Αξιοσημείωτες αντοχές παρά το βαρύ πλήγμα λόγω κορωνοϊού, δείχνει και τον Μάιο (για τρίτο συνεχόμενο μήνα) ο Κρατικός Προϋπολογισμός. Το πρωτογενές έλλειμμα στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου εκτινάχθηκε στα 4,8 δισ. ευρώ, κυρίως επειδή υπήρξε υπέρβαση δαπανών (έξτρα παροχές) κατά 2,7 δισ. ευρώ, αλλά και υστέρηση εισπράξεων φόρων (αναστολές πληρωμών) κατά 1,370 δισ. ευρώ.
Αν από την αρχή της κρίσης το ως τώρα κόστος των παροχών ή αναστολών πληρωμής ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ, ο Μάιος ήταν το πιο σκληρό κρας-τεστ για την πορεία του προϋπολογισμού ως τώρα, γιατί ήταν ο μήνας μετά την γενική καραντίνα του Απριλίου και χωρίς κανένα κίνητρο έγκαιρης εξόφλησης των φόρων.
Δεδομένου πως τον Μάιο όποιος ήθελε μόνον πλήρωνε, αφού λόγω Κορωνοϊού ήταν σχεδόν το 80% της αγοράς κλειστά τον Απρίλιο, τα κρατικά έσοδα δεν κατέρρευσαν πλήρως. Υπέστησαν μεγάλη πτώση 30%-35% τον συγκεκριμένο μήνα, που εντάσσεται στα μέτρα ανακούφισης των πληγέντων. Για την ακρίβεια:
– τα συνολικά έσοδα Μαΐου ήταν μειωμένα κατά 1,267 δισ. ευρώ ή -35% καθώς ανήλθαν σε 2,37 δισ. αντί 3,64 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος που ετέθη τον Δεκέμβριο στον Προϋπολογισμό για τον συγκεκριμένο μήνα.
– τα έσοδα από φόρους τον Μάιο ανήλθαν σε 2,268 δισ. έναντι στόχου 3,411 δισ. δηλαδή ήταν μειωμένα κατά 1,143 δισ. ευρώ ή -33% έναντι του αρχικού στόχου. Σε σχέση όμως με τον επικαιροποιημένο (αναθεωρημένο προς τα κάτω λόγω Κορωνοϊου) στόχο του Προγράμματος Σταθερότητος που υπέβαλε τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες η κυβέρνηση, η υστέρηση είναι 0,2 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, για ειδική αποζημίωση (534 ευρώ) τον Μάιο το Δημόσιο κατέβαλε 1,207 δισ. ευρώ. Η υπέρβαση δαπανών για έκτακτους λόγους (αποζημιώεις 800 και 534 ευρώ) συνολικά ως τον Μάιο, ανήλθαν σε 2,271 δισ. ευρώ και μαζί με όλες τις άλλες παροχές, στο 5μήνο καταγράφεται υπέρβαση δαπανών 2,7 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία του Υπ.Οικονομικών
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 7.445 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.512 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, και ελλείμματος 1.760 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 4.795 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 43 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 916 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 16.078 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 2.663 εκατ. ευρώ ή 14,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας COVID-19. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 30 εκατ. ευρώ περίπου στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι» για το μήνα Απρίλιο 2020. Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 17.852 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.453 εκατ. ευρώ ή 12,1% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 15.539 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.157 εκατ. ευρώ ή 12,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά 300 εκατ. ευρώ.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.775 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 209 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.565 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.294 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 117 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Μάιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 1.917 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.370 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη λήψη μέτρων φορολογικής ανακούφισης όπως η αναστολή καταβολής του Φ.Π.Α. και των βεβαιωμένων οφειλών στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τον κορωνοϊό, καθώς και η παροχή κινήτρου έκπτωσης 25% εφόσον κατέβαλαν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους (ΦΠΑ και βεβαιωμένοι φόροι).
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 2.367 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.267 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.268 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.143 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα για το μήνα Μάιο 2020 κατά 219 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον μήνα Απρίλιο υπήρξε μεγαλύτερη συμμετοχή από την εκτιμώμενη στην ολοσχερή εξόφληση του οφειλόμενου ΦΠΑ και συνεπώς το ευεργέτημα της έκπτωσης 25% επί του καταβαλλόμενου ποσού αντιστοιχεί σε μεγαλύτερο ποσό συμψηφισμού για το μήνα Μάιο.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 27 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 36 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Μαΐου 2020 ανήλθαν σε 450 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 103 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (347 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 ανήλθαν στα 23.523 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 2.271 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (21.252 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους περίπου 747 εκατ. ευρώ (μισθωτών και επιστημόνων), η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1.760 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω των δαπανών για αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων και των δαπανών για επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
γ) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 97 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 1.578 εκατ. ευρώ, λόγω του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 2.195 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Μαΐου 2020 ανήλθαν στα 5.351 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.207 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.144 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των αυξημένων εκροών ΠΔΕ κατά 1.102 λόγω της πανδημίας του COVID-19.
Ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης έκανε, σε σχέση με το Δελτίο Εκτέλεσης του Προϋπολογισμού τον μήνα Μάιο, την ακόλουθη δήλωση:
«Τον Μάιο είχαμε, όπως αναμέναμε, σημαντική μείωση των εσόδων (33,5%), καθώς τα έσοδα επλήγησαν ταυτόχρονα από το μαζικό lockdown της οικονομίας τον μήνα Απρίλιο, από τις αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων για πολύ μεγάλο μέρος της οικονομίας και από την προπληρωμή (λόγω της έκπτωσης του 25%) μέρους του ΦΠΑ που επρόκειτο να εισπραχθεί τον Μάιο, στο τέλος Απριλίου. Η τελευταία παρατήρηση εξηγεί και τη μικρή απόκλιση, σε σχέση με την πρόβλεψη των εσόδων που περιλαμβάνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας.
Από τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού προκύπτει επίσης ότι η επεκτατική πολιτική αντιμετώπισης της ύφεσης που ακολουθεί η κυβέρνηση έχει προσεγγίσει μέχρι τον Μάιο, μόνο για το Κεντρικό Κράτος (χωρίς δηλαδή να συνυπολογιστούν και τα νομικά πρόσωπα της Γενικής κυβέρνησης, όπως ο ΕΦΚΑ), τα 5 δισ. ευρώ, με τη μορφή πρόσθετων δαπανών και μειωμένων εσόδων, λόγω COVID 19».