Στις πλάτες μας φόροι ύψους 4 δισ. ευρώ μέσα στον Ιανουάριο

του Κωστή Πλάντζου

«Και οι φτωχοί, φτωχότεροι» το 2019, όπως προβλέπει ο νέος και πιο επεκτατικός (σε λιτότητα) κρατικός προϋπολογισμός, καθώς οι Ελληνες φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν 1 δισ. περισσότερα σε φόρους σε σχέση με όσα προέβλεπε ο Προϋπολογισμός για το 2018.

Παρά τις εξαγγελίες για αποκατάσταση αδικιών και ελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη, το υπουργείο Οικονομικών έχει καταγράψει… με χαρτί και καλαμάρι πόσα θέλει να εισπράξει, πότε και από ποιους. Το 2019 ξεκινά με την ανάγκη του κράτους να έχει καθαρά πρόσθετα έσοδα από φόρους ύψους 1 δισ. ευρώ. Οπως αποτυπώνεται στον Προϋπολογισμό, το 2018 εκτιμάται ότι οι φόροι αυξήθηκαν κατά σχεδόν 1,5 δισ. σε σχέση με το 2017 (από 43,945 δισ. σε 45,423 δισ. ευρώ), αλλά το 2019 πρέπει να αυξηθούν και ακόμα περισσότερο, στα 46,423 δισ. ευρώ.

Χαμένα βγαίνουν κυρίως τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα – και ειδικά τα ΑμΕΑ και παλαιοί ή νέοι χαμηλοσυνταξιούχοι. Παρότι δεν θα χάσουν τελικώς από 1/1/2019 την προσωπική διαφορά, χάνουν την τιμαριθμική αναπροσαρμογή που προέβλεπε από το 2016 ο Νόμος Κατρούγκαλου να δοθεί φέτος στις συντάξεις. Αντιθέτως, το κονδύλι των συντάξεων θα μειωθεί κατά 300 εκατ. αντί να αυξηθεί (λόγω προσθήκης νέων δικαιούχων σύνταξης και γήρανσης του πληθυσμού ή εξαιτίας της αύξησης που θα δουν κάπου 620.000 παλαιοί συνταξιούχοι επειδή πλήρωσαν πολλά σε σχέση με τη σύνταξη που έλαβαν).

Αλλο μισό δισ. ευρώ τουλάχιστον θα χάσουν το 2019 και από μια σειρά επιδόματα που συρρικνώνονται ή ακυρώνονται (μόνο η μείωση του ΕΚΑΣ και η ακύρωση του μέτρου της επιδότησης σε ηλικιωμένους για αγορά φαρμάκων ανέρχονται σε 300 εκατ. ευρώ).

…Και αρχή  ο νέος φόρος

Το 2019 δείχνει τις διαθέσεις του με εισπράξεις φόρων 4,050 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο. Οι ανάγκες για συνολικές εισπράξεις το 2019 (πριν αφαιρεθούν οι επιστροφές που δίνει η ΑΑΔΕ) ανέρχονται σε 51,1 δισ. ευρώ. Είναι δηλαδή αυξημένες κατά 606 εκατ. ή κατά 12% σε σύγκριση με τα 50,5 δισ. ευρώ που προέβλεπε πέρυσι τον Νοέμβριο του 2017 η κυβέρνηση για ολόκληρο το 2018.

Σε αυτά πρέπει να προστεθούν επιπλέον 15 δισ. ευρώ για εισφορές που θα πληρώσουν ιδιώτες προς τον ΕΦΚΑ (ή και άλλα 6,5 δισ. ως ασφαλιστικές εισφορές δημοσίων υπαλλήλων). Ετσι ο λογαριασμός των επιβαρύνσεων του 2019 για όσους έχουν ΑΦΜ και ΑΜΚΑ στην Ελλάδα ξεπερνάει τα 65 δισ. ευρώ.

Και ενώ οι ασφαλιστικές κρατήσεις και οι φόροι αυξάνονται το 2019 σε σχέση με το 2018, αυτό δεν συμβαίνει προκειμένου να πληρωθούν συντάξεις (που μειώνονται κιόλας στα 28,5 δισ. ευρώ έναντι 28,8 δισ. το 2018 παρότι δεν θα περικοπεί η προσωπική διαφορά). Γίνεται απλώς και μόνο για να εμφανίζουν μεγαλύτερο πλεόνασμα τα ασφαλιστικά ταμεία («άσπρη τρύπα» του κρατικού προϋπολογισμού) ύψους 1,4 δισ. ευρώ για το 2019, το οποίο προστίθεται στο τελικό πρωτογενές πλεόνασμα του κράτους της χρονιάς.

