Τι αλλάζει στη φορολογία με το πολυνομοσχέδιο

του Αργύρη Παπαστάθη

Το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και αλλαγές στη φορολογία όπως για παράδειγμα η μείωση των προστίμων για όσους υπέβαλαν εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις, μεταβολές στα φορολογικά κίνητρα αλλά και η σύσταση ενός είδους ΣΔΟΕ των οικονομικών εισαγγελέων.

Συγκεκριμένα:

-Εκπρόθεσμες και τροποποιητικές φορολογικές δηλώσεις – (άρθρο 400 σ/ν):
Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 400, ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει εκπρόθεσμη ή τροποποιητική φορολογική δήλωση μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, και όχι μέχρι την έκδοση της εντολής ελέγχου, όπως ισχύει έως σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο, αφενός η φορολογική διοίκηση συμμορφώνεται με την πρόσφατη Απόφαση του ΣτΕ (ΣτΕ 1364/2017), σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να είναι άγνωστο το χρονικό όριο εντός του οποίου ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματά του, όπως είναι η έκδοση της εντολής ελέγχου, και αφετέρου ενθαρρύνεται η οικειοθελής συμμόρφωση των πολιτών προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.

Ως προς τις επιβαλλόμενες κυρώσεις, αυτές διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο έλεγχος, έτσι ώστε να είναι αυστηρότερες για τους πολίτες που υποβάλλουν εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση, γνωρίζοντας ότι ελέγχονται, σε σχέση με αυτούς που υποβάλλουν δήλωση συνεπεία παράλειψης ή λάθους.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται μείωση του ύψους των κυρώσεων, οι οποίες περιορίζονται στο 60% των αρχικώς προσδιορισθέντων, υπό την προϋπόθεση ότι η εξόφληση της σχετικής οφειλής θα γίνει εντός 30 ημερών.

-Επιβολή της επιεικέστερης κύρωσης και συμβιβασμός – (άρθρο 401 σ/ν): Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 401, ορίζεται ότι για δηλώσεις που υποβάλλονται μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή της πρόσκλησης παροχής πληροφοριών και μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού προσδιορισμού φόρου, εφαρμόζονται οι κυρώσεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), αντί των πρόσθετων φόρων του ν. 2523/1997, εφόσον αυτές συνεπάγονται επιεικέστερη μεταχείριση του πολίτη, όπως αυτό προσφάτως θεσπίσθηκε με τον ν. 4509/2017.

Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 401, δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να αποδεχτεί εκδοθείσεςπράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, με μείωση μόνο των προστίμων ή των πρόσθετων φόρων στο 60% αυτού και όχι του κυρίου φόρου, εφόσον η οφειλή εξοφληθεί εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης του προσδιορισμού φόρου.

Η ρύθμιση καταλαμβάνει και εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των Δικαστηρίων, σύμφωνα και με τις προσφάτως θεσπισθείσες διατάξεις του ν. 4509/2017.

Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν παρέχεται φορολογική αμνηστία, αφού ο κύριος φόρος καταβάλλεται στο ακέραιο, επιδιώκεται να μειωθεί το άχθος των δικαστηρίων από τη συσσώρευση χιλιάδων υποθέσεων και διασφαλίζεται η εισπραξιμότητα, αφού η οφειλή πρέπει να καταβληθεί εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.

-Φ.Δ.Χ Αυτοκίνητα (ν.3887/2010) – (άρθρο 356 σ/ν): Καταργείται η επιβολή φόρου 2% επί της αξίας του οχήματος κατά τη μεταβίβαση, για όσα οχήματα κυκλοφόρησαν πριν τις 30.09.2010.

-ΚΤΕΛ ΑΕ (ν.2963/2001) – (άρθρο 356 σ/ν):Καταργείται η πίστωση του εταιρικού φόρου, στα μερίσματα που εισπράττουν οι δικαιούχοι/μέτοχοι, για σκοπούς ίσης μεταχείρισης με τους δικαιούχους/μετόχους άλλων εταιρειών.

