Με επείγουσα προτεραιότητα την εκκαθάριση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν πριν από το 2019 έως το τέλος Φεβρουαρίου, η διοίκηση του ΕΦΚΑ δρομολογεί τις ανοιχτές υποθέσεις που μεταφέρθηκαν από την προηγούμενη χρονιά, με στόχο να έχουν κλείσει το πρώτο τρίμηνο.
Οι εκκρεμότητες έχουν σχέση με τα αναδρομικά που απορρέουν από προηγούμενους νόμους (Κατρούγκαλου, Βρούτση) και οφείλονται κυρίως στην καθυστέρηση παράδοσης των κατάλληλων λογισμικών προκειμένου να υπολογιστούν οι αυξήσεις για πολλές κατηγορίες συνταξιούχων. Προεξέχουσα δράση ωστόσο αποτελεί η εκκαθάριση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων, οι οποίες για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια κατέβηκαν κάτω από τις 100.000.
Μία ακόμα εκκρεμότητα με πολύ σοβαρές επιπτώσεις που μεταφέρεται το 2022 είναι η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ για την επιστροφή αναδρομικών σε 350.000 συνταξιούχους. Αν οι οργανώσεις που προσέφυγαν δικαιωθούν, το οικονομικό επιτελείο θα έρθει αντιμέτωπο με το δυσβάστακτο κόστος ύψους 2-2,5 δισ. ευρώ το οποίο θα πρέπει να διαχειριστεί με πολιτική απόφαση προκειμένου να μην ανατραπεί ο προϋπολογισμός των ασφαλιστικών ταμείων. Ειδικότερα, οι βασικές εκκρεμότητες του ΕΦΚΑ για το 2022 είναι οι εξής:
1) Εκκρεμείς συντάξεις: Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να εκκαθαριστεί το στοκ έως τον Ιούνιο, στόχος που αν επιτευχθεί θα απαλλάξει τη χώρα από το μεγαλύτερο αγκάθι, στο πλαίσιο της εποπτείας των θεσμών. Τα πρώτα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά. Ο Νοέμβριος αναδείχθηκε μήνας-ρεκόρ για τον e-ΕΦΚΑ καθώς εκδόθηκαν 25.208 συνταξιοδοτικές αποφάσεις σημειώνοντας αύξηση 52% σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020.
Σύμφωνα με το υπουργείο, παρά την αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης (πλησιάζουν τις 200.000), οι ληξιπρόθεσμες κύριες συντάξεις έχουν μειωθεί κατά 50.000 τους τελευταίους 12 μήνες και πλέον ανέρχονται σε 83.090.
Σοβαρό εμπόδιο στην επίσπευση της διαδικασίας είναι η καθυστέρηση της επέκτασης της ψηφιακής σύνταξης. Παρά το χρονοδιάγραμμα που είχε ανακοινωθεί πέρυσι, δεν έχουν ακόμα ενταχθεί στην ψηφιακή έκδοση οι αναπηρικές συντάξεις και οι συντάξεις των μισθωτών του πρώην ΙΚΑ.
Αντίθετα, στην επίσπευση της διαδικασίας αναμένεται να βοηθήσει η συμμετοχή των πιστοποιημένων δικηγόρων και λογιστών, οι οποίοι, σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, θα αναλάβουν σταδιακά και άλλες -πλην των απλών φακέλων- κατηγορίες συντάξεων, όπως οι επικουρικές και συντάξεις των διαδοχικά ασφαλισμένων που αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία, καθώς 6 στους 10 εργαζομένους έχουν διαδοχική ασφάλιση. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στελέχη της αγοράς που αναμένεται να αναλάβουν θέσεις γενικών διευθυντών στον ΕΦΚΑ και θα αμείβονται με 7.000 ευρώ μηνιαίως δεν θα εμπλακούν στην έκδοση των συντάξεων. Προορίζονται κυρίως για τον τομέα της πληροφορικής και της αξιοποίησης των ακινήτων του φορέα.
2) 50.000 εκκρεμείς συντάξεις παράλληλης ασφάλισης: Πρόκειται συγκεκριμένα για τις προσαυξήσεις στις συντάξεις ασφαλισμένων, που στο μεταξύ οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από τον Μάιο του 2016 και έπειτα. Οι συνηθέστερες περιπτώσεις αφορούν ασφαλισμένους του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ και αυτοαπασχολούμενους γιατρούς, μηχανικούς (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.
Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, τον επόμενο μήνα θα ενεργοποιηθεί το κατάλληλο λογισμικό προκειμένου να υπολογιστεί η προσαύξηση της σύνταξης μαζί και τα αναδρομικά των περίπου 50.000 δικαιούχων. Οι εν λόγω συντάξεις δεν συνυπολογίζονται στις εκκρεμείς, με δεδομένο ότι οι δικαιούχοι έχουν λάβει την πρώτη τους σύνταξη, δεν παύουν όμως να αποτελούν ένα κρυφό χρέος πολλών ετών που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ. Για παράδειγμα, έστω συνταξιούχος μηχανικός του ΤΣΜΕΔΕ και του Δημοσίου έχει λάβει μόνο τη σύνταξη του Δημοσίου. Από το ΤΣΜΕΔΕ δικαιούται μία προσαύξηση επί της σύνταξης του ύψους 180 ευρώ τον μήνα από τον Φεβρουάριο του 2018. Αν έπαιρνε την προσαύξηση αυτή τον Φεβρουάριο του 2022, θα έπαιρνε μαζί και τα αναδρομικά τεσσάρων ετών (ή 48 μηνών), δηλαδή ποσό ύψους 8.640 ευρώ.
3) Τίτλοι κτήσης: Στον αέρα βρίσκονται σχεδόν δύο χρόνια οι αμειβόμενοι με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (ΠΠΥ) -πρώην Τίτλους Κτήσης, πρώην Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης– καθώς δεν έχει τεθεί ακόμα σε εφαρμογή η διάταξη για την εισφοροδότηση της εν λόγω αμοιβής. Πηγές του ΕΦΚΑ εκτιμούν ότι τον Φεβρουάριο θα παραδοθεί το σχετικό λογισμικό με καθυστέρηση πέντε μηνών. Ωστόσο το πρόβλημα παραμένει οξύ γιατί οι εισφορές θα πρέπει να καταβληθούν αναδρομικά όχι από τον Σεπτέμβριο του 2021, αλλά από το 2020, καθώς η εφαρμογή της διάταξης εκκρεμεί εδώ και δύο χρόνια, από τον νόμο Βρούτση. Σύμφωνα με τη διάταξη, έχει τεθεί ανώτατο όριο τα 210 ευρώ στο ποσό της παρακρατούμενης εισφοράς. Δηλαδή η εισφορά αντιστοιχεί στην πρώτη μηνιαία ασφαλιστική κατηγορία των μη μισθωτών και είναι 155 ευρώ για την κύρια ασφάλιση και 55 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη ανά ΠΠΥ, ρύθμιση που στοχεύει στον περιορισμό της υπέρμετρης παρακράτησης εισφορών από ΠΠΥ, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει πρόσωπα με παραστατικά χαμηλής αξίας να δημιουργήσουν χρόνο ασφάλισης.
Η επεξεργασία θα ξεκινήσει από τα παραστατικά που εκδόθηκαν από την 1η Ιανουαρίου του 2020 προκειμένου να εναρμονιστεί η παρακράτηση εισφορών μέσω παραστατικών με το σύστημα των ασφαλιστικών κλάσεων. Επιπλέον, η εκκαθάριση των εισφορών από παραστατικά που έχουν εκδοθεί το διάστημα από την 1η Φεβρουαρίου του 2019 έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2019 θα πραγματοποιηθεί με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς ο νόμος του 2017 δεν εφαρμόστηκε.
4) Οι «ουρές» των αναδρομικών: Τους πρώτους μήνες του έτους αναμένεται να πληρωθούν οι «ουρές» των αναδρομικών που αφορούν περίπου 28.000 δικαιούχους, καθώς, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, ουσιαστικά εκκαθαρίστηκε το σύνολο των αρχείων που εκκρεμούσαν εδώ και 26 μήνες.
- Οι εναπομείναντες είναι περίπου 26.000 παλαιοί συνταξιούχοι με ελλιπή καταχωρημένα στοιχεία στα αρχεία τα οποία αναζητούνται. Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, ίσως οι εν λόγω συνταξιούχοι θα χρειαστεί να προσκομίσουν έγγραφα προκειμένου να πάρουν τα αναδρομικά τους.
- Περίπου 2.000 κληρονόμοι αποθανόντων δικαιούχων αναδρομικών οι οποίοι καλούνται από τον ΕΦΚΑ να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα του φορέα για τους κληρονόμους η οποία παραμένει ανοιχτή.
Ωστόσο δεκάδες συνταξιούχοι έχουν καταγγείλει σε οργανώσεις συνταξιούχων και δικηγόρους ότι ενώ αποτελούν απλές περιπτώσεις (π.χ. συντάξεις χηρείας) δεν έχουν πάρει τα αναδρομικά που δικαιούνται.
5) Η απόφαση του ΣτΕ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα: Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την απόφασή του έδωσε τέλος στις προσδοκίες των συνταξιούχων του Δημοσίου για την επιστροφή αναδρομικών, κρίνοντας ότι το 2016 ο νόμος Κατρούγκαλου με τον επανυπολογισμό νομιμοποίησε τις περικοπές που είχαν γίνει στις συντάξεις έως το 2014. Αντίθετα, η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα δεν έχει ακόμα εκδοθεί, αν και η δίκη διεξήχθη τον περασμένο Ιανουάριο.
Οι διεκδικήσεις αφορούν την επιστροφή αναδρομικών σε 350.000 συνταξιούχους από τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις και το κόστος ανέρχεται σε 2-2,5 δισ. ευρώ. Η εν λόγω απόφαση θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους. Το δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να σβήσει τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.
Διαβάστε ακόμα:
Η Viva Wallet ετοιμάζει «τράπεζα μικρομεσαίων»
Τζακ Σουίνι: Ο 19χρονος φοιτητής που έγινε viral παρακολουθώντας τους Μασκ, Μπέζος και Γκέιτς
«Νταντάδες της Γειτονιάς»: Πότε ξεκινά το πρόγραμμα – Ποιοι είναι οι δικαιούχοι