Με διαφορά ημερών -αν όχι ωρών- έγιναν γνωστές δύο δικαστικές αποφάσεις διαφορετικών Πρωτοδικείων της χώρας που κλήθηκαν να αποφασίσουν για το νόμιμο ή μη των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε πολυκατοικίες.
Οι αποφάσεις τους υπήρξαν διαμετρικά αντίθετες και αποτελούν την ισχυρότερη απόδειξη ότι το θέμα της βραχυχρόνιας μίσθωσης παραμένει «ανοικτό» και όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει να προκαλεί νέα επεισόδια στον «πόλεμο» μεταξύ των υποστηρικτών και των πολέμιων αυτής.
Παράνομη η μίσθωση στο Ναύπλιο, νόμιμη στην Αθήνα
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Ναυπλίου έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που είχαν καταθέσει ένοικοι πολυκατοικίας κατά ιδιοκτήτριας διαμερίσματος στην ίδια πολυκατοικία που μίσθωνε το σπίτι της στην πλατφόρμα Airbnb. Το δικαστήριο στην απόφασή του καλεί την ιδιοκτήτρια «να μην επαναλάβει στο μέλλον την επαγγελματική χρήση του διαμερίσματός της, ως τουριστικού καταλύματος και να περιοριστεί στη χρήση αυτής ως κατοικίας». Επιπλέον η ιδιοκτήτρια απειλείται με «προσωπική κράτηση ενός μηνός και χρηματική ποινή 1.000 ευρώ για κάθε παράβαση» εφόσον δεν συμμορφωθεί με την δικαστική απόφαση.
Αντίθετα, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών σε ανάλογη περίπτωση πολυκατοικίας στην Πλατεία Βικτωρίας, δικαίωσε την ιδιοκτήτρια διαμερίσματος το οποίο και διέθετε σε βραχυχρόνια μίσθωση, αναγνωρίζοντας ότι «πρόκειται για μια νέα μορφή αστικής μίσθωσης που δεν θα πρέπει να τυγχάνει διαφορετικής αντιμετώπισης από τις κλασικές και υπάρχουσες μισθώσεις».
Και στις δύο περιπτώσεις οι υπόλοιποι ένοικοι είχαν επικαλεστεί θέματα όχλησης (στην περίπτωση της Αθήνας μάλιστα η πραγματοποίηση πάρτι στο μισθωμένο διαμέρισμα κρίθηκε ως μεμονωμένο περιστατικό που δεν παραβίαζε τον κανονισμό της πολυκατοικίας), φθορών όπως βλάβες σε ανελκυστήρες και κλειδαριές της εξώπορτας (για τις οποίες όμως το δικαστήριο δεν επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους διαμένοντες του μισθωμένου διαμερίσματος καθώς στην πολυκατοικία υπάρχουν και γραφεία με πολυάριθμους επισκέπτες) αλλά και αισθήματος ανασφάλειας λόγω των πολλών ατόμων που διέθεταν τα κλειδιά της εισόδου. Στην περίπτωση της πολυκατοικίας του Ναυπλίου οι αιτούντες των ασφαλιστικών μέτρων (που τελικά δικαιώθηκαν) είχαν διαμαρτυρηθεί επιπλέον για το γεγονός της πολύωρης χρήσης της κοινόχρηστης πισίνας καθώς και για το ότι οι φιλοξενούμενοι του μισθωμένου διαμερίσματος έκαναν αλόγιστη χρήση αντηλιακού (!) με αποτέλεσμα να απαιτηθεί η αλλαγή του νερού της που επιβάρυνε οικονομικά τους ίδιους.
Η θέση της ΠΟΜΙΔΑ
Στην πρώτη απόφαση για την πολυκατοικία στο Ναύπλιο η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) είχε υπογραμμίσει το γεγονός ότι το δικαστήριο επέβαλλε στην ιδιοκτήτρια να μην συνεχίσει την επαγγελματική χρήση του διαμερίσματός της χωρίς να της απαγορεύει να προχωρήσει στην βραχυχρόνια μίσθωση.
Με αφορμή τη δεύτερη απόφαση για την πολυκατοικία στην Αθήνα που η δικαστική απόφαση δικαιώνει την ιδιοκτήτρια, η Ομοσπονδία την χαρακτηρίζει ως «πλήρη ανατροπή στο τοπίο των βραχυχρόνιων μισθώσεων» και υπογραμμίζει ότι τις αναγνωρίζει «ως νέα μορφή αστικών μισθώσεων που δεν θα πρέπει να εξαιρούνται από ό,τι ισχύει για τις καθιερωμένες και γνωστές».
Επιπλέον η Ομοσπονδία εγείρει και το θέμα των παρωχημένων κανονισμών πολυκατοικίας, που συντάχθηκαν 50, 60 και 70 χρόνια και πλέον δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις σημερινές συνθήκες και σε ένα νέο εξελιγμένο μοντέλο μίσθωσης.
Τέλος όπως αναφέρει η ΠΟΔΙΜΑ «σε μια περίοδο που η ιδιοκτησία ακινήτου κατέστη δυσβάσταχτη και απαγορευτικά πολυέξοδη, η μόνη λύση για να μην χάσουν οι ιδιοκτήτες τις περιουσίες τους, ήταν η ρύθμιση της δυνατότητας να εκμισθώνουν τα ακίνητά τους με πιο ευέλικτους όρους για μερικές ημέρες ή εβδομάδες δίχως να χαρακτηρίζεται το ακίνητο ως τουριστικό κατάλυμα. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να διασφαλίζεται ένα έσοδο στα νοικοκυριά, που θα καλύπτει πρωτίστως το κόστος ιδιοκτησίας και θα αποφέρει κι ένα επιπλέον εισόδημα.
Η κυβερνητική απάντηση
Στο πρόσφατο φορολογικό νομοσχέδιο συμπεριλήφθηκαν ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που όμως αποσκοπούσαν στην φορολογική τακτοποίηση του θέματος, αφήνοντας τις όποιες κανονιστικές παρεμβάσεις σε δεύτερο χρόνο.
Η κυβερνητική επιλογή μάλλον εξηγείται εύκολα καθώς σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με θέμα «Οικονομικά στοιχεία βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα, μέσω πλατφορμών Airbnb και ΗomeAway» τα συνολικά έσοδα από τις μισθώσεις κατά το 12μηνο Ιούνιος 2018 – Μάιος 2019 ανήλθαν σε 1,15 δισ. ευρώ. Όπως αναφέρονταν στο φορολογικό νομοσχέδιο η κυβέρνηση προσδοκά έσοδα 400 – 500 εκατ. ευρώ από τους ελέγχους και τα πρόστιμα που προβλέπονται για αδήλωτες μισθώσεις στις πλατφόρμες.