Στην κατάψυξη οι τιμές των χειμερινών εξοχικών

Ακόμα και στις προνομιούχες περιοχές που στο παρελθόν γνώριζαν μεγάλες δόξες, οι τιμές έχουν πέσει κατά 65% από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα, σε αντίθεση με τα δημοφιλή καλοκαιρινά θέρετρα, στα οποία η αγορά δείχνει σταδιακά σημάδια ανάκαμψης

Της Στεφανίας Σούκη 

Ενώ η αγορά δεύτερης κατοικίας στα δημοφιλή θερινά θέρετρα έχει ήδη δείξει πιο σταθερά σημάδια ανάκαμψης, στην περίπτωση των χειμερινών εξοχικών κατοικιών η αγορά παραμένει χαμηλά, με την πτώση των τιμών πώλησης από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα να αγγίζει το 65% ακόμη και στις ελίτ περιοχές που στο παρελθόν είχαν τεράστια ζήτηση.

Ο λόγος; Το γεγονός ότι οι πωλήσεις χειμερινών κατοικιών συνδέονται κυρίως με την ελληνική αγορά και το εισόδημα του Ελληνα, αποτελώντας αυτή τη στιγμή ουσιαστικά μεγάλη πολυτέλεια, με τα γνωστά προβλήματα τόσο στο μέτωπο της χρηματοδότησης-έλλειψης ρευστότητας όσο και σε αυτό της φορολογίας. Την ίδια στιγμή, η δεύτερη κατοικία στα νησιά είναι για τη δεδομένη συγκυρία, με τις τρέχουσες τιμές, από τις πλέον υποσχόμενες κατηγορίες ακινήτων του εγχώριου real estate, ειδικά για τους ξένους που αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες όσον αφορά στο ελληνικό καλοκαίρι και τον ελληνικό τουρισμό: ήδη από το 2016, με βάση τα στοιχεία γνωστών συμβούλων ακινήτων του κλάδου όπως η Algean Property, η δεύτερη κατοικία στα νησιά σημειώνει ανάκαμψη, με την αύξηση των αγοραπωλησιών και το ενδιαφέρον για αγορά ακόμη και εκτός των παραδοσιακών για την Ελλάδα αγορών (Μ. Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Σκανδιναβία), όπως π.χ. της Μέσης Ανατολής και της Τουρκίας.

«Τα απούλητα εξοχικά που βρίσκονται σε χειμερινούς προορισμούς ξεπερνούν αυτή τη στιγμή τα 15.000 σε όλη την Ελλάδα, με τις τιμές τους να είναι άκρως ελκυστικές σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια», επισημαίνει στο «business stories» ο πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου κτηματομεσιτών E-Real Estate, Θέμης Μπάκας. «Αντίστοιχα, αρκετοί κατασκευαστές που επένδυσαν κατά την προηγούμενη δεκαετία στον συγκεκριμένο κλάδο, δανειζόμενοι κεφάλαια για την ανέγερση πολυτελών κατοικιών σε χειμερινούς προορισμούς, με ένα συνολικό κόστος κατασκευής, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς του οικοπέδου άνω των 1.500 ευρώ το τ.μ., βρίσκονται σήμερα πλήρως εγκλωβισμένοι, αφού ούτε η πώληση σε τιμές χαμηλότερες του κόστους είναι αρκετή για να προσελκύσει αγοραστές».

Διέξοδο για τους ιδιοκτήτες αποτελεί και στην περίπτωση αυτή η ενοικίαση μέσω των γνωστών πλατφορμών (βλ. Αirbnb), ωστόσο το γεγονός ότι η χώρα μας αποτελεί κατά κύριο λόγο καλοκαιρινό προορισμό και έτσι έχει καθιερωθεί και εξακολουθεί να προωθείται στο εξωτερικό, δεν φαίνεται να βοηθά ιδιαίτερα τους χειμερινούς προορισμούς, με αποτέλεσμα η ζήτηση, ακόμη και σε αυτό το κομμάτι της αγοράς, να παραμένει χαμηλή.

