Ένας πόλεμος δασμών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, ΗΠΑ και Κίνας, η επίμονη κόντρα του Ντόναλντ Τραμπ και με τους Ευρωπαίους, αλλά και η γενικότερη στροφή σε «τείχη» και στο δόγμα «η χώρα μου πρώτα» λειτουργούν ως βαρίδι στο παγκόσμιο εμπόριο. Το 2019 θα είναι πιθανότατα η χειρότερη χρονιά για τις διεθνείς εμπορικές ροές από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Αυτό αναφέρει στην έκθεσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ο οποίος υπολογίζει ότι το διασυνοριακό εμπόριο αγαθών θα αναπτυχθεί με ρυθμούς μόλις 1,2% έναντι 3% το 2018. Εάν η εκτίμηση επιβεβαιωθεί θα είναι ο βραδύτερος ρυθμός ανάπτυξης από το 2009, όταν η παγκόσμια οικονομία ήταν αντιμέτωπη με ύφεση στον απόηχο της πιστωτικής ασφυξίας, που πυροδότησε η κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008.
Ο ΠΟΕ εκτιμά ότι το παγκόσμιο εμπόριο μπορεί να ανακάμψει με ρυθμούς 2,7% το 2020, αλλά σημειώνουν ότι αυτό θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από την ικανότητα εξομάλυνσης των εμπορικών σχέσεων των μεγάλων του πλανήτη.
Η μεγάλη απειλή παραμένει βεβαίως ο σινο-αμερικανικός «πόλεμος». Σύμφωνα με οικονομολόγους της Barclays, οι εισαγωγές κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ κατέγραψαν πτώση 12% στο επτάμηνο Ιανουαρίου- Ιουλίου, ενώ οι εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων στην Κίνα το ίδιο διάστημα έκαναν βουτιά 28% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Συνολικά οι εισαγωγές των ΗΠΑ από τον υπόλοιπο κόσμο ήταν αυξημένες μόλις κατά 3,6% στο επτάμηνο έναντι αύξησης 9,1% το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Στην Κίνα οι εισαγωγές μειώθηκαν 2,3% ύστερα από άνοδο 17,2% την προηγούμενη χρονιά, ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης.
Φόβους γεννούν και οι διαμάχες ΗΠΑ- Ε.Ε., που έχουν ξεκινήσει από το πεδίο των επιδοτήσεων στους αεροναυπηγικούς κολοσσούς και θα μπορούσαν να περάσουν και στον ιδιαίτερα κρίσιμο τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Στο παρελθόν ο ΠΟΕ είχε προειδοποιήσει ότι ενδεχόμενοι αμερικανικοί δασμοί στις εισαγωγές αυτοκινήτων θα κατέφεραν ακόμη ισχυρότερο πλήγμα στο παγκόσμιο ΑΕΠ από ό,τι η σινο-αμερικανική διαμάχη.
Παράλληλα και άλλες οικονομίες επιλέγουν το όπλο των δασμών για να λύσουν πολιτικές διαφωνίες. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, τρίτης και ενδέκατης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο.
Σύμφωνα με ανάλυση του ολλανδικού Γραφείου Οικονομικής Πολιτικής CPB οι παγκόσμιες εμπορικές ροές ανέκαμψαν τον Ιούλιο, ύστερα από πτώση 0,8% το δεύτερο τρίμηνο και 0,3% το πρώτο. Το εμπορικό πλήγμα έχει αφήσει βαριά τη σκιά του πάνω από τη γερμανική οικονομία και συνολικά την Ευρωζώνη, βυθίζοντας στην ύφεση την άλλοτε ισχυρή βιομηχανία της περιοχής.