«Τερμάτισαν» οι πολίτες και οι επιχειρήσεις από τους φόρους, ωστόσο χάθηκαν έσοδα 360 εκατ. ευρώ – Πάγωσαν κρατικές δαπάνες 1,5 δισ. προς άπορους και οικονομικά ασθενέστερους για να πετύχουν πρωτογενές πλεόνασμα 3,5 δισ.
του Κωστή Πλάντζου
Τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού για πρωτογενές πλεόνασμα 3,544 δισ. σε οκτώ μήνες (έναντι στόχου 3,573 δισ. ευρώ) παρουσίασε το οικονομικό επιτελείο στον πρόεδρο Ντάισελμπλουμ για να αποδείξει ότι το πρόγραμμα εφαρμόζεται με επιτυχία. Πίσω όμως από την εικόνα αυτή κρύβεται η δραματική υστέρηση είσπραξης (και αδυναμία πληρωμής) των υπέρογκων φόρων που έχει επιβάλει η κυβέρνηση.
Με τους ν.4387 και 4389 που ψήφισε τον Μάιο του 2016 η Βουλή, το υπουργείο Οικονομικών (σύμφωνα με την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους) προσέβλεπε -σε ετήσια βάση- αύξηση 1,7 δισ. ευρώ «αύξηση εσόδων του δημοσίου από τον επανακαθορισμό του φόρου εισοδήματος και της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης», καθώς και άλλα 699 εκατ. ευρώ από τις αυξήσεις των εμμέσων φόρων (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι, νέα τέλη κλπ).
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα μετά από 15 μήνες εφαρμογής των μέτρων αυτών;
– Τα συνολικά τακτικά φορολογικά έσοδα στο 8μηνο Ιανουαρίου Αυγούστου υπολείπονται κατά 955 εκατ. ευρώ από τον στόχο που τέθηκε στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (και ψηφίστηκε πριν τρεις μόλις μήνες, τον Μάιο φέτος). Αναμένονταν 32,237 δισ. αλλά δεν ξεπέρασαν τα 31,242 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν όσα είχαν εισπραχθεί και πέρυσι (31,154 δισ. ευρώ ως τον Αύγουστο).
– Το υπουργείο Οικονομικών επιβάρυνε με νέους άμεσους και έμμεσους φόρους 2,4 δισ. ευρώ ετησίως τους καταναλωτές, αλλά τα έσοδα αυτά δεν εισπράττονται! Συνολικά από τους τρέχοντες φόρους του 2017 (εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, φόρους συναλλαγών, φόρους κατανάλωσης και λοιπούς έμμεσους φόρους) η κυβέρνηση υπολόγιζε στο Μεσοπρόθεσμο του Μαΐου ότι φέτος θα εισπράξει 27,142 δισ. ευρώ σε 8 μήνες, αλλά εισέπραξε 25,797 δισ. ευρώ (-1,345 δισ. ευρώ) ενώ πέρυσι στο ίδιο διάστημα από τους ίδιους φόρους είχε εισπράξει 26,157. Δηλαδή μαζί με όλους τους νέους φόρους που επέβαλε, επιβάρυνε τους καταναλωτές και υπερχρέωσε τους φορολογουμένους (97 δισ. ληξιπρόθεσμα ως τώρα) αλλά το δημόσιο … έχασε 360 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με πέρυσι, αντί να εισπράξει περισσότερα.
Πώς δημιούργησε η κυβέρνηση το πρωτογενές πλεόνασμα των 3,5 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο, το οποίο παρουσίασε στον πρόεδρο Ντάισελμπλουμ;
1ον) Αν και δεν εισέπραξε τους τρέχοντες φόρους εισοδήματος, οι πολίτες πληρώνουν όπως-όπως και όσα περισσότερα μπορούν για τους παλαιούς απλήρωτους φόρους του παρελθόντος. Υπό την απειλή απώλειας ρυθμίσεων, κατασχέσεων και διώξεων, το δημόσιο εισέπραξε στο 8μηνο 2,197 δισ. ευρώ από φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ), δηλαδή 206 εκατ. ευρώ περισσότερα έναντι του στόχου 8μήνου (υπολόγιζε 1,921 δισ. ευρώ) και 433 εκατ. ευρώ περισσότερα από όσα στο 8μηνο πέρυσι (είχε εισπράξει 1,764 δισ. ευρώ).