Ποιοι πληρώνουν το μάρμαρο

Νωρίτερα από ποτέ αναμένεται να ξεκινήσουν το 2019 οι υποβολές φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2018. Στόχος της ΑΑΔΕ είναι η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων να ξεκινήσει -το αργότερο- το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου. Το ζήτημα είναι αν θα προλάβει έτσι ή όχι τον χρόνο προκήρυξης των εκλογών. Πολιτικά το θέμα είναι ευαίσθητο, γιατί με την υποβολή της δήλωσης εμφανίζεται αυτομάτως επί της οθόνης και η χρέωση στο εκκαθαριστικό βεβαίωσης του φόρου.

Αν και τα περισσότερα φορολογικά μέτρα του 2018 διατηρούνται, δεν θα λείψουν και ορισμένα νέα, με τα οποία οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι από την Πρωτοχρονιά κιόλας:

Από 1/1/2019 ισχύουν οι αντικειμενικές τιμές που καθορίστηκαν το καλοκαίρι και οι φόροι μεταβίβασης αυξάνονται. Αυτό πλήττει κυρίως όσους θέλουν να κάνουν γονικές παροχές και δωρεές, αφού οι Ελληνες επενδυτές έχουν ουσιαστικά έχουν τεθεί… εκτός μάχης και η κτηματαγορά κινείται από το αγοραστικό ενδιαφέρον αλλοδαπών αγοραστών ελέω Airbnb ή προκειμένου να αποκτήσουν Χρυσή Βίζα.

Αυξάνονται τα βάρη για τους αυτοαπασχολούμενους: αφού πλήρωσαν τις «λάθος» (διπλές και τρίδιπλες) κρατήσεις εισφορών το 2018, που θα πρέπει να τους επιστραφούν ή να συμψηφιστούν το 2019, με τη νέα χρονιά οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα βρεθούν αντιμέτωποι με αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών τους. Από 1ης Ιανουαρίου 2019 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος του προηγούμενου έτους κάθε επιχείρησης-επαγγελματία, προσαυξημένου με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί στη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς. Το 2018 ήταν μεταβατική χρονιά και ίσχυσε έκπτωση 20%, αλλά πλέον θα προστίθεται στα καθαρά φορολογητέα εισοδήματα το 100% των ασφαλιστικών εισφορών που πλήρωσαν, καθώς η έκπτωση αυτή καταργείται.

Κόβεται κι άλλο το ΕΚΑΣ: Πάνω από 140.000 χαμηλοσυνταξιούχοι θα δουν νέα περικοπή. Το ΕΚΑΣ θα είναι φέτος 12 αντί 35 ευρώ τον μήνα. Ετσι, οι δικαιούχοι χάνουν άλλα 270 ευρώ τον μήνα, δηλαδή ακόμα μισή σύνταξη.

Φόροι στις πλαστικές σακούλες: Από 1ης Ιανουαρίου κάθε πλαστική σακούλα στα σούπερ μάρκετ ή στα εμπορικά καταστήματα θα κοστίζει 9 λεπτά (Περιβαλλοντικό Τέλος 7 λεπτά + 24% ΦΠΑ) αντί των 4 που ίσχυε από 1/1/2018.

Φόρος μέσω Airbnb: Αντιμέτωποι με την πληρωμή φόρου έως 45% θα βρεθούν όσοι αποκτούν εισοδήματα από την ενοικίαση ακινήτων μέσω Airbnb. Θα κληθούν να δηλώσουν και να πληρώσουν τα μισθώματα που εισέπραξαν μέσω της πλατφόρμας για τα ακίνητα.

Το 2019 υπόσχεται όμως και ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ κατά 10%, ή 260 εκατ. ευρώ περίπου, καθώς και μειώσεις 30% στις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών.

Ωστόσο οι μειώσεις στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ για πολλούς εξουδετερώνονται από τις αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών που επίκεινται το καλοκαίρι στα ακίνητα. Αντίστοιχα, η μείωση κατά 30% στις εισφορές για τον ΕΦΚΑ δεν αγγίζει το 80% των ασφαλισμένων που ήδη πληρώνουν τη μικρότερη ασφαλιστική εισφορά, καθώς τα ελάχιστα όρια δεν αλλάζουν.