Το τρίτο τρίμηνο του έτους, οι προσδοκίες των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της οικονομίας τους επόμενους δώδεκα μήνες σημείωσαν οριακή βελτίωση σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Η βελτίωση αυτή οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας, ο οποίος αυξήθηκε από 18,3% σε 29,7%. Αντιθέτως, ο Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών περιορίστηκε στο 28,8% από 36,6%. Συνεπώς, ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δύο προηγουμένων διαμορφώθηκε σε 29,3% στο τέλος Σεπτεμβρίου, από 27,5% που ήταν στο τέλος Ιουνίου 2020.
Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, ότι υπάρχει πολύ περισσότερη απαισιοδοξία έναντι του τρίτου τριμήνου του 2019, όταν ο GRe+1 είχε τιμή 54,2%.
Η άνοδος του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας σημείωσε νέα αύξηση. Σε αυτό συνέβαλαν η απομακρυνόμενη πιθανότητα γενικού lock-down (κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της έρευνας) και άρα νέα μεγάλη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, η ελαφρά μείωση της μετρούμενης ανεργίας τον Ιούλιο, καθώς και οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2021. Φαίνεται λοιπόν ότι οι σύμβουλοι μάνατζμεντ συμφωνούν με την άποψη ότι η οικονομία θα εξέλθει από την ύφεση σχετικά σύντομα.
Η βελτίωση του τρίτου τριμήνου οφείλεται στην άνοδο όλων των συνιστωσών του δείκτη, αλλά κυρίως στις προβλέψεις για τη μεγέθυνση της οικονομίας το επόμενο δωδεκάμηνο και την περαιτέρω μείωση της ανεργίας. Ωστόσο, η παρατήρηση της προηγούμενης έκθεσης ότι: «…οι προσδοκίες είναι ευμετάβλητες και πιθανόν να επιδεινωθούν, εάν η ύφεση βαθύνει τα επόμενα τρίμηνα και τα λοιπά οικονομικά μεγέθη ακολουθήσουν καθοδική πορεία» εξακολουθεί να ισχύει.
Προς την αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι προσδοκίες για τους παραγωγικούς συντελεστές το επόμενο δωδεκάμηνο. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) περιορίστηκε σε 28,8% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2020 από 36,6% στο τέλος Ιουνίου 2020. Η χειροτέρευση αυτή μάλιστα αφορούσε όλες τις μεταβλητές με εξαίρεση τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Η εικόνα είναι ακόμα χειρότερη, εάν συγκριθούν ο δείκτης του τρίτου τριμήνου του 2020 με αυτόν του αντιστοίχου τριμήνου του 2019.
Η έρευνα κατέγραψε επίσης και τις απόψεις των συμβούλων για άλλα μέτρα, συμπληρωματικά των ήδη ληφθέντων, για τη στήριξη των επιχειρήσεων. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν αυτή του υπολογισμού ενός σκορ για κάθε μέτρο, όπως ακριβώς γίνεται και για τα προσκόμματα στο επιχειρείν.
Από την ανάλυση των απαντήσεων προκύπτει ότι οι σύμβουλοι θεωρούν σημαντικά μέτρα τις ελαφρύνσεις στη φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές, καθώς και την ενίσχυση της ρευστότητας. Οι δύο αυτές κατηγορίες μέτρων αντιστοιχούν στο πρώτο και στο τρίτο κυριότερο εμπόδιο στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Ως τρίτο σημαντικότερο μέτρο στήριξης της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας κατατάσσεται η προσέλκυση επενδύσεων, κρίσιμο μέγεθος στην μετά την πανδημία εποχή.
Δράσεις για στήριξη κατά προτεραιότητα από πόρους Ταμείου Ανάκαμψης
Εξετάστηκαν επίσης οι απόψεις για τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως προηγουμένως, υπολογίστηκε το σκορ κάθε δράσης του Ταμείου. Το υψηλότερο σκορ, 3,7, είχαν: i) η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και ii) η προώθηση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και στη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Μεγάλη σημασία αποδόθηκε επίσης σε δράσεις για την υγεία, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, την ενέργεια και την εισαγωγή καινοτομιών.
Προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι συμβουλευτικές επιχειρήσεις
Τέλος, εξετάσθηκαν οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες συμβούλων επιχειρήσεων – μέλη του ΣΕΣΜΑ στην παρούσα συγκυρία. Το μεγαλύτερο σκορ έλαβε η ενίσχυση της τηλεργασίας και αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας, ενώ ακολουθεί η ανάγκη κατανόησης των προτεραιοτήτων των επιχειρήσεων, ώστε συνακόλουθα οι συμβουλευτικές εταιρείες να διαμορφώσουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες που να καλύπτουν τις νέες ανάγκες.
Η παρούσα, 27η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 23-09-2020 έως 14-10-2020 και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020. Συλλέχθηκαν 74 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 60,0%.
Η έρευνα για το γ’ τρίμηνο 2020 πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των μελών του ΣΕΣΜΑ:, BPM, EUROPEAN PROFILES, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, REDEPLAN και PwC.
Επιστημονικός υπεύθυνος
Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Αλέξανδρος Καλόμοιρος, Ταμίας ΔΣ ΣΕΣΜΑ.
Ο ΣΕΣΜΑ
Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί τον επαγγελματικό συλλογικό φορέα των οργανωμένων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με 46 εταιρείες –μέλη, στις οποίες απασχολούνται περισσότερα από 2.000 εξειδικευμένα στελέχη.
Κύριος στόχος του ΣΕΣΜΑ είναι η ανάπτυξη και διεύρυνση της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και η ενίσχυση και παγίωση της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της επιχειρηματικής υποστήριξης, τόσο στον δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα.