Να καταστρώσουν έγκαιρα τα κατάλληλα business plans για να μπουν από τους πρώτους στις επενδύσεις των 32 δισ. ευρώ που θα τρέξουν με τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης καλούνται χιλιάδες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
Το «business stories» αποκαλύπτει σήμερα το νέο πλαίσιο κινήτρων και κριτηρίων που αναμένεται να γίνει νόμος του κράτους στα τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου και θα ανοίξει την αυλαία των αιτήσεων για τα προς χρηματοδότηση επενδυτικά σχέδια.
Για την περίοδο 2021-2026 σχεδιάζεται μια κοσμογονία επενδύσεων, με στόχο να καλυφθεί το επενδυτικό κενό της προηγούμενης εικοσαετίας. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χορηγήσει δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ. Με αυτά επιχειρεί να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια 19,1 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει επενδύσεις ύψους 31,819 δισ. ευρώ σε μια πενταετία.
Το κράτος θα χρηματοδοτεί μέχρι και 50% κάθε επένδυση που θα επιλέγεται. Τα υπόλοιπα τα βάζουν οι τράπεζες (έως 30%) και ο ιδιώτης επενδυτής (από 20% τουλάχιστον και πάνω).
Πού πάνε τα λεφτά
Για να χρηματοδοτηθούν, οι επενδύσεις αυτές πρέπει να εστιάζουν σε 5 τομείς:
■ Πράσινη οικονομία
■ Ψηφιακό μετασχηματισμό
■ Καινοτομία
■ Εξωστρέφεια/εξαγωγές
■ Συγχωνεύσεις, συνέργειες και εξαγορές
Το κράτος βάζει τα λεφτά (εξαιρετικά χαμηλότοκα δάνεια), τα κριτήρια, τους κανόνες και τους στόχους για τις νέες ιδιωτικές επενδύσεις. Και το Ταμείο Ανάκαμψης μετατρέπεται σε οιονεί νέο επενδυτικό νόμο με fast track διαδικασίες έγκρισης κάνοντας by pass σε εξαιρετικά γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Αντί, π.χ., για ελέγχους τριών χρόνων για να πάρει μπροστά μέσω του αναπτυξιακού νόμου μια «επιλέξιμη» επένδυση, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης ο επενδυτής δεν θα περνάει από καμία δημόσια υπηρεσία για υπογραφές και φακέλους. Με τον πιστοποιημένο σύμβουλο που θα επιλέγει από το ειδικό μητρώο που θα συσταθεί, θα καταθέτει το επενδυτικό σχέδιο που πρέπει να τηρεί συγκεκριμένους όρους επιλεξιμότητας.
Μαζί με τον νόμο θα έρθει στη Βουλή και το operation agreement με τις τράπεζες. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χωρίσει σε μερίδια τα δάνεια των 12,7 δισ. που θα διαθέσει το κράτος. Οποια τράπεζα εξαντλεί ένα μερίδιο δανείων (π.χ. κρατική χρηματοδότηση 300 εκατ. ευρώ) θα μπορεί να ζητά και επόμενο.
Εφόσον πειστεί ότι το business plan πληροί τα κριτήρια ένταξης και είναι αποδοτικό και κερδοφόρο, η τράπεζα θα το συμβολαιοποιεί δίνοντας το πράσινο φως και τη χρηματοδότηση (έως 30%) εφόσον ο επενδυτής διαθέτει τουλάχιστον 20%. Το Δημόσιο δεν θα μπαίνει εγγυητής, αλλά αυτομάτως θα συγχρηματοδοτεί το έργο που έχουν συμφωνήσει ιδιώτης και τράπεζες.
Εκ των υστέρων μόνο θα ελέγχει δειγματοληπτικά ποιοι δανειοδοτήθηκαν και γιατί. Αν πέσει έξω η επένδυση, χαμένοι βγαίνουν ισόρροπα ιδιώτες και κράτος. Αρα οι ιδιώτες έχουν κάθε λόγο να σχεδιάσουν ορθολογικά τα επενδυτικά σχέδια.
Πώς θα γίνει η μοιρασιά
Το σωστό timing έχει τεράστια σημασία στην κατανομή των πακέτων. Θα στηριχθούν μόνο επενδύσεις που θα ξεκινήσουν από εδώ και μπρος, αλλά όχι αναδρομικά όσες ήδη έχουν ξεκινήσει ή περαιωθεί – ακόμα κι αν ξεκίνησαν μέσα στην κρίση. Το «b.s.» αποκαλύπτει τις βασικές αρχές για τη μοιρασιά σε κάθε τομέα (πυλώνα) επένδυσης και με παραδείγματα για το πώς κάποιος εξασφαλίζει πλήρως (κατά 100%) ή εν μέρει (κατά 40%) τα κριτήρια για την επιλογή του στα νέα προγράμματα.
Συγκεκριμένα τα βασικά κριτήρια επιλεξιμότητας των επιχειρηματικών σχεδίων ανά τομέα είναι:
1ος Πυλώνας: Εξωστρέφεια/εξαγωγές
Δύο είναι τα βασικά κριτήρια που θα οριστούν:
α) η επιχείρηση να είναι ήδη εξαγωγική (π.χ. 70% του τζίρου της στο εξωτερικό) και να καταθέτει σχέδιο επέκτασης σε ξένες αγορές, ή
β) το προϊόν ή η υπηρεσία της να κατατάσσεται στα διεθνώς εμπορεύσιμα με υψηλή ζήτηση.
