Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Συναντήσεις των θεσμών με τους Τσακαλώτο, Σταθάκη, Χουλιαράκη, Αλεξιάδη, Πιτσιλή – Το απόγευμα το τετ-α-τετ με Κατρούγκαλο – Στην ατζέντα «κόκκινα» δάνεια, εξωδικαστικός διακανονισμός, φορολογία
Την Κυριακή συνεχίζεται ο «μαραθώνιος» των διαβουλεύσεων με τους επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών, με τη σκυτάλη πλέον να περνά στα εργασιακά, αλλά και σε σειρά άλλων «καυτών» θεμάτων που συνδέονται με τον έλεγχο του ελληνικού προγράμματος.
Οι συναντήσεις ξεκινούν από τις 11 το πρωί και συνεχίζονται έως τις 7 το απόγευμα.
Στην ατζέντα βρίσκονται εκτός από τις αλλαγές στα εργασιακά (ομαδικές απολύσεις, συλλογικές διαπραγματεύσεις, κατώτατος μισθός), το θέμα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, το νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό διακανονισμό για τα κόκκινα δάνεια και ζητήματα του φορολογικού καθεστώτος, όπως τα νομοσχέδια για το «πλαστικό χρήμα» και την εθελοντική αποκάλυψη των αδήλωτων εισοδημάτων, ο ειδικός ακατάσχετος λογαριασμός για τις επιχειρήσεις γαι οφειλές προς το Δημόσιο, η προστασία της α’ κατοικίας – θέματα επίσης μείζονος σημασίας αφού αποτελούν εξαγγελίες του ίδιους του πρωθυπουργού..
Ειδικότερα, το πρόγραμμα των συναντήσεων για την Κυριακή διαμορφώνεται ως εξής:
11:00- 12:00. Επισκόπηση (υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης).
12:00- 13:00. Επιχειρηματικό περιβάλλον (Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Σταθάκης).
14:00- 15:30. Εξωδικαστικός διακανονισμός (Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Σταθάκης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής, και εκπρόσωποι της Τραπέζης της Ελλάδος και του ΤΧΣ).
15:30-17:00. Φορολογικά (Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, Γιώργος Πιτσιλής).
17:30- 19:00. Αγορά εργασίας (υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος).
Στις συνομλίες της Κυριακής, αναμένεται να παραστεί -εκτός απροόπτου – και η εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Ντέλια Βελκουλέσκου. To Σαββάτο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν είχε συνάντηση με τους θεσμούς, καθώς πήγε στο Βέλγιο όπου ήταν ομιλητής σε φόρουμ που έχει διοργανωθεί στην πόλη Μπριζ.
Την Παρασκευή, πρώτη ημέρα της αξιολόγησης, εξετάστηκε η πορεία εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών που χρωστά το ελληνικό κράτος σε ιδιώτες με τους οποίους συνεργάζεται, ενώ έκλεισε και το θέμα του Υπερταμείου, με πηγές του ΥΠΟΙΚ να εκτιμούν ότι την επόμενη Τρίτ, κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ESM θα γίνει η εκταμίευση του συνόλου της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ.
Κατρούγκαλος: Η αντιπαράθεση θα είναι σκληρή γιατί οι Ευρωπαίοι θέλουν να κρατήσουν το ΔΝΤ στο πρόγραμμα
Μετά την επιστροφή των δανειστών ανοίγει ουσιαστικά η ατζέντα για τις αλλαγές στα Εργασιακά. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να απομονώσει τις ακραίες θέσεις του ΔΝΤ που επιμένει στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, στην περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού και στην υπερίσχυση των ατομικών συμβάσεων.
Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος παραδέχεται ότι η αντιπαράθεση θα είναι σκληρή γιατί οι Ευρωπαίοι θέλουν να κρατήσουν το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αλλά ποντάρει σε τέσσερα καλά χαρτιά τα οποία ελπίζει να αναστρέψουν το κλίμα.
1. Εχει τη στήριξη του Συμβουλίου Υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσον αφορά στην ανάγκη υπεράσπισης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου ώστε να μη βρουν ευήκοα ώτα οι ακραίες θέσεις του Ταμείου. Μάλιστα η κοινοτική επίτροπος Μαριάν Τίσεν τόνισε ότι το πόρισμα της Επιτροπής των Ανεξάρτητων Ειδικών είναι μια καλή αρχή για τη διαπραγμάτευση.
2. Προβάλει τις ενστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που θεωρεί ότι ορισμένες υφιστάμενες μνημονιακές ρυθμίσεις είναι αντίθετες προς τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, με κατεξοχήν παράδειγμα τον υποκατώτατο μισθό των νέων. Ειδικότερα το συμβούλιο σημειώνει ότι ο κατώτατος μισθός των νέων κάτω των 25 ετών (510 ευρώ) παραβιάζει διπλά τον Χάρτη, καθώς το ύψος του βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας και ταυτόχρονα συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τις αλλαγές στα Εργασιακά έχει προτείνει εναλλακτικά για τους νέους μισθό 527,40 ευρώ τον πρώτο χρόνο και 556,78 ευρώ τον δεύτερο, προκειμένου ο υποκατώτατος μισθός να βασίζεται στην επαγγελματική εμπειρία και όχι στην ηλικία.
3. Υπενθυμίζει τη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων.
4. Επιμένει η συζήτηση να βασιστεί στο πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που μάλλον ευνοεί παρά σαμποτάρει τις ελληνικές θέσεις.
Η πλευρά των δανειστών, πάντως, δεν φαίνεται διατεθειμένη να λάβει υπόψη της το πόρισμα στα σημεία που έχει αντίθετη άποψη, κάτι που σημαίνει ότι κατ’ ουσίαν η διαπραγμάτευση θα αρχίσει από μηδενική βάση. Η καυτή ατζέντα του Οκτωβρίου περιλαμβάνει:
■ Ομαδικές απολύσεις: Στην τελική συμφωνία θα βαρύνει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεση της ΑΓΕΤ η οποία αναμένεται να εκδοθεί στο τέλος Οκτωβρίου. Το δικαστήριο θα κρίνει αν αρθεί ή διατηρηθεί το υπουργικό βέτο για τις ομαδικές απολύσεις. Στην περίπτωση που δικαιωθεί η ΑΓΕΤ, η κυβέρνηση θα πρέπει να συμμορφωθεί με τη δικαστική απόφαση, οπότε και θα απαλλαγεί από το στίγμα ότι υποχώρησε στις αξιώσεις των δανειστών. Η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων περιλαμβάνεται στην ατζέντα κυρίως για τη διευκόλυνση των αλλαγών σε ΔΕΚΟ και τράπεζες. Ειδικά το ΔΝΤ που έχει εμμονή με το θέμα πρότεινε σε πρόσφατο κείμενό του να αυξηθεί το όριο των απολύσεων στα ποσοστά που ορίζει η κοινοτική οδηγία, δηλαδή από το 5% που είναι σήμερα στο 10% σε επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων κάθε μήνα. Το θέμα δεν αφορά το 97% των ελληνικών επιχειρήσεων που απασχολούν κάτω από 20 άτομα. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων πρότεινε τη μείωση των ωρών εργασίας ως εναλλακτική λύση αντί των ομαδικών απολύσεων σε περίπτωση που η επιχείρηση αντιμετωπίζει οικονομική στενότητα.
■ Συλλογικές διαπραγματεύσεις: Η ελληνική πλευρά ζητά την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό του κατώτατου και των κλαδικών μισθών, την αύξηση της μετενέργειας, την υπερίσχυση των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών και την επαναφορά την επεκτασιμότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δανειστές δεν θα δεχθούν καμία από τις ελληνικές προτάσεις. Αντίθετα, θα ζητήσουν να υπερισχύσουν ακόμα περισσότερο οι ατομικές συμβάσεις στην αγορά εργασίας. Το ΔΝΤ επισημαίνει μάλιστα την ανάγκη να δοθούν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας στις επιχειρήσεις να προσαρμόζουν τους μισθούς (wage flexibility) ανάλογα με τις αντοχές και τις ανάγκες τους. Η αλήθεια είναι ότι οι ελάχιστες κλαδικές συμβάσεις που βρίσκονται σε ισχύ και οι αποφάσεις του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) προστατεύουν ένα ποσοστό εργαζομένων από τη συμπίεση των μισθών στα επίπεδα των 586 ευρώ, κάτι που αντιλαμβάνονται οι δανειστές και επιμένουν στην περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας. Για παράδειγμα, με πρόσφατη απόφαση του ΟΜΕΔ μειώνονται οι προσαυξήσεις λόγω τριετιών (6 αντί για 10) στους μισθούς των εργαζομένων στα εργαστήρια ζαχαρωδών. Παρά τη μείωση των αποδοχών, οι συνδικαλιστές του κλάδου θεωρούν σημαντικό το γεγονός ότι επανέρχονται -έστω και μέσω της διαιτησίας- οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και υπογράφονται κλαδικές συμβάσεις αντί να χάνονται όλα τα δικαιώματα με την επικράτηση των ατομικών συμβάσεων.
■ Κατώτατος μισθός: Η ελληνική πλευρά προτείνει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού μέσω της διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων με τη λήξη του δημοσιονομικού προγράμματος, στο τέλος του 2018. Η επιτροπή σοφών πρότεινε μεικτό σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού μέσω διαβούλευσης των κοινωνικών εταίρων, αλλά και με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων που θα καθορίζουν σε ποιο εύρος τιμών θα κινείται η διαβούλευση ανάλογα με την κατάσταση της οικονομίας, την ανεργία και την ανταγωνιστικότητα. Στόχος είναι να μη βγαίνουν εκτός ορίων τα αιτήματα των συνδικάτων.
Το ΔΝΤ τηρεί σκληρή στάση επισημαίνοντας ότι ο κατώτατος μισθός πρέπει να αποφασίζεται από το κράτος (όπως ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες). Τονίζει μάλιστα ότι παρά τη μείωσή του στα 586 και στα 510 ευρώ (για τους νέους έως 25 ετών) εξακολουθεί να παραμένει υψηλότερος σε σύγκριση με άλλες χώρες, λόγω της προσαύξησής του έως 30% από τη σύνδεσή του με την προϋπηρεσία των υπαλλήλων έως τα 10 έτη.
Αυτό σημαίνει ότι για το Ταμείο δεν έχει βγει από την ατζέντα η κατάργηση των τριετιών, καθώς και του 13ου και του 14ου μισθού. Οπως αναφέρεται σε πρόσφατο κείμενο του ΔΝΤ, από το 2017 η δομή του κατώτατου μισθού θα πρέπει να αλλάξει και να αποτελεί ένα μοναδικό ποσό αναφοράς (single rate) χωρίς κανένα επίδομα, ώστε να είναι συγκρίσιμος με άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι δανειστές είναι αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν αυξήσεις μισθών έως ότου η ανεργία μειωθεί στο 10%.
Lock out: Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων αποφάνθηκε ότι δεν χρειάζεται να αλλάξει το υπάρχον πλαίσιο, ενώ δεν βλέπει την ανάγκη για αυστηρότερους κανόνες σχετικά με την προκήρυξη απεργίας.