Σε τροχιά αυξήσεων μπαίνουν το 2023 οι συντάξεις μετά από 12 χρόνια, με την πλάστιγγα να γέρνει προς μια αύξηση κοντά στο 7%, λόγω της εκτόξευσης του πληθωρισμού, ενώ οι τελευταίοι υπολογισμοί του ΕΦΚΑ δείχνουν ότι ζεστό χρήμα στην τσέπη θα λάβουν τα 2/3 των σημερινών συνταξιούχων, δηλαδή περίπου 1,5 εκατομμύριο. Το υπόλοιπο 1/3, δηλαδή περίπου 850.000, θα δουν μόνο λογιστικές αυξήσεις ή πολύ μικρές, οριακές αυξήσεις, καθώς διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά.
Η «χρυσή» κατηγορία των συνταξιούχων που θα ενισχυθεί διπλά η και τριπλά είναι: α) 900.000 συνταξιούχοι που πλην των αυξήσεων θα ωφεληθούν και από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και β) 150.000 παλιοί συνταξιούχοι που θα πληρωθούν την 4η δόση αύξησης του επανυπολογισμού που δικαιούνται, καθώς έχουν διανύσει περισσότερα από 30 χρόνια στην ασφάλιση.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΕΦΚΑ, οι συνταξιούχοι των 750 ευρώ (που είναι η μέση σύνταξη) με ένα υποθετικό σενάριο ότι οι αυξήσεις θα κινηθούν στο 7% (+52,5 ευρώ τον μήνα) αυτομάτως θα κερδίσουν 630 ευρώ ετησίως, ενώ, αν συνυπολογιστεί και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, στην ουσία τα επιπλέον ποσά αγγίζουν τα επίπεδα μιας 13ης σύνταξης.
Υπενθυμίζουμε ότι το ποσοστό της αύξησης προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο που προσθέτει τον τιμάριθμο και την αύξηση του ΑΕΠ, διαιρώντας το σύνολο διά δύο. Ο ετήσιος πληθωρισμός που εκτιμάται ότι θα φτάσει, αν δεν ξεπεράσει, στο 10% κλείνει στα μέσα Ιανουαρίου, ενώ στις αρχές Μαρτίου θα οριστικοποιηθεί το ποσοστό του ρυθμού ανάπτυξης. Επομένως το ποσοστό της αύξησης θα κλειδώσει στο τέλος του πρώτου τριμήνου. Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότερη ημερομηνία καταβολής των αυξήσεων αναδρομικά από 1/1/2023 θα είναι στο τέλος Μαρτίου με τις συντάξεις του Απριλίου.
Οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ ήδη επιδίδονται σε ασκήσεις επί χάρτου, τρέχοντας τα αρχεία ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία (π.χ. 500 έως 600 ευρώ, 600 έως 700 ευρώ κ.ο.κ.) προκειμένου να διαπιστώσουν ποιες κατηγορίες συνταξιούχων διατηρούν μικρή ή μηδενική προσωπική διαφορά και δικαιούνται αυξήσεις.
Στόχος είναι να εκτιμηθεί το συνολικό κόστος (αρχική εκτίμηση 600-700 εκατ. ευρώ) ώστε τον Οκτώβριο να καταρτιστεί νέος προϋπολογισμός που θα περιλαμβάνει τα αυξημένα κονδύλια για τις συντάξεις από 1/1/2023.
Τέσσερα είναι τα κλειδιά που καθορίζουν τους δικαιούχους, το ύψος της αύξησης αλλά και τη συνολική ενίσχυση του ετήσιου εισοδήματος των συνταξιούχων το 2023.
1 Η λεγόμενη προσωπική διαφορά. Είναι το κεντρικό κλειδί, καθώς ζεστό χρήμα στην τσέπη θα πάρουν όσοι συνταξιούχοι έχουν μηδενική ή μικρή προσωπική διαφορά.
Πρόκειται κυρίως για νέους συνταξιούχους που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, με 30 και άνω έτη ασφάλισης, οι οποίοι θα πάρουν ολόκληρη την αύξηση του 2023.
Ποιοι θα δουν μόνο λογιστικές αυξήσεις: περίπου 850.000 συνταξιούχοι δεν δικαιούνται αυξήσεις, καθώς διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά, η οποία προέκυψε μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων. Δηλαδή λαμβάνουν υψηλότερο ποσό σύνταξης από αυτή που θα έπαιρναν αν η σύνταξή τους υπολογιζόταν με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Ειδικότερα, οι παλιοί συνταξιούχοι που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ δεν θα δουν καμία καθαρή αύξηση το 2023 και ενδεχομένως και για τα επόμενα, άγνωστο πόσα, χρόνια. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι με χαμηλές συντάξεις, έως 700 ευρώ, που δεν θα δουν αυξήσεις εντός του 2023, παρά τη σημαντική μείωση της αγοραστικής τους δύναμης. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συστήματος «Ηλιος», σχεδόν οι μισοί από τους συνταξιούχους -και συγκεκριμένα 1.108.843 σε σύνολο 2.465.975 συνταξιούχων, που αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξης του 45%- λαμβάνουν κύρια σύνταξη που δεν υπερβαίνει τα 700 ευρώ μεικτές αποδοχές (658 ευρώ καθαρά).
Πώς θα μειωθεί η προσωπική διαφορά: Για τους χαμένους που δεν θα δουν ζεστό χρήμα στην τσέπη προβλέπεται η λογιστική μείωση της προσωπικής διαφοράς ισόποσα με τις ετήσιες αυξήσεις στις συντάξεις από το 2023 και μετά, έως ότου η προσωπική διαφορά εξαλειφθεί και ανοίξει ο δρόμος των αυξήσεων με ζεστό χρήμα στην τσέπη και για τους εν λόγω συνταξιούχους.
Για παράδειγμα, στο ενημερωτικό σημείωμα συνταξιούχου με σύνταξη 1.000 ευρώ εμφανίζεται ως προσωπική διαφορά το ποσό των 90 ευρώ. Αν αποφασιστούν το 2023 αυξήσεις 7%, δηλαδή 70 ευρώ τον μήνα, η προσωπική διαφορά του εν λόγω συνταξιούχου θα μειωθεί στα 20 ευρώ.
2 Αύξηση στην εθνική σύνταξη. Η αύξηση των συντάξεων, που θα ισχύσει από τον Ιανουάριο του 2023, θα εφαρμοστεί τόσο στον κλάδο της εθνικής σύνταξης όσο και στον κλάδο της ανταποδοτικής σύνταξης. Μάλιστα η αύξηση της εθνικής σύνταξης, που είναι σταθερό ποσό για όλους, θα επηρεάσει όχι μόνο τις τρέχουσες συντάξεις που θα αυξηθούν το 2023, αλλά και τις μελλοντικές.
Για παράδειγμα, αν η αύξηση των συντάξεων κλειδώσει στο 7%, τότε θα αυξηθεί 7% η εθνική και 7% η ανταποδοτική σύνταξη. Με αυτό το σενάριο, η εθνική σύνταξη, που είναι σήμερα στα 384 ευρώ με 20ετία και στα 346 ευρώ με 15 έτη ασφάλισης, θα αυξηθεί στα 411 ευρώ για όσους δικαιούνται πλήρη εθνική σύνταξη (πάνω από 20ετία ασφάλισης) και 370 ευρώ για όσους φεύγουν με 15ετία. Συμπερασματικά, το ποσό της εθνικής σύνταξης θα αναπροσαρμόζεται ετησίως, ανάλογα με την πορεία του πληθωρισμού και του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει πως αναμένεται νέα αύξηση από το 2024, ανάλογα με την πορεία των εν λόγω οικονομικών μεγεθών.
3 Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Περίπου 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, θα βγουν κερδισμένοι από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης που παρακρατείται κάθε μήνα σε ποσοστά από 2,2% έως και 10% απ’ όλα τα μηνιαία ποσά συντάξεων που υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ (ετήσιο εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ). Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα δουν αυξημένο το ετήσιο καθαρό τους εισόδημα από 70 έως 1.600 ευρώ. Μάλιστα από αυτούς οι 900.000 θα δουν και ζεστό χρήμα στην τσέπη από τις αυξήσεις του 2023.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ (καθαρά 17.341 ευρώ) αναμένεται να δει το 2023 το ετήσιο εισόδημά του να διαμορφώνεται στα 20.903 ευρώ (καθαρές αποδοχές 18.407 ευρώ). Το κέρδος θα είναι 1.156 ευρώ, ενώ απαλλάσσεται και από την ετήσια εισφορά αλληλεγγύης ύψους 175 ευρώ.
4 Η καταβολή της 4ης δόσης. Επιπλέον αύξηση το 2023 θα πάρουν 150.000 παλιοί συνταξιούχοι με πάνω από τα 30 έτη ασφάλισης που μηδένισαν την προσωπική διαφορά και δικαιούνται να πληρωθούν την 4η δόση αύξησης του επανυπολογισμού.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με σύνταξη 1.201 ευρώ δικαιούται την 4η δόση της αύξησης του επανυπολογισμού ύψους 13 ευρώ. Η σύνταξή του θα ανέλθει σε 1.214 ευρώ και με την αύξηση του 7% θα διαμορφωθεί στα 1.298,98 ευρώ. Το κέρδος από την αύξηση θα είναι 84,98 ευρώ τον μήνα και 1.019.76 ευρώ ετησίως. Την ίδια ώρα η ελάφρυνσή του από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης θα είναι περίπου 66 ευρώ ετησίως.
Διαβάστε ακόμη
«Καπέλο» μία δόση σε παλιά και νέα δάνεια λόγω της αύξησης των επιτοκίων
ΕΛΙΜΕ: Διπλάσιος ο αριθμός επιβατών κρουαζιέρας στην Ελλάδα το 2022 από το 2021
Νάγκελ (Bundesbank): Χρειάζονται περισσότερες αυξήσεις στα επιτόκια για να μειωθεί ο πληθωρισμός