λάνκα (στην 85η), η Γουατεμάλα (στην 84η), το Τρινιντάντ και Τομπάγκο (στην 83η) και το Μπουτάν (στην 82η).
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, πετυχαίνει ελαφρά καλύτερη βαθμολογία από χώρες, όπως το Νεπάλ (88η θέση), η Μολδαβία (89η θέση), η Ναμίμπια (90η θέση), η Κένυα (91η θέση) και η Αργεντινή (92η θέση).
Η έκθεση Global Competitiveness Report 2017 – 2018, από την οποία προκύπτει η αξιολόγηση του Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας, αναδεικνύει, για ακόμη μια χρονιά, τα μελανά σημεία της ελληνικής οικονομίας, που συνεχίζουν να της στερούν πολύτιμους πόντους ανταγωνιστικότητας.
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων του Global Competitiveness Report, οι παράγοντες -με σειρά προτεραιότητας- που κοστίζουν στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όντας οι πιο προβληματικοί, είναι: οι φορολογικοί συντελεστές, η αναποτελεσματική κρατική γραφειοκρατία, το φορολογικό πλαίσιο, οι ασταθείς πολιτικές, η αστάθεια στη διακυβέρνηση, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η διαφθορά, οι ανεπαρκείς υποδομές, η αδυναμία παραγωγής καινοτομίας και η περιορισμοί στην αγορά εργασίας.
Διάγραμμα 1. Κατάταξη της Ελλάδας Σύμφωνα με το Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2017 – 2018, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 9/2017 – © 2017 World Economic Forum
ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η έκθεση αξιολογεί τις επιδόσεις των 137 χωρών/ οικονομιών σε τρεις βασικούς Άξονες: “Βασικές Απαιτήσεις”, “Ενισχυτές Απόδοσης” και “Καινοτομία και Πολυπλοκότητα” (σ.σ. κάθε ένας από αυτούς αναλύεται για την Ελλάδα παρακάτω σε 12 συνολικά επιμέρους Πυλώνες και ειδικές κατηγορίες).
Από την ανάλυση των επιδόσεων της Ελλάδας στους τρεις βασικούς Άξονες, προκύπτει, ότι η χώρα καταλαμβάνει την 70η θέση στις “Βασικές Απαιτήσεις”, την 77η θέση στους “Ενισχυτές Απόδοσης” και την 71η θέση στην “Καινοτομία και Πολυπλοκότητα”, μεταξύ 137 οικονομιών που παρουσιάζονται στην έκθεση.
Από τους επιμέρους Πυλώνες του Global Competitiveness Report 2017 – 2018 του World Economic Forum, η Ελλάδα βρίσκεται στην 87η θέση στον τομέα “Θεσμικά Όργανα”, στην 38η στις Υποδομές, καταλαμβάνει την 131η θέση στο “Μακροοικονομικό Περιβάλλον”, την 48η θέση στην “Υγεία και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση”, την 45η θέση στην “Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και Κατάρτιση”, την 93η θέση στην “Αποτελεσματικότητα της Αγοράς Αγαθών”.
Επίσης, η ελληνική οικονομία κατατάσσεται στην 110η θέση όσον αφορά την “Αποδοτικότητα της Αγοράς Εργασίας”, στην 133η θέση στην “Οικονομική Ανάπτυξη της Αγοράς”, έρχεται 50η στην “Τεχνολογική Ετοιμότητα”, 58η στο “Μέγεθος της Αγοράς”, ενώ καταλαμβάνει την 73η θέση στην “Πολυπλοκότητα των Επιχειρήσεων” και βρίσκεται στην 75η θέση μεταξύ 137 χωρών στην “Καινοτομία”.
Η χώρα μας έχει τις καλύτερες επιδόσεις στους εξής τομείς: “Υποδομές” (38η θέση το 2017 – 2018 από την 37η ένα χρόνο νωρίτερα), “Τριτοβάθμια Εκπαίδευση & Κατάρτιση” (45η θέση και φέτος και πέρυσι), “Υγεία και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση” (48η θέση) και “Τεχνολογική Ετοιμότητα” (50η θέση φέτος από την 42η θέση στην προηγούμενη αξιολόγηση).
Αντίθετα, η εθνική οικονομία αποδεικνύεται πολύ κατώτερη των διεθνών ανταγωνιστών της σε μια σειρά από βασικούς Πυλώνες, που συγκροτούν το Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας, στους οποίους εμφανίζει βαθμολογίες που την κατατάσσουν στη βάση της παγκόσμιας κατάταξης.
Στον Πυλώνα “Οικονομική Ανάπτυξη της Αγοράς” κατέχει την 133η θέση ανάμεσα σε 137 οικονομίες του πλανήτη, ενώ στον Πυλώνα “Μακροοικονομικό Περιβάλλον” η Ελλάδα καταλαμβάνει την 131η θέση μεταξύ 137 κρατών.
Στο μεταξύ, στον Πυλώνα “Αποδοτικότητα της Αγοράς Εργασίας”, η χώρα βρίσκεται στην 110η θέση, ενώ στον πυλώνα “Αποτελεσματικότητα της Αγοράς Αγαθών” την καταλαμβάνει μόλις την 93η θέση.
