Μπορεί η κυβέρνηση να έχει θεσμοθετήσει τα κουπόνια εξαργύρωσης 18μηνης διάρκειας προκειμένου να δοθεί και μια «ανάσα» ρευστότητας στις τουριστικές επιχειρήσεις, ώστε να μην υποχρεωθούν σε μαζικές επιστροφές χρημάτων, τα προβλήματα ωστόσο που επιφέρει η εφαρμογή τους έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από τους καταναλωτές.
Οι Ενώσεις καταναλωτών επανήλθαν με επιστολές τους χθες προς τα αρμόδια υπουργεία, επιμένοντας ότι καταστρατηγούνται οι κανόνες της ΕΕ ως προς το δικαίωμα επιστροφής χρημάτων στους καταναλωτές, ενώ ούτως ή άλλως η επιβολή υιοθέτησης των κουπονιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν έχει υιοθετηθεί από την πλειοψηφία των κρατών μελών της Ε.Ε., προσφέρονται δε εναλλακτικά για μικρή χρονική περίοδο και προστατεύονται σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας.
Τα προβλήματα έχουν εντοπίσει και οι ίδιοι οι τουριστικοί φορείς, ξενοδόχοι, τουριστικά γραφεία κ.τ.λ., ενώ δεν λείπουν, κατά τις πληροφορίες και οι περιπτώσεις πιέσεων από τους καταναλωτές ότι στην περίπτωση που δεν τους καταβληθούν άμεσα τα χρήματα των ακυρώσεων οι επιχειρήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με αρνητικές κριτικές στις μεγάλες, γνωστές πλατφόρμες.
Το θέμα συζητήθηκε εκτενώς και στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους εκπροσώπους των τουριστικών γραφείων με τον υπουργό Τουρισμού κ. Χάρη Θεοχάρη. Από την πλευρά τους, τα γραφεία έθεσαν την επιτακτική ανάγκη εγγύησης των vouchers που δίνονται αντί επιστροφής χρημάτων (τόσο εκείνων των τουριστικών γραφείων όσο και εκείνων που εκδίδονται από άλλες τουριστικές επιχειρήσεις) για τυχόν αφερεγγυότητα των επιχειρήσεων που τα εκδίδουν μέχρι τη στιγμή που θα πρέπει αυτά να εκτελεστούν ή να αποζημιωθούν.
«Μέχρι τη δημιουργία ενός Ταμείου Εγγυήσεων στη χώρα μας, το οποίο δεν είναι εφικτό να δημιουργηθεί και να καλύψει τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις άμεσα, είναι ανάγκη να υπάρξει κρατική εγγύηση για τα συγκεκριμένα voucher που προβλέπονται στην Π.Ν.Π. της 13.04.2020. Σε διαφορετική περίπτωση, οι κίνδυνοι που μπορεί να υπάρξουν είναι σημαντικοί», αναφέρουν οι εκπρόσωποι των τουριστικών γραφείων.
«Τα περισσότερα από τα κράτη μέλη, μεταξύ αυτών και η χώρα μας, υιοθέτησαν την πρωτοβουλία του voucher, αντί για την άμεση επιστροφή χρημάτων, για τα ταξίδια που ακυρώνονται λόγω της πρωτοφανούς αυτής συγκυρίας, όμως ακόμη και αυτή η λύση μπορεί να εξελιχθεί άσχημα αν ο κάθε ενδιαφερόμενος την ερμηνεύσει και την εφαρμόσει κατά το δοκούν, χωρίς έναν κεντρικό συντονισμό».
Τα τουριστικά γραφεία εντοπίζουν προβλήματα ακόμη και στη συνεργασία τους με αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες πλησιάζουν απευθείας τον πελάτη για να του προσφέρουν voucher, ενώ τα χρήματα έχουν καταβληθεί από το τουριστικό γραφείο, που μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να μην έχει εξοφληθεί ακόμη από τον πελάτη.
Από την πλευρά τους, η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών – Π.ΟΜ.Ε.Κ., αλλά και οι Ευρωπαϊκές Οργανώσεις Καταναλωτών μέσω της Ομοσπονδίας τους, το BEUC, παροτρύνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για να προσφέρουν μια ισορροπημένη λύση που σήμερα χρειάζονται τόσο οι καταναλωτές, όσο και η τουριστική βιομηχανία, μέσω της σύστασης ενός ευρωπαϊκού ταμείου έκτακτης ανάγκης για τα ταξίδια και τον τουριστικό κλάδο εν γένει και να διασφαλίσουν ότι όλα τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που λαμβάνονται είναι σύμφωνα με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Οι οργανώσεις των καταναλωτών ζητούν μεταξύ άλλων, η επιλογή κουπονιών αντί της επιστροφής χρημάτων να παραμείνει επιλογή για τους καταναλωτές. Επιπλέον, η διασφάλιση της οικονομικής ρευστότητας της τουριστικής βιομηχανίας θα πρέπει να εξασφαλιστεί ώστε να αποζημιώνουν γρήγορα τους καταναλωτές. Τέτοιου είδους μέτρα έχουν ήδη θεσπιστεί, για παράδειγμα στη Δανία, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 3 Απριλίου, κρατική ενίσχυση για την επέκταση του ισχύοντος ταμείου με την κάλυψη αξιώσεων αποζημίωσης λόγω κουπονιών που προτείνονται στους καταναλωτές από τις ακυρώσεις μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19.
«Τα κουπόνια που προσφέρονται τόσο για τις ακυρωμένες οργανωμένες διακοπές όσο και για τα μεμονωμένα εισιτήρια (για πτήσεις, σιδηροδρομικά, πλοία και πούλμαν), θα πρέπει να καλύπτονται από το ίδιο καθεστώς προστασίας έναντι αφερεγγυότητας. Θα πρέπει να αξιολογηθεί η σκοπιμότητα δημιουργίας ενός Ταμείου Ε.Ε. το οποίο θα παρέχει εγγύηση για αξιώσεις αποζημίωσης και «κουπόνια COVID-19» σε ολόκληρη την Ε.Ε. έναντι αφερεγγυότητας στον ταξιδιωτικό κλάδο. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν τυχόν μέτρα έκτακτης ανάγκης και κρατικές ενισχύσεις στον τουριστικό κλάδο ώστε να μπορούν οι επιχειρήσεις να εκπληρώνουν την υποχρέωση αποπληρωμής έναντι των καταναλωτών, ενώ θα πρέπει να προβλεφθεί η υποχρεωτική η ασφάλιση της τουριστικής βιομηχανίας στο βαθμό που οι σχετικές υπηρεσίες δεν εκτελούνται λόγω αφερεγγυότητας», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Γενικότερα, σύμφωνα με τις οργανώσεις, όλα τα εθελοντικά κουπόνια που θα προσφέρονται στους καταναλωτές πρέπει να είναι ασφαλή και αξιόπιστα και τουλάχιστον, να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
• Πλήρη προστασία κατά της αφερεγγυότητας
• Ισχύς έως ενός έτους
• Ευελιξία για χρήση σε άλλες προσφορές / προορισμούς / εταιρείες του ίδιου ομίλου
• Δυνατότητα μεταφοράς σε άλλο άτομο (δηλαδή εντός οικογένειας ή φίλων)
• Αυτόματη επιστροφή χρημάτων στο τέλος της περιόδου ισχύος σε περίπτωση μη χρήσης τους.