Για παράδειγμα, θα μπορούσε έτσι να επιλεγεί ένα σχέδιο για να παράγεται σιτάρι στην Ελλάδα, καθώς πρόκειται για πρώτη ύλη που κατά κύριο λόγο σήμερα εισάγεται από το εξωτερικό. «Διεθνώς εμπορεύσιμα» θα μπορούσαν να θεωρηθούν και εξαγώγιμα είδη, π.χ. τυποποιημένα ή διαφοροποιημένα delicatessen προϊόντα (φέτα, ελιές, σαλιγκάρια κ.λπ.). Επιλέξιμες υπηρεσίες θεωρούνται όμως και οι σχετικές με τον τουρισμό εντός Ελλάδας: για παράδειγμα ο ιατρικός τουρισμός ή και ένα εστιατόριο με ιδιαίτερο concept σε τουριστικά θέρετρα όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη – όχι όμως σε ένα οποιοδήποτε μέρος που δεν συνδυάζεται με τουρισμό.
2ος Πυλώνας: Μεγέθυνση, συνέργειες, συγχωνεύσεις
Ενθαρρύνονται οι συμμαχίες και η μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων. Ως βασικό κριτήριο θα εξετάζεται αν προκύπτει σημαντική αύξηση μεγέθους του μεγαλύτερου «παίκτη», δηλαδή πάνω από 20% ή 30% τουλάχιστον σε σχέση με σήμερα. Μια επιχείρηση που αυξάνει σε μέγεθος θα μπαίνει αυτόματα σε πρόγραμμα προνομιακής χρηματοδότησης.
Δεν θα αρκεί ένας μεγάλος παίκτης να συνεργαστεί ή να εξαγοράσει έναν πολύ μικρό. Αύξηση μεγέθους μόλις 5% ή 10% δεν θα εντάσσεται στην κρατική ενίσχυση. Θα πρέπει να υπάρχει σχετική αναλογία μεταξύ των παικτών ή να ενταχθούν πολλοί μικροί στο συνολικό σχέδιο.
Στόχος είναι να αποκτήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις το κρίσιμο μέγεθος που θα τις καταστήσει πιο ανταγωνιστικές και διεθνώς ακόμα σε σχέση με τον κατακερματισμό της αγοράς που ισχύει σήμερα.
3ος Πυλώνας: Καινοτομία
Επιλεξιμότητα επένδυσης 100% θα έχουν επενδύσεις όπως:
■ Ερευνα και ανάπτυξη τεχνολογίας
■ Ερευνητικά κέντρα αριστείας
■ Βιομηχανική έρευνα
■ Απόκτηση πάγιων ή άυλων περιουσιακών στοιχείων σχετικών με την έρευνα
4ος Πυλώνας: Ψηφιακή οικονομία
Επιλεξιμότητα επένδυσης 100% θα έχουν επενδύσεις όπως:
■ Ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (backbone/backhaud)
■ Εγκατάσταση οπτικών ινών έως το σημείο διανομής για εξυπηρέτηση πολλαπλών κατοικιών
■ Κάλυψη δικτύου 5G στις εθνικές οδούς
■ Δίκτυο 1 Gbps σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.
■ Αύξηση εδαφικής κάλυψης των δεδομένων κινητής τηλεφωνίας
■ Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Υγείας (e-Health)
■ Ψηφιοποίηση αρχείων Υγείας, Δικαστηρίων και Δημοσίου
■ Ψηφιοποίηση λειτουργίας κράτους και υποδομών οδών, σιδηροδρόμων, μεταφορών
■ Εφαρμογές (applications) για το e-government
Εν μέρει (40%) επιλεξιμότητα θα προσδίδουν:
■ Ανάπτυξη δεξιοτήτων για «έξυπνη» εξειδίκευση, βιομηχανική μετάβαση και επιχειρηματικότητα
■ Στήριξη για αυτοαπασχολούμενους και startup επιχειρήσεις τεχνολογίας
■ «Εξυπνη» εξοικονόμηση και αποθήκευση ενέργειας
■ Νεανική επιχειρηματικότητα και φορείς κοινωνικής οικονομίας στην τεχνολογία
Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να συνδυαστούν περισσότερα κριτήρια για να θεωρηθεί πλήρως επιλέξιμη (100%) μια επένδυση.
5ος Πυλώνας: Πράσινη οικονομία
Επιλεξιμότητα επένδυσης 100% θα διασφαλίζουν επενδύσεις όπως:
■ Ανακύκλωση
■ Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
■ Γεωθερμία
■ Εναλλακτικά καύσιμα στη βιομηχανία
■ Δεξιότητες σε επαγγέλματα σχετικά με την Πράσινη Οικονομία
Διαβάστε ακόμα:
Λιανεμπόριο: Τι αλλάζει σε malls, εκπτωτικά χωριά και σούπερ μάρκετ
Ακίνητα: Η «ηλεκτρονική ταυτότητα» που μπλοκάρει τις μεταβιβάσεις και η… λύση!