Του Κωστή Πλάντζου
Με το επιχείρημα προς τους δανειστές ότι -παρά τα περί «90% κάλυψης» που διαρρέονταν τις προηγούμενες μέρες- τελικά ούτε 7 στους 10 «κόκκινους δανειολήπτες», δεν θα καλύπτει το νέο σύστημα προστασίας της α΄κατοικίας, η κυβέρνηση αναμένει πλέον από μέρα σε μέρα την έγκριση των ευρωπαϊκών θεσμών για την πρόταση την οποία συμφώνησε με τους Έλληνες τραπεζίτες.
Κορυφαίος τραπεζικός παράγων που συνδιαμόρφωσε με την κυβέρνηση το διάδοχο σχήμα του ν.Κατσέλη, έλεγε στο newmoney.gr ότι θα καλύπτει «πολύ πιο κάτω» από το 83% ή 85% των δανειοληπτών. Καθώς μάλιστα άλλη τραπεζική πηγή έλεγε πως οι στρατηγικοί κακοπληρωτές λογίζονται «οι 3 στους 10», τότε διαφαίνεται ότι το νέο σχήμα στοχεύει να καλύψει έως το 70% το πολύ, όσων έως σήμερα μπορούσαν να κάνουν χρήση της προστασίας του ν.Κατσέλη.
Το …«κοντέρ»!
Η κοινή πρόταση κυβέρνησης και τραπεζών προβλέπει ότι το υπόλοιπο της οφειλής του δανειολήπτη που ζητά να τύχει προστασίας με το νέο σύστημα, δεν πρέπει να ξεπερνά τις 130.000 ευρώ.
Αυτός ο “κόφτης” όμως, κρύβει και κάποια μυστικά. Κυβερνητικές αλλά και τραπεζικές πηγές έλεγαν μέχρι την περασμένη Πέμπτη το βράδυ ότι το ποσό θα λαμβάνεται υπόψην “καθαρό”, χωρίς προσαυξησεις και τόκους!
Αν και πολύ καλό, ίσως δεν αποδειχθεί αληθινό, αφού ο τραπεζικός παράγοντας που συνδιαμόρφωσε το νέο πλαίσιο και έζησε από μέσα τις κρίσιμες συζητήσεις στο Μέγαρο Μαξίμου, διέψευδε την επίσημη εκδοχή!
Σε συνομιλία του, όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει πώς θα υπολογιστούν και θα διαχωριστούν οι συμβατικές υποχρεώσεις (τόκοι κλπ) από το πραγματικό υπόλοιπο οφειλής, απαντούσε «όχι, ισχύει ό,τι έχει γράψει το κοντέρ»!
Παρέπεμπε δηλαδή στο συνολικό υπόλοιπο οφειλής, μαζί και με τους τόκους!
Οι παγίδες
Για άλλη μια φορά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» και, ειδικότερα, στους διάφορους «κόφτες» που βάζει για την α’ κατοικία. Το μεγάλο όφελος για τις ελληνικές τράπεζες που θα στηρίξουν το σχέδιο που κατατέθηκε προς έγκριση στις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, είναι ότι για την προστασία του δανειολήπτη δεν θα παίζουν πια ρόλο τα δικαστήρια και οι δικηγόροι, αλλά τα εισοδηματικά, περιουσιακά και φορολογικά στοιχεία που θα αποκαλύπτει ο ίδιος ο δανειολήπτης, την στιγμή που κάνει την αίτησή του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. «Είναι ένας έντιμος συμβιβασμός» όπως λέει ο ίδιος τραπεζικός παράγων.
Αν και δεν έχουν υπάρξει ακόμα επίσημες ανακοινώσεις με τις λεπτομέρειες της ρύθμισης, ανακύπτουν και άλλες «γκρίζες ζώνες» της συμφωνίας κυβέρνησης – τραπεζιτών:
1. Τα νέα όρια προστασίας θα καλύψουν και μικρομεσαίους, έχουν λάβει επαγγελματικά δάνεια βάζοντας εγγύηση την κύρια κατοικίας τους. Ωστόσο στο όριο των 130.000 θα περιλαμβάνονται και όλα τα άλλα δάνεια που τυχόν έχει ο ίδιος λάβει, δηλαδή και στεγαστικά και καταναλωτικά. Ενώ δηλαδή ως τώρα ο ν.Κατσέλη εξέταζε όριο αξίας της κατοικίας, τώρα εξετάζεται το ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου. Και αν προστεθούν «πανωτόκια» και τα ανεξόφλητα υπόλοιπα από όλα ανεξαιρέτως τα άλλα δάνεια που έχει λάβει όποιος ζητά την προστασία, μπορεί τα 130.000 ευρώ να αποδειχθούν και λίγα, αφήνοντας εκτός ρύθμισης πολλούς.
2. Κυβερνητικές πηγές λένε πως συμφωνήθηκε ότι η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 250.000 ευρώ για τρίτεκνους- πολύτεκνους, αλλά λιγότερα για άγαμους κλπ (από 150.000 ευρώ ενδεχομένως). Αυτομάτως δηλαδή, μειώθηκε από 180-280 χιλιάδες σε περίπου 150 –250 χιλιάδες ευρώ, το προστατευόμενο όριο αξίας της κατοικίας. Ωστόσο αποτελεί έκπληξη ότι συμφωνήθηκε η αντικειμενική, ενώ αρμόδιες πηγές της κυβέρνησης επέμεναν όλο το προηγούμενο διάστημα ότι βάση θα είναι η εμπορική αξία, όπως την υπολογίζουν οι τράπεζες! Σε άλλες περιπτώσεις πάντως, μπορεί να αποδειχθεί θετικό όπου η αντικειμενική είναι υψηλότερη από την εμπορική, σε άλλες όμως όχι. Επιπλέον, δεν διευκρινίζεται εάν κριτήριο θα είναι η εκάστοτε αντικειμενική τιμή που ισχύει την στιγμή υποβολής της αίτησης, ούτε εάν τελικώς τον Ιούνιο θα αλλάξουνε ξανά, όπως αποτελεί δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση έναντι των δανειστών.
3. Διευκρινίσεις αναμένονται και ως προς τα εισοδηματικά όρια. Οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν ότι θα ξεκινάνε από τις 12.500 ευρώ για άγαμο και θα φτάνουν έως τις 36.000 ευρώ για τρίτεκνες- πολύτεκνες οικογένειες, αντί 41.000 ευρώ που ισχύει με τον ν.Κατσέλη. Σε τέτοια περίπτωση θα προκύπτει αυτομάτως και πάλι νέα μείωση των δικαιούχων.
Σε κάθε περίπτωση, ο δανειολήπτης θα δηλώνει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ότι συναινεί πως αίρεται το φορολογικό και τραπεζικό απόρρητο. Οι τράπεζες θα γνωρίζουν έτσι πόσα έχει αλλά και πού τα έχει. Λόγω της διεθνούς συνεργασίας της ΑΑΔΕ με φορολογικούς «παραδείσους» που πιέζονται από τον ΟΟΣΑ και την FATF να δίνουν στοιχεία στην Ελλάδα, αν αποκαλυφθεί έστω και ένα σεντ τόκων από καταθέσεις στο εξωτερικό που δεν έχουν δηλωθεί, θα χάνεται η προστασία.
Επίσης εάν μεταβληθεί η σημερινή κατάσταση του δανειολήπτη προς το καλύτερο (πχ εξεύρεση εργασία, απόκτηση ακινήτων κλπ) θα πρέπει να το δηλώνει αμέσως για να αλλάξει και η ρύθμιση. Μένει να φανεί αν θα μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο στα χρόνια που απομένουν έως την εξόφληση, δηλαδή να μπορεί να ζητάει και ευνοϊκότερη ρύθμιση σε περίπτωση που η οικονομική του κατάσταση επιδεινωθεί (πχ χάσει τη δουλειά του κλπ).
“Κούρεμα” υπολοίπου θα γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι ο λόγος αξία ακινήτου/ υπόλοιπο οφειλής θα υπερβαίνει το 1:1,2. Θα γίνεται όμως στο τέλος του κάθε έτους (ή στο τέλος της περιόδου εξόφλησης ολόκληρου του δανείου, σύμφωνα με άλλες πηγές) εν είδει επιβράβευσης. Όσον αφορά, δε, στο “άπλωμα” των δόσεων σε βάθος χρόνου, ο ορίζοντας θα φτάνει στην 25ετία αλλά με ηλικιακά κριτήρια (με όριο το 80ο έτος). Το επιτόκιο εξυπηρέτησης των ρυθμισμένων δόσεων θα είναι το Euribor + 2%.