Του Κωστη Πλάντζου
Να έρθει η… επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους δανειστές έως την Τετάρτη (και πάντως πολύ πριν τις 20 Ιουνίου) προσεύχονται στην κυβέρνηση, για να φέρει τότε σε νομοσχέδιο που ψηφίζεται στη Βουλή με τροπολογίες τα τελευταία προαπαιτούμενα για την επόμενη δόση των δανείων και να κλείσει άμεσα η πρώτη αξιολόγηση ώστε την ακριβώς επόμενη ημέρα, την Πέμπτη 2 Ιουνίου, να την έχει στα χέρια της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο Μάριο Ντράγκι να κάνει την μεγάλη κίνηση και στην συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ να αποφασιστεί ότι τα ελληνικά ομόλογα ξαναγίνονται αποδεκτά ως ενέχυρα για την παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες (waiver).
Σε διαφορετική περίπτωση, στο οικονομικό επιτελείο θα ψάχνουν για νέα ημερομηνία για την απόφαση της ΕΚΤ, ενώ θα ψάχνουν άλλο νομοσχέδιο για να φέρουν τα προαπαιτούμενα και να τελειώσει το σήριαλ της επτάμηνης αξιολόγησης.
Προς το παρόν όμως, δεν έχουν ούτε συμφωνία με τους δανειστές στα χέρια τους, καθώς η απόσταση παρέμενε μέχρι και χθες βράδυ. «Φαντάζομαι ότι θα κλείσουμε την Τετάρτη» έλεγε, μάλλον προβληματισμένος παρά βέβαιος, αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας το βράδυ της Κυριακής, μετά το αδιέξοδο στην τετράωρη τηλεδιάσκεψη μεταξύ των υπουργών κ.κ. Τσακαλώτου, Χουλιαράκη, Σταθάκη, Κατρούγκαλου (και εκπροσώπου του υπουργού Περιβάλλοντος κυρίου Πάνου Σκουρλέτη) από τη μια, και των επικεφαλής των θεσμών κ.κ. Κοστέλο (Κομισιόν), Ντούντρι (ΕΚΤ), Τζιαμαρόλι (ΕΜΣ) και Βελκουλέσκου (ΔΝΤ) από την άλλη.
Όπως έλεγαν κυβερνητικά στελέχη που μετείχαν στη σύσκεψη, η κυβέρνηση επιμένει ότι δεν θα δώσουν πίσω το ΕΚΑΣ οι συνταξιούχοι που τους κόπηκε το επίδομα, αλλά οι θεσμοί δεν συμφώνησαν πώς θα καλυφθεί αυτό λογιστικά, από το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 ή το αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού όπως προτείνει η κυβέρνηση. Όπως έλεγε όμως αρμόδιο στέλεχος «δεν θα χρειαστεί να νομοθετήσει ξανά το υπουργείο Εργασίας».
Η απόσταση παραμένει μεγάλη και στα «κόκκινα δάνεια» στα οποία έχει μπει εγγυητής το κράτος. Οι θεσμοί επιμένουν ότι πρεπει και αυτά να ενταχθούν προς πώληση στα funds.
Τα «κρυφά» μέτρα
Έτσι, για να κλείσει η αξιολόγηση, η κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα να συμφωνήσει:
· Αποκρατικοποίηση του Ελληνικού: Το σχετικό Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των επενδυτών και του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί πριν τις 23 Μαΐου (όπως ψηφίστηκε δηλαδή και η σύμβαση πώλησης για τα πρώτα 14 ελληνικά αεροδρόμια) αλλά για το Ελληνικό ζητήθηκε παράταση ενός μηνός και θα έρθει ξεχωριστά.
· Πώληση και εγγυημένων από το κράτος «κόκκινων» δανείων σε funds: ο νόμος για πώληση δανείων στα funds ψηφίστηκε πριν μια εβδομάδα, αλλά η κυβέρνηση εξαίρεσε τα δάνεια που έχουν εγγυητή το κράτος. Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι πως τα δάνεια δεν αφορούν μόνον ιδιωτικές επιχειρήσεις που θα τις πάρουν υπό τον έλεγχό τους τα funds (πιέζοντας για ρευστοποίηση, αναδιάρθρωση και απολύσεις προκειμένου να εισπράξουν τα λεφτά τους) αλλά κρατικές (όπως ο ΟΣΕ κλπ) ή και άλλους φορείς του δημοσίου (ΟΤΑ, Ταμεία κλπ).
