Του Κωστή Πλάντζου

Στα 10 μέτρα για να εισπράξει φόρους με το στανιό έχει στήσει πλέον η κυβέρνηση έναν στους δύο φορολογούμενους. Από τους 7.397.711 που είχαν ενεργό ΑΦΜ στην Ελλάδα όταν ξεκινούσε η χρονιά (80.000 λιγότεροι σε σχέση με το 2015) οι 4.267.408 ή το 58% έφτασαν μέχρι τον Σεπτέμβριο να χρωστάνε στην Εφορία ​-και να μην έχουν να πληρώσουν​-​ τη δόση του ΕΝΦΙΑ ή του φόρου εισοδήματος! 

Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι η Εφορία κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια χωρίς να εισπράττει. Σε ένα εκατομμύριο φορολογούμενους έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Μέσα στους τελευταίους 20 μήνες (υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία της ΑΑΔΕ) οι οφειλέτες στους οποίους έγιναν κατασχέσεις για απλήρωτα χρέη στην Εφορία αυξήθηκαν κατά 300.000 περίπου, από 695.074 που ήταν τον Δεκέμβριο του 2015 σε 991.392 τον φετινό Σεπτέμβριο. Και αυτοί είναι μόλις οι μισοί σε σχέση με τα 1,7 εκατομμύρια που βρίσκονται με το ένα πόδι πια στον προθάλαμο των κατασχέσεων.

katasxeseis1
  
Πλεόνασμα… δυστυχίας

Αν αυτή είναι η έως τώρα «κοινωνική στατιστική» για τα αποτελέσματα της άκριτης υπερφορολόγησης, την οποία επέλεξε να επιβάλει η κυβέρνηση για να οικοδομήσει το «αριστερό» success story και το αφήγημα της εξόδου από την κρίση και τα μνημόνια, στην πραγματικότητα ούτε οι αριθμοί ευημερούν.

Και το επόμενο μεγάλο crash test αναμένεται πλέον στα τέλη Νοεμβρίου, όταν θα πρέπει να πληρωθούν οι διπλές δόσεις για ΕΝΦΙΑ και φόρο εισοδήματος 1,3 δισ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα θα εκδίδονται και τα νέα τέλη κυκλοφορίας ύψους επιπλέον 1,1 δισ. ευρώ. Η απειλή για κατασχέσεις, διώξεις και όλα τα άλλα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης φαίνεται να μην αποφέρει πλέον όσα έσοδα επιθυμεί η κυβέρνηση, και αυτό φαίνεται από τους όποιους άλλους τρόπους εφευρίσκει για να συντηρεί ή και να φουσκώνει το πρωτογενές πλεόνασμα που θέλει να μοιράσει, όπως να παγώσει πληρωμές 1,5 δισ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο ή να εξοικονομήσει περίπου 600 εκατ. ευρώ από τη -μιας χρήσεως- ρύθμιση «δηλώστε και γλιτώστε» μόνο για όσους έχουν να πληρώσουν και αυτοκαταγγέλλονται οικειοθελώς για μαύρο χρήμα προκειμένου να καθαρίσουν από την Εφορία και να αποφύγουν τα χειρότερα.

Μαγική εικόνα
 
Στα όριά του έφτασε όμως και το άλλο τρικ που αξιοποίησε φέτος η κυβέρνηση: οι τεράστιες επιστροφές φόρων που έπρεπε να δώσει τον Σεπτέμβριο. Τον συγκεκριμένο μήνα προέβη σε πρωτοφανείς στα χρονικά επιστροφές φόρων, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ποσό επταπλάσιο από τα μόλις 219 εκατ. που προϋπολόγιζε να δώσει.  Στην πράξη, τον Σεπτέμβριο πλήρωσε μόνο 100 εκατ. ευρώ σε «ζεστό χρήμα». Εκανε όμως μαζικούς συμψηφισμούς μέσα σε έναν μήνα και έτσι έσβησε 820 εκατ. οφειλές από άμεσους φόρους και άλλα 350 εκατ. από έμμεσους.
 
Στράγγιξαν τα πάντα
 
Τέτοιο θαύμα όμως υψηλών επιστροφών φόρων και αυτόματων πληρωμών δεν θα επαναληφθεί τους επόμενους μήνες. Εκτός κι αν αποδειχθεί ότι η κυβέρνηση έπεσε τόσο πολύ έξω στις προβλέψεις της (πάνω και από 50%), ώστε οι επιστροφές φόρων να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τελικά τα 5 δισ. ευρώ, αφού έως και τον Μάιο στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα προέβλεπε επιστροφές μόλις 3,3 δισ. και ήδη ξεπέρασε τα 4 δισ. ευρώ.  

Αλλά ούτε και με αυτό τον μαγικό τρόπο φαίνεται να πέτυχε απόλυτα τον στόχο της:

■  Ενας στους τρεις φορολογούμενους δεν μπόρεσε να εξοφλήσει εμπρόθεσμα τη δεύτερη δόση για τον φόρο εισοδήματος. Τον Σεπτέμβριο τα νοικοκυριά έπρεπε να πληρώσουν 1,318 δισ. ευρώ, αλλά (μαζί με τους συμψηφισμούς) το Δημόσιο εισέπραξε μόλις 915 εκατ. ευρώ, δηλαδή ούτε 1 δισ. συνολικά, με το 30,5% των φόρων εισοδήματος να μένει απλήρωτο.

■  Για ΕΝΦΙΑ οι ιδιοκτήτες ακινήτων έπρεπε να πληρώσουν ως πρώτη δόση τον Σεπτέμβριο 635 εκατ. ευρώ, αλλά (και με τους συμψηφισμούς ακόμα) έμειναν απλήρωτα 160 εκατ. ευρώ (25%). Δηλαδή 1 από τα 4 ευρώ που χρωστούσαν 6.348.353 ιδιοκτήτες οι οποίοι είχαν χρεωστικό εκκαθαριστικό απέμειναν επίσης απλήρωτα και φορτώθηκαν στα ληξιπρόθεσμα χρέη των 98 δισ. ευρώ.

■  Από ΦΠΑ των επιχειρήσεων οι εισπράξεις τον Σεπτέμβριο ήταν οι χαμηλότερες της χρονιάς έως τώρα – με εξαίρεση τον Μάιο. Βεβαιώθηκαν και έπρεπε να εισπραχθούν 830 εκατ. ευρώ, αλλά τελικά πληρώθηκαν μόλις 704 εκατ., παρότι ο φόρος αφορούσε συναλλαγές Αυγούστου, το «χρυσό» για τον ελληνικό τουρισμό καλοκαίρι του 2017.
 
Μέτρα εν όψει
 
Με τα δεδομένα αυτά, η λήψη νέων μέτρων για το 2018 κρέμεται από μία κλωστή. Οι διπλές εισπράξεις φόρων από δόσεις εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ τον Νοέμβριο θα κρίνουν εν πολλοίς αν οι θεσμοί θα απαιτήσουν διορθωτικά μέτρα από φέτος κιόλας ή αν η συζήτηση θα γίνει στη διάρκεια της επόμενης χρονιάς, όπως έχει καταρχήν ζητήσει η κυβέρνηση και έχουν δεχτεί οι θεσμοί.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, πάντως, προεξοφλεί ότι τα νέα μέτρα θα επιβληθούν μεσούντος του 2018.