Οι επιδόσεις της χώρας σε επιμέρους κατηγορίες, που αξιολογεί το World Economic Forum, είναι ενδεικτικές του γεγονότος ότι η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει ακόμη να αντιμετωπίσει τις υφιστάμενες παθογένειες που της στερούν θέσεις ανταγωνιστικότητας στον παγκόσμιο χάρτη.
Για παράδειγμα, έχει μια από τις χειρότερες επιδόσεις, στην κατηγορία “Απόδοση του νομικού πλαισίου για τη διευθέτηση διαφορών”, καθώς καταλαμβάνει την 133η θέση. Επίσης, στην κατηγορία “Επιβάρυνση των κρατικών ρυθμίσεων” κατατάσσεται στην 130η θέση, ενώ στη “Σπατάλη των δημοσίων δαπανών” βρίσκεται στην 132η θέση μεταξύ 137 χωρών.
Πάντως, βελτίωση σημειώνεται σε κάποιους δείκτες, που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα.
Για παράδειγμα, στον τομέα που αφορά στον “Αριθμό διαδικασιών για έναρξη επιχείρησης”, η χώρα καταλαμβάνει την 36η θέση παγκόσμια, ενώ αναφορικά με τον “Αριθμό ημερών για έναρξη επιχείρησης” κατατάσσεται στην 78η θέση.
Ισχνές είναι, τέλος, οι επιδόσεις της Ελλάδας στους δείκτες “Διαθεσιμότητα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών” όπου βρίσκεται στην 131η θέση και “Προσιτότητα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών” που κατατάσσεται στην 132η θέση.
Αντίστοιχα, χαμηλές είναι οι επιδόσεις της χώρας στη “Χρηματοδότηση μέσω εγχώριας αγοράς μετοχών” όπου καταλαμβάνει την 134η θέση, “Ευκολία πρόσβασης σε δάνεια” στην 135η θέση, “Διαθεσιμότητα επιχειρηματικών κεφαλαίων” με την Ελλάδα να κατατάσσεται μόλις στην 134η θέση μεταξύ 137 χωρών, όπως άλλωστε και στο δείκτη “Βιωσιμότητα των τραπεζών”.
Διάγραμμα 2. Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας – Βασικοί Δείκτες για την Ελλάδα. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2017 – 2018, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 9/2017 – © 2017 World Economic Forum
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ
Στον Πυλώνα “Τεχνολογική Ετοιμότητα” η ελληνική οικονομία, όπως και στις προηγούμενες αξιολογήσεις, καταγράφει για το 2017 – 2018 μία σχετικά καλή επίδοση, καταλαμβάνοντας την 50η θέση μεταξύ 137 οικονομιών (έναντι της 42ης θέσης μεταξύ 138 οικονομιών την περίοδο 2016 – 2017).
Στους περισσότερους επιμέρους τομείς, που συνδέονται με την τεχνολογική ετοιμότητα, η ελληνική οικονομία εμφανίζει ικανοποιητική εικόνα. Η χώρα βρίσκεται στην 17η θέση στις “Συνδρομές Διαδικτύου από σταθερή τηλεφωνία ανά 100 κατοίκους”, στην 56η θέση στα “Άτομα που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο”, στην 60η θέση στη “Χωρητικότητα διαδικτύου”, στην 62η θέση στη “Διαθεσιμότητα των τελευταίων τεχνολογιών” καταλαμβάνει την 75 θέση στην “Απορρόφηση τεχνολογίας από επιχειρήσεις”.
Αντίθετα στον τομέα “Άμεσες ξένες επενδύσεις και μεταφορά τεχνολογίας”, η εθνική μας οικονομία και πάλι φλερτάρει με τις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης καθώς βρίσκεται στην 112η θέση.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Στον Πυλώνα “Καινοτομία”, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 75η θέση παγκόσμια, με τη χώρα ωστόσο να καταγράφει, κάποιες από τις καλύτερες επιδόσεις της σε επιμέρους άξονες του τομέα αυτού.
Για παράδειγμα, κατέχει για το 2017 – 2018 τη 10η θέση παγκοσμίως στην κατηγορία “Διαθεσιμότητα Επιστημόνων και Μηχανικών”, επίδοση που είχε και στην προηγούμενη αξιολόγηση.
Επίσης, βρίσκεται στην 37η θέση, σε παγκόσμιο επίπεδο, στην κατηγορία “Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εφαρμογών ανά χίλιους κατοίκους” και στην 65η θέση σχετικά με την “Ποιότητα των ερευνητικών ιδρυμάτων”.
Αντίθετα, στο δείκτη “Κυβερνητικές προμήθειες προηγμένης τεχνολογίας και προϊόντων”, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 131η θέση παγκοσμίως, ενώ στην κατηγορία “Συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας σε Ε&Α” βρίσκεται μόλις στην 129η θέση, μεταξύ 137 οικονομιών.
Σημείωση: Η βαθμολογία είναι σε κλίμακα από 1: χειρότερη επίδοση έως 7: καλύτερη επίδοση, διαφορετικά υπάρχει η ένδειξη με αστερίσκο (*) ανά περίπτωση.
Πίνακας 2. Οι Πυλώνες του Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας – Ανάλυση για την Ελλάδα. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2017 – 2018, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 9/2017 – © 2017 World Economic Forum
Ακολουθεί το κεφάλαιο της παγκόσμιας έρευνας για την Ελλάδα όπως την επεξεργάστηκε το ΣΕΠΕ