Χωρίς να εξηγήσει ποιος, πού, πότε και γιατί έθεσε τέτοιο θέμα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Γιώργος Χουλιαράκης ομολόγησε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη Πέμπτη, πως η ξαφνική εμπλοκή για τα εγγυημένα από το κράτος «κόκκινα» δάνεια των ΔΕΚΟ (και όχι μόνον), που οι δανειστές ζητούν να βγουν και αυτά προς πώληση στα funds, οφείλεται στο ότι… «δεν είχε συζητηθεί στα τεχνικά κλιμάκια πριν το Eurogroup» το θέμα αυτό!
Πώς γίνεται όμως επί επτά μήνες να συζητούν στο Χίλτον και σε τηλεδιασκέψεις τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών και της κυβέρνησης για τα κόκκινα δάνεια, αλλά να μην έχει τεθεί θέμα για τα δάνεια ύψους 5-6 δισ. ευρώ που έχουν εγγυητή το κράτος;
Βάζοντας στο «τσουβάλι» με τα δάνεια όμως, και εκείνα που έχουν εγγυητή το δημόσιο, η κυβέρνηση έχει δύο επιλογές:
– είτε το δημόσιο να αναγκαστεί να πληρώσει στα funds 1,5 – 2,5 δισ. ευρώ και μετά να ψάχνει νέα «ισοδύναμα» μέτρα για να καλύψει την «τρύπα» (δηλαδή αυξήσεις φόρων κλπ)
– είτε να μην πληρώσει το δημόσιο, οπότε τα funds θα διεκδικήσουν τον έλεγχο των αποφάσεων και της περιουσίας των κρατικών φορέων και επιχειρήσεων (πιέζοντας για ρευστοποίηση, αναδιάρθρωση, περικοπές κλπ) για να εισπράξουν ό,τι μπορούν από αυτά.
· «Ασυλία» για 99 χρόνια του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων: παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πια κυβέρνηση και δεν απειλεί με … «κρεμάλες» και λαϊκά δικαστήρια, γνωρίζοντας οι ξένοι την «υστερία» που επικρατεί διαχρονικά στη χώρα μας για τις ιδιωτικοποιήσεις, απαιτεί να μπει και ρήτρα προστασίας της διοίκησης και των πραγματογνωμόνων (εκτιμητών κλπ) του νέου Ταμείου, για τις αποφάσεις πώλησης και κάθε άλλης αξιοποίησης που θα υπογράφουν στα επόμενα 99 χρόνια, μέχρι το 2115. Και αυτό γιατί γνωρίζουν πως και θα υπάρξουν αντιδράσεις, που ήδη εκδηλώνονται, για τις χαμηλές τιμές που επικρατούν πια στην ελληνική αγορά.
· Διοικήσεις Τραπεζών: άλλο ένα μέτρο που «ξεχάστηκε» και ήρθε η ώρα να εκπληρωθεί είναι ο ορισμός νέων διοικήσεων στις εμπορικές τράπεζες από μικτή επιτροπή που θα αποτελούν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος, αλλά και μέλη που θα ορίσουν οι θεσμοί. Θα απαιτείται να υπάρχει η απόλυτη πλειοψηφία για τον ορισμό και την παύση μελών του ΔΣ, σε κάθε μια από τις τέσσερεις μεγάλες εμπορικές τράπεζες της χώρας.
«Άλλοθι» το ΕΚΑΣ
Πολύ βολικά για την κυβέρνηση πάντως, όλα αυτά μπορεί να τα καλύψει ένα άλλο πιο … «λαϊκό αφήγημα», δηλαδή πώς θα αποτρέψει την αναδρομική επιστροφή του ΕΚΑΣ από 110.000 συνταξιούχους. Ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε πως το ΕΚΑΣ δεν θα ζητηθεί αναδρομικά πίσω ή, αν αυτό συμβεί, θα αποζημιωθούν οι συνταξιούχοι είτε από το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (που διαβεβαίωσε ότι θα συσταθεί) είτε “με άλλον τρόπο”.
Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση δημιουργεί μόνη της θέμα: ενώ γνώριζε από πέρυσι το καλοκαίρι (ήταν γραμμένο στο Μνημόνιο του καλοκαιριού) πόσο και σε ποιους θα περικοπεί το ΕΚΑΣ (στο 20% των συνταξιούχων που το έπαιρναν το 2015) άφησε να περάσει η 1.1.2016 και τώρα «δίνει αγώνα» εάν θα τους πάρει πίσω ή όχι (και πώς) τα λεφτά που … ήδη θα τους είχε περικόψει! Και παρότι ποτέ εδώ και 20 χρόνια δεν είχε ζητηθεί αναδρομικά το ΕΚΑΣ από χαμηλοσυνταξιούχους που το έχασαν, τώρα η κυβέρνηση «διαπραγματεύεται» πώς θα καλυφθεί αυτό λογιστικά, από το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015.
Τα επόμενα μέτρα
Εκτός από τα μέτρα για την επόμενη δόση, το συμπληρωμένο Μνημόνιο θα περιλαμβάνει και ένα «πινακάκι» με τα επόμενα προαπαιτούμενα που αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας η κυβέρνηση στη δεύτερη αξιολόγηση.
Έτσι, ενώ κλείνει η πρώτη αξιολόγηση, ανοίγει ταυτόχρονα και η δεύτερη, για τα λεφτά που θα έρθουν τον Νοέμβριο.
Πρώτα-πρώτα στην ατζέντα φιγουράρουν τα Εργασιακά που, όπως αποκάλυψε πριν δύο εβδομάδες το ΘΕΜΑ, θα περιλαμβάνουν τις νέες (αλλά παλαιές στην πραγματικότητα) αξιώσεις των δανειστών για:
– απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα
– δικαίωμα lock out (ανταπεργία) των επιχειρήσεων
– κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή να μπορεί να κατανέμονται οι συνολικές αποδοχές κάθε εργαζόμενου σε 12 μήνες
– νέα μείωση του κατώτατου μισθού, επειδή οι αποδοχές των εργαζομένων έχουν μειωθεί περαιτέρω τα τελευταία χρόνια και πλέον δεν θεωρούνται ιδιαιτέρως «ελκυστικοί» για προσλήψεις από τους σημερινούς ή μελλοντικούς (Έλληνες και ξένους) εργοδότες, οι μισθοί των 586 ευρώ.
Κάθε μήνα αξιολόγηση
Επιπλέον, πριν εγκρίνει την πρώτη εκταμίευση των 7,5 δισ. ευρώ ο ESM, κυβέρνηση και δανειστές θα συμφωνήσουν πώς θα δοθούν τα συνολικά 10,3 δισ. από τις δόσεις. Πιθανότατα θα δοθούν σε έως και 5 μηνιαίες δόσεις ως τον Οκτώβριο και όχι μόνον σε δύο.
Ωστόσο οι δανειστές απαιτούν να γίνεται έλεγχος πριν από κάθε δόση! Έτσι η κυβέρνηση δεν θα αγγίξει τίποτε από αυτά, για να δώσει μισθούς και συντάξεις στο δημόσιο.
Τα 6,8 από τα 10,3 δισεκατομμύρια θα δοθούν κατευθείαν ξανά στους δανειστές, για χρέη που θα πληρωθούν (στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ κυρίως). Τα υπόλοιπα 3,5 δισ. θα πάνε κατευθείαν σε ιδιώτες, προμηθευτές και νοικοκυριά, που το κράτος τους χρωστάει τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ. Θα δοθούν με δόσεις και θα περνάνε από έλεγχο της Κομισιόν για να διαπιστωθεί αν πάνε όντως στα χέρια τους, πριν έρθουν τα επόμενα.