Μπροστά σε μια οικονομική πρόκληση ύψους 15,1 δισ. ευρώ βρίσκεται η Ελλάδα, καθώς καλείται να διασφαλίσει την εκταμίευση των ποσών αυτών μέσα στους επόμενους 18 μήνες από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πλήρη αξιοποίηση των 36 δισ. ευρώ που έχουν διατεθεί μέσω του προγράμματος «Ελλάδα 2.0», και την υλοποίηση 206 ορόσημων και στόχων, απαιτώντας ταυτόχρονα δαπάνες ύψους 22,6 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό στοίχημα, καθώς οι χρονικές προθεσμίες είναι αυστηρές και η απορρόφηση των κονδυλίων πρέπει να γίνει με απόλυτη συνέπεια και προγραμματισμό. Σε μηνιαία βάση, η χώρα θα πρέπει να διασφαλίζει εισροές 833 εκατ. ευρώ και να δαπανά 1,18 δισ. ευρώ, προκειμένου να αξιοποιήσει τους συνολικούς διαθέσιμους πόρους των 21,6 δισ. ευρώ. Η ολοκλήρωση του σχεδίου, όπως έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2021, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την οικονομική ανάκαμψη και τη μεταρρυθμιστική πρόοδο της χώρας.

Μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2025, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναμένει την έγκριση και εκταμίευση της 5ης δόσης, ύψους 3,1 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα είχε εκταμιευθεί ήδη με την υποβολή του σχετικού αιτήματος τον Δεκέμβριο του 2024, ωστόσο, η αρχικά προγραμματισμένη δόση των 3,6 δισ. ευρώ μειώθηκε στα 3,1 δισ. ευρώ, λόγω μη επίτευξης του στόχου για τη «συμβασιοποίηση» δανείων ύψους 8,25 δισ. ευρώ.

Η σημασία αυτής της εκταμίευσης είναι διττή: αφενός εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων και έργων, αφετέρου επηρεάζει τη ροή των επόμενων δόσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό, καθώς υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πραγματοποιήσουν επισκέψεις και επαφές στην Αθήνα προκειμένου να αξιολογήσουν την πορεία του προγράμματος και να επιταχύνουν τις διαδικασίες.

Ορόσημα και εκταμιεύσεις: Το χρονοδιάγραμμα των δόσεων

  • Απρίλιος 2025: Εγκριση και εκταμίευση της 5ης δόσης, ύψους 3,1 δισ. ευρώ (μειωμένη από τα αρχικά 3,6 δισ. ευρώ, λόγω μη επίτευξης του στόχου συμβασιοποίησης δανείων ύψους 8,25 δισ. ευρώ).
  • Τέλη Απριλίου – Αρχές Μαΐου 2025: Υποβολή αιτήματος για την 6η δόση, ύψους 3,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 500 εκατ. ευρώ για δάνεια, εφόσον εκπληρωθούν 43 ορόσημα και στόχοι.
  • Φθινόπωρο 2025: Υποβολή αιτήματος για την 7η δόση, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ σε δάνεια, εφόσον ολοκληρωθούν 35 ορόσημα και στόχοι.
  • Αρχές 2026: Υποβολή αιτήματος για την 8η δόση, ύψους 2,97 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,27 δισ. ευρώ σε δάνεια, εφόσον εκπληρωθούν 36 ορόσημα και στόχοι.
  • Ιούνιος 2026: Υποβολή αιτήματος για την 9η δόση, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, η οποία συνδέεται με την εκπλήρωση 126 ορόσημων και στόχων.

Πορεία απορρόφησης των κονδυλίων

Το 2024, το ποσοστό απορρόφησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης διαμορφώθηκε στο 51%, επιτυγχάνοντας όλους τους στόχους που είχαν τεθεί. Αυτό το ποσοστό κατατάσσει την Ελλάδα στην όγδοη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσον αφορά την αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων. Από το συνολικό πρόγραμμα των 36 δισ. ευρώ η χώρα έχει λάβει μέχρι στιγμής 18,2 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 51% του Προϋπολογισμού. Με την εκταμίευση της 5ης δόσης, οι συνολικές εισροές θα φτάσουν τα 21,3 δισ. ευρώ, δηλαδή το 64% των συνολικών πόρων που δικαιούται η Ελλάδα.

Για την έγκριση της 6ης δόσης η Ελλάδα καλείται να ολοκληρώσει 43 μεταρρυθμίσεις, με τις σημαντικότερες να αφορούν τους εξής τομείς:

  • Πράσινη μετάβαση: Εγκριση ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, στρατηγική για υπεράκτια αιολικά πάρκα, πλαίσιο για δέσμευση και αποθήκευση CO2.
  • Ψηφιοποίηση και διαφάνεια: Διασύνδεση 400.000 ταμειακών μηχανών με POS, ψηφιοποίηση του 30% του Κτηματολογίου, ολοκλήρωση πληροφοριακού συστήματος πιστοληπτικής ικανότητας.
  • Δικαιοσύνη και διοίκηση: Λειτουργία δικαστικής αστυνομίας, νέο πλαίσιο για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, αναβάθμιση του φορολογικού πλαισίου.
  • Υποδομές και ενέργεια: Ανακαίνιση 156 Κέντρων Υγείας, ανάπτυξη δικτύου φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, υλοποίηση προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια.

Επιδοτούμενα δάνεια

Οι εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στην Ελλάδα έχουν φτάσει ήδη τα 18,2 δισ. ευρώ, καλύπτοντας πάνω από το 50% του συνολικού προϋπολογισμού του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0». Από αυτά, σημαντικό μέρος αφορά τα χαμηλότοκα επιδοτούμενα δάνεια που προσφέρονται σε επιχειρήσεις για επενδύσεις σε πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακό μετασχηματισμό, καινοτομία, εξαγωγές και συνεργασίες.

Τα επιδοτούμενα δάνεια του ΤΑΑ καλύπτουν έως και το 50% του επενδυτικού κόστους, με το υπόλοιπο 30% να προέρχεται από τράπεζες και τουλάχιστον 20% από ίδια κεφάλαια. Το επιτόκιο ξεκινά από 0,35% για μικρές επιχειρήσεις, ενώ για μεσαίες και μεγάλες κυμαίνεται στο 1%, με διάρκεια αποπληρωμής έως 15 έτη και δυνατότητα περιόδου χάριτος τριών ετών.

Για να λάβει μια επιχείρηση δάνειο μέσω του ΤΑΑ απαιτείται η συγχρηματοδότηση από ιδιωτικά κεφάλαια και τράπεζες. Το δάνειο του Ταμείου μπορεί να καλύψει έως και το 50% του επιλέξιμου επενδυτικού κόστους, το τραπεζικό δάνειο τουλάχιστον 30%, ενώ η ίδια συμμετοχή πρέπει να είναι τουλάχιστον 20%.
Οι κλάδοι που έχουν απορροφήσει τα περισσότερα κεφάλαια είναι η βιομηχανία τροφίμων, οι ΑΠΕ, ο ξενοδοχειακός τομέας, η πληροφορική και η φαρμακοβιομηχανία.

Τα χαμηλά επιτόκια και η δομή συγχρηματοδότησης καθιστούν το πρόγραμμα ελκυστικό εργαλείο ανάπτυξης, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων.

Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2026, ημερομηνία κατά την οποία τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρέπει να έχουν επιτύχει τα συμφωνηθέντα ορόσημα και τους στόχους των εθνικών τους σχεδίων.

Διαβάστε ακόμη

Έντεκα ξένα πανεπιστήμια καταθέτουν αίτηση για να ανοίξουν παραρτήματα στην Ελλάδα

Barclays: Γιατί αυστηροποιεί τους κανόνες για την τηλεργασία

Road Show στο Λονδίνο για προσέλκυση funds που θα ναυπηγήσουν πράσινα ακτοπλοϊκά πλοία

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