Η πίστωση του εταιρικού φόρου είχε προβλεφθεί κατά το παρελθόν, γιατί τα μερίσματα προστίθεντο στα λοιπά εισοδήματα του δικαιούχου/μετόχου και φορολογούνταν με την υψηλή κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα μερίσματα φορολογούνται με ευνοϊκότερο τρόπο, ήτοι με συντελεστή 10% (15% από 1.1.2017), και επομένως απαιτείται προσαρμογή των διατάξεων στα νέα δεδομένα, αφού ο κύριος λόγος που προέβλεπε την πίστωση του εταιρικού φόρου έχει προ πολλού εξαλειφθεί.

Καταργούνται φορολογικά κίνητρα:

1) Χρηματοδοτική μίσθωση αγροτικών εκτάσεων (ν.2520/1997) – (άρθρο 356 σ/ν):Καταργείται η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης και υπεραξίας, της αγοραπωλησίας αγροτικών εκτάσεων από εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, αφού το κίνητρο είναι ανενεργό τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία.

2) Προστασία περιβάλλοντος στα νησιά του Αιγαίου (ν.3201/2003) – (άρθρο 356 σ/ν): Καταργείται η παροχή χρηματικής αποζημίωσης για την ολική ή μερική κατεδάφιση κτηρίων σε νησιά του Αιγαίου, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2003 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις. Για τα νησιά του Αιγαίου εξετάζεται η παροχή κινήτρων που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, όπως π.χ. το μεταφορικό ισοδύναμο.

3) Γεράνι και Μεταξουργείο (ν.4030/2011) – (άρθρο 356 σ/ν): Καταργείται η έκπτωση φόρου για δαπάνες αποκατάστασης κτηρίων σε αυτές τις δυο περιοχές, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2011 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.

4) Εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου (ν.2601/1998) – (άρθρο 356 σ/ν): Προκειμένου να είναι απολύτως σαφές, κατ’ εφαρμογή της αρχής της ασφάλειας δικαίου, ορίζεται ότι οι διατάξεις του συγκεκριμένου νόμου που αναφέρονται στο ν.1775/1988 δεν είναι πλέον σε ισχύ. Άλλωστε, το πλαίσιο για τις εταιρείες παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου έχει ρυθμιστεί προ πολλού με διατάξεις άλλων νόμων.

Φορολογικά κίνητρα που διατηρούνται:

1) Κίνητρα ευρεσιτεχνίας (ν.3842/2010) – (άρθρο 355 σ/ν): Ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013).

2) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών εισηγμένων Α.Ε. (ν.1892/1990) – (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:
1.1.2018 – 31.12.2018 = παραμένει στο 5%
1.1.2019 – 31.12.2019 = 10%
1.1.2020 – 31.12.2020 = 20%

3) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών μη-εισηγμένων Α.Ε. και Ε.Π.Ε. (ν.1473/1984) – (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:
1.1.2018 – 31.12.2019 = παραμένει στο 10%
1.1.2020 – 31.12.2020 = 20%

Το νέο ελεγκτικό σώμα

Με το πολυνομοσχέδιο ολοκληρώνεται η ίδρυση μίας νέας Ειδικής Υπηρεσίας στο Υπουργείο Οικονομικών, με το όνομα Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών η Διεύθυνση αυτή, η οποία θα τελεί υπό την εποπτεία του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, έρχεται να εξυπηρετήσει ένα διττό στόχο:

• Αφενός την αποσυμφόρηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) από ένα μεγάλο όγκο εισαγγελικών υποθέσεων

• και αφετέρου, τη συγκέντρωση υποθέσεων υψηλής φοροδιαφυγής σε μία υπηρεσία κάτω από την εποπτεία και την καθοδήγηση του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, η οποία θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στο στόχο της φορολογικής συμμόρφωσης και της καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος.