του Κωστή Πλάντζου
Αποκαλύψεις για το πώς κόπηκαν τα 300 εκατομμύρια από κοινωνικές δαπάνες και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης προκειμένου να μοιραστεί «κοινωνικό μέρισμα», αλλά και για την νέου τύπου επιτήρηση που θα φέρει το «υβριδικό μνημόνιο μετά το 2018», έκαναν χθες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Παράλληλα αποκάλυψαν ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί ούτε τις θεομηνίες, τους σεισμούς και τις μεταναστευτικές ροές που έπληξαν φέτος τα ακριτικά νησιά (Λέσβος, Χίος κλπ) για να πείσει τους θεσμούς να αποφευχθεί η νέα αύξηση -κατά 50% του ΦΠΑ- στα 32 νησιά του Αιγαίου από 1.1.2018. Οι αποκαλύψεις ήταν απανωτές:
1ον) Για το Κοινωνικό μέρισμα: ευρωπαϊκή πηγή εξηγούσε πως οι θεσμοί δεν διαφώνησαν στην διανομή του, επειδή δεν την θεωρούν «παροχή», αλλά ως λεφτά που προορίζονταν εξ αρχής για την Υγεία και Πρόνοια αλλά στην πορεία περικόπηκαν, ή ως χρωστούμενα και οφειλόμενα με δικαστικές και διοικητικές αποφάσεις σε συνταξιούχους και στη ΔΕΗ. «Δεν τα βλέπουμε ως καινούργια λεφτά» ανέφερε «αλλά ως μέρος της υποχρηματοδότησης κοινωνικών δαπανών το 2017, όπου μεταξύ άλλων προβλεπόταν ότι θα χρηματοδοτηθούν μέσω ΚΕΑ 700.000 δικαιούχοι αλλά χρηματοδοτήθηκαν 500.000».
Αποκάλυψε δηλαδή ότι ενώ το σχέδιο ήταν να λάβουν φέτος 700.000 φτωχοί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, περίπου 200.000 το στερήθηκαν. Και τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού άλλωστε δείχνουν ότι τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ που προορίζονταν για δαπάνες Ασφάλισης, Περίθαλψης και Κοινωνικής Προστασίας, άλλαξαν δρόμο και κατέληξαν να δοθούν σαν «παροχές». Και τόνισε επίσης ότι “η επιστροφή των εισφορών είναι εκκαθάριση νομικής υποχρέωσης” ενώ “η εξόφληση οφειλών στην ΔΕΗ μπορεί να φτάσει και στα 500 εκατ. ευρώ” τελικά.
2ον) Για τον ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου: η ίδια ευρωπαϊκή πηγή «ψαλίδισε» τις προσδοκίες για αναστολή της αύξησης κατά 50% του ΦΠΑ, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι ο καλύτερος τρόπος ενίσχυσης των νησιωτών, δεδομένου ότι η διατήρηση δύο ταχυτήτων στον ΦΠΑ «δημιουργεί γραφειοκρατία». Φαίνεται δηλαδή ότι η κυβέρνηση δεν έπεισε για το αίτημα που υπέβαλε, παρά τα ακραία προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των νησιών αυτών, λόγω του προσφυγικού και ιδιαίτερα μετά τον καταστροφικό σεισμό στη Λέσβο. Ο επικεφαλής των Ευρωπαϊκών Θεσμών στην Αθήνα, Ντέκλαν Κοστέλο, μιλώντας χθες σε συνέδριο για την ελληνική Οικονομία, πρόκρινε ως μέσω ενίσχυσης της αξιοποίηση των κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία
3ον) συνεχή προαπαιτούμενα και μετά το 3ο Μνημόνιο: πρόγευση για την νέου τύπου επιτήρηση που θα φέρει το «υβριδικό μνημόνιο» μετά τον Αύγουστο του 2018 έδωσε χθες ο επικεφαλής των θεσμών Ντέκλαν Κοστέλο. Στην ομιλία του στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου κατέδειξε πως μικρή αξία έχει για τη χώρα μας αν στα οκτώ χρόνια των Μνημονίων εκπλήρωσε χιλιάδες προαπαιτούμενα, αφού πολλά φαντάζουν ξεπερασμένα πλέον από τα γεγονότα και τον οικονομικό ανταγωνισμό με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αντιθέτως ο επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών υπέδειξε στις ελληνικές κυβερνήσεις ότι θα πρέπει να κινούνται από το 2018 και μετά στην επίτευξη στόχων και επιδόσεων «πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο».
Συγκεκριμένα ο κύριος Κοστέλο ανέφερε η Ελλάδα στα χρόνια των Μνημονίων «έχει κάνει σημαντική πρόοδο» στις μεταρρυθμίσεις και «ήταν στον πάτο» σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά μετά από τόσα χρόνια βρίσκεται ακόμα μεταξύ «του πάτου και του μέσου όρου». Είπε ότι δεν είναι χρήσιμο ή ωφέλιμο να χρησιμοποιείται ο όρος «καθαρή έξοδος» από τα Μνημόνια, αλλά πρέπει πολλά να γίνουν ακόμα και μετά το 2018, ενώ η χώρα «πρέπει να έχει την φιλοδοξία να κινείται πάνω από τον μέσο όρο των κρατών».. .
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ως τώρα η χώρα ελεγχόταν για μια λίστα μεταρρυθμίσεων που εφάρμοζε (απομένει πλέον το 1/3 από 110 προαπαιτούμενα μέτρα για να κλείσει η 3η αξιολόγηση και ακολουθούν άλλα 82 για να τελειώσει το 3ο Μνημόνιο) και καλείτο να αναλάβει την «ιδιοκτησία» του Προγράμματος για να τα υποστηρίξει και να τα φέρει σε πέρας.
Μετά το 2018 όμως -και για να παίρνει «ελαφρύνσεις χρέους» αντί για «δόσεις» για να αποπληρώνει δάνεια- δεν θα αρκεί απλώς να εκπληρώνει κάποιες στατικές δεσμεύσεις που έχουν αποτυπωθεί σε συμφωνίες και Μνημόνια αλλά, επειδή και οι άλλες χώρες προχωρούν κάνοντας δικές τους μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει να έχει την «φιλοδοξία» τις φτάσει και να τις ξεπεράσει. Δηλαδή θα πρέπει να κυνηγάει διαρκώς «μετακινούμενους στόχους», να είναι ανταγωνιστική, να κινείται «άνω του μέσου όρου» και να θέλει διαρκώς να «τρέξει» για τις επόμενες μεταρρυθμίσεις, αλλιώς θα είναι μάταιες και εκείνες που ήδη έκανε…
Δεσμεύσεις
Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας τόνισε πως τα μέτρα του 2019-2020 για συντάξεις και αφορολόγητο θα εφαρμοστούν και αν αποχωρήσει τελικά ΔΝΤ, γιατί αυτά αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού προγράμματος του ESM.
Μετά το Eurogroup έρχεται «βροχή» μέτρων στη Βουλή για τα προαπαιτούμενα. Στην ομιλία του ο Ντέκλαν Κοστέλο προανήγγειλε ένα «πακέτο» μέτρων πριν τα Χριστούγεννα και ένα μετά.
Επέμεινε ιδιαίτερα στους Πλειστηριασμούς: «θα πρέπει να συνεχιστούν και να επεκταθούν» (και στην υπόλοιπη χώρα και για χρέη στο Δημόσιο) τόσο για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς όσο και για εκείνους στα Ειρηνοδικεία. Όταν τα έλεγε αυτά, πιθανότατα να μη γνώριζε ακόμη ότι οι πλειστηριασμοί που θα γίνονταν σήμερα στην Αθήνα τελικώς αναβάλλονται ελλείψει αστυνομικής δύναμης που θα τις περιφρουρήσει, λόγω της επίσκεψης Ερντογαν.
Επιπλέον, σύμφωνα με όσα έλεγε Ευρωπαίος αξιωματούχος:
– Για το Ελληνικό: «θέλουμε να δούμε μπουλντόζες να μπαίνουν στο Ελληνικό, να αρχίσουν να κατασκευάζουν πράγματα και να δημιουργούν θέσεις εργασίας».
– Για τα μέτρα μείωσης των συντάξεων το 2019 και του αφορολόγητου το 2020: τον Μάιο θα συζητήσουν οι Ευρωπαίοι με το ΔΝΤ για το αν προβλέπεται η επίτευξη του στόχου το 2018 και «εκεί είναι θέμα του ΔΝΤ να αποφασίσει» αν θα είναι μέρος του προγράμματος. Σε ερώτηση όμως αν, σε περίπτωση που η Ελλάδα πετύχει την «καθαρή» έξοδο από το Μνημόνιο, μπορεί να επαναδιαπραγματευτεί ή να ακυρώσει τα μέτρα της διετίας 2019-2020 είπε: «Το προνομοθετημένο πακέτο δεν υπάρχει μόνο στο πρόγραμμα του ΔΝΤ, υπάρχει και στο πρόγραμμα του ESM. Είναι πολύ σημαντικό για όλες τις πλευρές να τηρήσουμε ό,τι έχει συμφωνηθεί». Σε άλλο σημείο των ερωτήσεων είπε «we need people to stick to what has been agreed» εννοώντας δηλαδή ότι όλες οι πλευρές πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Για την επόμενη ημέρα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ο Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι η κουβέντα για το χρέος θα αρχίσει από το Φεβρουάριο και ότι το Μάιο κατά την ολοκλήρωση της δ΄ αξιολόγησης θα εκτιμηθεί το κατά πόσο η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα χρηματοδότηση με βάση τις συνθήκες στην αγορά και τις χρηματοδοτικές ανάγκες.