Του Μάριου Ροζάκου
Σε τριπλό crash-test θα υποβάλουν την ελληνική οικονομία οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι συνεδριάζουν αντιστοίχως μεθαύριο και την Παρασκευή στο Λουξεμβούργο. Μολονότι η χώρα μας δεν περιλαμβάνεται ως αυτόνομο θέμα στην ατζέντα των συνεδριάσεων λόγω των επικείμενων εθνικών εκλογών, η «τρύπα» από τις παροχές της απερχόμενης κυβέρνησης, οι εκκρεμείς μεταμνημονιακές δεσμεύσεις και οι μεγάλες ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να συζητηθούν τόσο στο περιθώριο των δύο συνόδων όσο και στο πλαίσιο της παρουσίασης τεσσάρων εκθέσεων που θα έχουν στα χέρια τους οι υπουργοί.
Οι τέσσερις εκθέσεις που θα περιλαμβάνονται στα ντοσιέ των υπουργών είναι:
1. Η 3η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας. Η ατζέντα του Eurogroup δεν προβλέπει ξεχωριστή συζήτηση για την έκθεση, αλλά οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είναι βέβαιο πως, είτε στο πλαίσιο της συζήτησης για «διάφορα θέματα» είτε στο περιθώριο της συνόδου, θα ζητήσουν από τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο εξηγήσεις για τη δημοσιονομική «τρύπα» που αφήνει πίσω της η απερχόμενη κυβέρνηση με τις παροχές και τις 120 δόσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, το δημοσιονομικό κόστος τους εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 4,4-5,5 δισ. ευρώ στη διετία 2019-2020, ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν θα ξεπεράσει τα 2,3 δισ. ευρώ. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εντόπισαν μικρή έως μηδαμινή πρόοδο σε πολλές κομβικές μεταμνημονιακές δεσμεύσεις (ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες, ιδιωτικοποιήσεις, όρια προσλήψεων στο Δημόσιο, νέο πλαίσιο προστασίας της Α΄ κατοικίας κ.λπ.)
2. Η έκθεση με τις συστάσεις προς την Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας. Η έκθεση θα συζητηθεί την Παρασκευή στο Ecofin και εντοπίζει σειρά μεγάλων αδυναμιών (υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, πολύ υψηλή ανεργία, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, μεγάλος όγκος «κόκκινων» δανείων) και προκλήσεων για τη χώρα μας. Παράλληλα, τονίζει ότι, σύμφωνα με την εκτίμηση των ευρωπαϊκών θεσμών, οι παροχές και οι 120 δόσεις δημιουργούν δημοσιονομική «τρύπα» που ξεπερνά το 1% του ΑΕΠ ετησίως και επισημαίνει πως η κατάσταση θα επαναξιολογηθεί το φθινόπωρο.
3. Η ετήσια έκθεση του ΔΝΤ για την ευρωζώνη: Στο πλαίσιο του άρθρου 4 του καταστατικού του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συντάσσει και παρουσιάζει κάθε χρόνο την έκθεσή του για την ευρωζώνη, στην οποία διατυπώνει συστάσεις και εντοπίζει τις διαφαινόμενες προκλήσεις και αδυναμίες για τις οικονομίες των κρατών-μελών της. Το ΔΝΤ αναμένεται να αναδείξει τον κίνδυνο δημοσιονομικής εκτροπής στην Ελλάδα εξαιτίας των παροχών, ενώ έχει ήδη εκφράσει την κάθετη αντίθεσή του στις μειώσεις ΦΠΑ και στην ακύρωση της μείωσης του αφορολογήτου ορίου και των αντίμετρων.
4. Η έκθεση παρακολούθησης των δεικτών μείωσης του κινδύνου: Η έκθεση συντάχθηκε από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB), με στόχο να αποτιμήσει τους κινδύνους στην τραπεζική ένωση. Για την Ελλάδα η έκθεση αναφέρει ότι εξετάζονται δύο σχέδια μείωσης των «κόκκινων» δανείων –αυτό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και αυτό της Τράπεζας της Ελλάδος–, διαπιστώνει ότι «υπήρξε κάποια πρόοδος στη βελτίωση της ικανότητας των δικαστηρίων να εκδικάζουν οικονομικές υποθέσεις χάρη στον διορισμό νέου προσωπικού και την εκπαίδευση των δικαστών», ενώ στο πεδίο του εξωδικαστικού μηχανισμού καταγράφεται πρόοδος κυρίως στις διμερείς αναδιαρθρώσεις χρεών και πολύ λιγότερο στις πολυμερείς.
Το έργο του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στην τελευταία, όπως όλα δείχνουν, συμμετοχή του στο Eurogroup και το Ecofin δεν προμηνύεται διόλου εύκολο. Οι συζητήσεις για την Ελλάδα θα γίνουν με φόντο την ακύρωση της μείωσης του αφορολογήτου ορίου και των αντίμετρων, η οποία προκάλεσε ήδη την έντονη αντίδραση εκπροσώπου της Κομισιόν την περασμένη Παρασκευή, αλλά και τους οξύτατους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποίησε ο κ. Τσακαλώτος σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη κατά του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλνιγκ: «Ούτε καν για τον κάδο των αχρήστων δεν είναι η εκτίμηση του κ. Ρέγκλινγκ (σ.σ. ότι η διαπραγμάτευση του τέως υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαορυφάκη στοίχισε στη χώρα μας 100 δισ. ευρώ). Εάν ήταν φοιτητής μου, θα τον έκοβα. Είναι απαράδεκτο, με στενοχωρεί ως πανεπιστημιακό ότι άνθρωπος επικεφαλής σε ευρωπαϊκό οργανισμό λέει τέτοιες ανοησίες. Ο κ. Ρέγκλινγκ, για να βγάλει έναν αριθμό και να χτυπήσει την κυβέρνηση, χρησιμοποίησε μια μεθοδολογία την οποία δεν αξίζει καν να συζητάμε».
Κατά τα λοιπά, το μεθαυριανό Eurogroup θα ασχοληθεί κυρίως με την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης και την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 20 και 21 Ιουνίου. Τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης θα απασχολήσουν επίσης η 6η έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας της Κύπρου, το πρόγραμμα εργασιών του Eurogroup για το 2ο εξάμηνο του έτους και η ανισότητα στην ευρωζώνη με βάση την προφορική παρουσίαση που θα κάνει στη σύνοδο ο καθηγητής του College de France και του London School of Economics Philippe Aghion.