2ον) «Πάγωσε» κρατικές δαπάνες 1,5 δισ. ευρώ. Ποιοι δεν πήραν τα λεφτά τους; Οι οικονομικά ασθενέστεροι και άποροι. Το 1,5 δισ. η κυβέρνηση το έκοψε από τις δαπάνες για την κοινωνική προστασία! Ενώ στο 8μηνο ο προϋπολογισμός του Κράτους προέβλεπε να δοθούν 2,216 δις. για όσους βρίσκονται σε έσχατη ανάγκη και περιμένουν την αρωγή του Κράτους, τελικά το δημόσιο έδωσε μόλις τα 716 εκατ. ευρώ (έναντι 569 εκατ. που είχε δώσει πέρυσι). Για παράδειγμα:
– Για επίδομα πολυτέκνων δόθηκαν 290 εκατ. ευρώ αντί 650 εκατ. που έπρεπε (-260 εκατ. ευρώ)
– Για Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης έλεγε ότι θα δίνονταν ως τώρα 760 εκατ. ευρώ και τελικά ο προϋπολογισμός έδωσε μόλις 296 εκατ. ευρώ (-366 εκατ. ευρώ)
– Για το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλλεγύης Γενεών έπρεπε να δώσει 505 εκατ. και δεν έδωσε τίποτα (-505 εκατ. ευρώ)
– Για άλλες εισοδηματικές ενισχύσεις θα έδινε 96 εκατ. ευρώ αλλά έδωσε μόλις 6 εκατ. ευρώ (-90 εκατ. ευρώ)
– Για προστασία α΄κατοικίας έλεγε πως θα δώσει 100 εκατ. ευρώ αλλά τελικά στο 8μηνό δεν έδωσε απολύτως τίποτε (-100 εκατ. ευρώ)
3ον) «Τρέχει» για αποκρατικοποιήσεις – εξπρές:
Παρότι εισπράχθηκαν 346 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα έσοδα από όσα αναμένονταν από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων (προβλέπονταν 1,316 δισ. ευρώ σε 8 μήνες αλλά εισπράχθηκαν 970 εκατ. ευρώ) πέρυσι είχαν εισπραχθεί μόλις …58 (!) και συνολικά 106 εκατ. ευρώ μέσα στο 2016. Δηλαδή τα έσοδα σχεδόν 20πλασιάστηκαν, αφού φέτος το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει να φτάσουν τελικά στα 1,607 δισ. ευρώ (αντί στα 2,044 δισ. που προέβλεπε ο κρατικός Προϋπολογισμός που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο πέρυσι).
Φόροι «με το στανιό»
Ποιοι άμεσοι και έμμεσοι φόροι έμειναν απλήρωτοι, παρότι επιβάρυναν τους πολίτες (σε οφειλές ή στην κατανάλωση):
– 469 εκατ. ευρώ από τρέχοντες φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων. Μετά την μείωση του αφορολογήτου και όλες τις αυξήσεις άμεσων φόρων που επεβλήθησαν –και αναδρομικά- στα μέσα του 2016, στο οκτάμηνο φέτος αναμένονταν να εισπραχθούν 5,538 δισ. ευρώ, δηλαδή 504 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι από την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Τελικά εισπράχθηκαν 5,069 δισ. ευρώ -δηλαδή μόλις 35 εκατ. ευρώ περισσότερα από πέρυσι! Και αυτό δείχνει ότι χιλιάδες νοικοκυριά άφησαν απλήρωτη την α΄δόση του φόρου εισοδήματος που έληγε τον Ιούλιο.
-118 εκατ. ευρώ από φόρους στις επιχειρήσεις. Αναμένονταν 1,582 δισ. αλλά τελικά εισπράχθηκαν μόλις 1,465 δισ. ευρώ –δηλαδή 215 εκατομμύρια λιγότερα και από τα 1,680 δισ. που είχαν εισπραχθεί την αντίστοιχη περίοδο του 2016.
– 788 εκατ. ευρώ από φόρους περιουσίας. Η επίσημη δικαιολογία που δίνουν στο υπουργείο Οικονομικών είναι ότι η α΄δόση του ΕΝΦΙΑ (655 εκατ. ευρώ) μετατέθηκε από τον Αύγουστο στον Σεπτέμβριο. Στην πραγματικότητα το υπουργείο ανέμενε να έχει εισπράξει στο οκτάμηνο φέτος 1,636 δις. ευρώ (έναντι 1,180 δισ. την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι) αλλά ως τον Αύγουστο στα κρατικά ταμεία μπήκαν μόλις 848 εκατ. ευρώ. Σε σύγκριση με πέρυσι πάντως, και το 2016 η α΄δόση ΕΝΦΙΑ είχε πληρωθεί Σεπτέμβριο.
– 157 εκατ. ευρώ από φόρους στα τσιγάρα. Με τις αυξήσεις εμμέσων φόρων που επέβαλε, το υπουργείο Οικονομικών υπολόγιζε να έχει εισπράξει ως τον Αύγουστο φέτος 2,235 δισ. ευρώ από ΦΠΑ και Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης. Τελικά εισέπραξε 2,078 δισ. ευρώ, ενώ πέρυσι -πριν δηλαδή να αυξήσει τους έμμεσους και ειδικούς φόρους- είχε εισπράξει ήδη στο οκτάμηνο 2,512 δισ. ευρώ. Σε μια χρονιά δηλαδή έχασε σχεδόν 300 εκατ. ευρώ, μόνον και μόνον επειδή …αύξησε τους φόρους!
Στην πράξη, το κράτος βρίσκει έσοδα μόνον από φόρους που οι πολίτες και οι επιχειρήσεις πληρώνουν «με το στανιό». Από έμμεσους φόρους κατανάλωσης που επιβάλλονται σε όλους ανεξαιρέτως –αλλά ανεξαρτήτως εισοδήματος- ή με διώξεις, «λουκέτα» και κατασχέσεις σε όσους χρωστούν έστω και λίγα ευρώ, το κράτος κατάφερε να εισπράξει περισσότερα από όσα υπολόγιζε:
– 277 εκατ. ευρώ από απλήρωτους φόρους του παρελθόντος. Συγκεκριμένα, από άμεσους και έμμεσους φόρους ύψους που είχαν μείνει απλήρωτοι τα προηγούμενα χρόνια (και φτάνουν πλέον στα 97 δισ. ευρώ) το ελληνικό δημόσιο εισέπραξε στο οκτάμηνο φέτος 2,197 δισ. ευρώ, ενώ υπολόγιζε να εισπράξει μόλις 1,920 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι είχε καταφέρει να εισπράξει μόλις 1,862 δισ. ευρώ. Αύξησε δηλαδή τις εισπράξεις από ληξιπρόθεσμα χρέη πολιτών και επιχειρήσεων 14,5% πάνω από όσα υπολόγιζε και 18% πάνω από όσα εισέπραττε πέρυσι από το άγριο φοροκυνηγητό.
– 15 εκατομμύρια από όλες τις αυξήσεις ΦΠΑ και ειδικών φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη βενζίνη, στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο και υγραέριο κίνησης. Υπολόγιζε σε έσοδα 4,065 δισ. ευρώ από ΦΠΑ και ειδικούς φόρους στα καύσιμα, και τελικώς εισέπραξε 4,080 δισ. ευρώ, έναντι 3,662 δισ. ευρώ πέρυσι.
– 263 εκατ. ευρώ από ΦΠΑ (πλην καπνού και καυσίμων) που αυξήθηκε από 1.1.2017 κατά 50% (από 16% σε 24%) σχεδόν σε όλα πλέον τα νησιά του Αιγαίου. Το υπουργείο Οικονομικών ανέμενε έσοδα 8,595 δισ. ευρώ αλλά εισέπραξε 8,858 δισ. ευρώ, έναντι 8,326 δισ. που πλήρωσαν στο 8μήνο πέρυσι οι φορολογούμενοι καταναλωτές.