Οι τιμές για ενοικίαση με την ημέρα

Πάντως, ως προς το τελευταίο, γεγονός είναι ότι έχει αυξηθεί, ειδικά την τελευταία τριετία, το μερίδιο των Ελλήνων τουριστών που μπορεί να προτιμήσει την ολιγοήμερη ενοικίαση μιας κατοικίας σε έναν χειμερινό προορισμό, η οποία μάλιστα αυτές τις ημέρες των εορτών μπορεί να είναι τσιμπημένη έως και 35% ως προς την ημερήσια χρέωση, ειδικά στους τοπ προορισμούς.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του δικτύου της E-Real Estates στην Αράχοβα, το μέσο κόστος διαμονής για δύο ενήλικες την ημέρα είναι στα 104 ευρώ, όσο περίπου και στο Πήλιο, ενώ υψηλότερες είναι οι τιμές στο Καϊμακτσαλάν, αγγίζοντας τα 125 ευρώ την ημέρα. Στα Καλάβρυτα, έναν προορισμό που προτιμούν και αρκετοί Αθηναίοι λόγω της εγγύτητας της περιοχής, το ημερήσιο κόστος διαμονής για την ενοικίαση μιας κατοικίας είναι στα 87 ευρώ, όπως και στο Καρπενήσι, ενώ χαμηλότερα, στα 80 ευρώ την ημέρα, είναι το αντίστοιχο κόστος για τα Ιωάννινα και τα Ζαγοροχώρια. Ακριβώς αυτές οι περιοχές, πάντως, φαίνεται τώρα να ελπίζουν -εφόσον βελτιωθεί το κλίμα και η ψυχολογία στην ελληνική οικονομία- σε μελλοντική ανάπτυξη λόγω της βελτίωσης του οδικού δικτύου με την ολοκλήρωση μεγάλων οδικών αξόνων, έχοντας ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ευκολία πρόσβασης από τα μεγάλα αστικά κέντρα και ειδικά από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Προς την ίδια κατεύθυνση, θετικές προοπτικές θα μπορούσε να δημιουργήσει η πολυσυζητημένη επιμήκυνση της σεζόν, ώστε οι χειμερινοί προορισμοί να ξεφύγουν από την εξάρτησή τους από την ελληνική αγορά. Το ζητούμενο της επιμήκυνσης για τους δύσκολους χειμερινούς μήνες φαίνεται ότι απασχολεί πλέον έντονα όχι μόνο τους φορείς του τουρισμού, αλλά και την εγχώρια αγορά ακινήτων: «Ο στόχος πρέπει να είναι η προσέλκυση ξένων τουριστών καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ώστε να μην υπάρχει τόσο μεγάλη αναντιστοιχία στην τουριστική κίνηση τη θερινή και τη χειμερινή περίοδο. Αυτό απαιτεί την αποδοτικότερη προώθηση και επικοινωνία στο εξωτερικό ενός ολοκληρωμένου χειμερινού τουριστικού πακέτου, κάτι το οποίο θα βοηθήσει και την αγορά ακινήτων», επισημαίνει ο κ. Μπάκας και συμπληρώνει: «Οι ξένοι δεν γνωρίζουν ότι η Ελλάδα διαθέτει 16 χιονοδρομικά κέντρα, έστω και μικρά, τα οποία, ασχέτως του γεγονότος ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά της Ελβετίας ή της Αυστρίας, διαθέτουν αρκετά καλές υποδομές, ενώ σε πολλά μέρη της χώρας μας ο ξένος τουρίστας μπορεί να συνδυάσει επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, ιστορικά μνημεία και μοναστήρια. Επιπλέον, πολλοί χειμερινοί προορισμοί προσφέρουν ποικίλες άλλες αθλητικές δραστηριότητες, όπως ορειβασία, ράφτινγκ, τρέκινγκ, αναρρίχηση, πεζοπορία, ιππασία, ποδηλασία στο βουνό κ.ά., ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και δυνατότητες ανάπτυξης του ιατρικού-ιαματικού, συνεδριακού, οινικού, γαστρονομικού, ακόμη και του αγροτικού τουρισμού».

Οι τιμές πώλησης

Πέραν της ενοικίασης, ως προς τις τιμές πώλησης χαρακτηριστική είναι η πτώση που σημειώνει ο δημοφιλέστερος ελληνικός χειμερινός προορισμός, η Αράχοβα, όπου οι αξίες, με βάση τα στοιχεία της E-Real Estates, διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή σε χαμηλότερα επίπεδα, σε ποσοστό που ξεπερνά το 50% και μπορεί να φτάνει ακόμη και το 60% σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο. Την περασμένη δεκαετία οι τιμές στο πιο περιζήτητο χειμερινό θέρετρο της Ελλάδας, όπου σημειώθηκε μάλιστα και μεγάλη ανοικοδόμηση, κυμαίνονταν μεταξύ 3.000 και 4.500 ευρώ το τ.μ., ενώ τώρα το αντίστοιχο νούμερο κινείται πέριξ των 1.200 ευρώ. Χαρακτηριστική είναι η αγγελία για την πώληση παραδοσιακής πέτρινης μεζονέτας 130 τ.μ. σε συγκρότημα κατοικιών στο οροπέδιο Λιβάδι, με δύο επίπεδα και δύο υπνοδωμάτια, κατασκευής του 2009, με αυτόνομη θέρμανση και τζάκι, σε τιμή κάτω των 1.000 ευρώ το τ.μ., ήτοι στα 110.000 ευρώ. Το… θετικό στην περίπτωση της Αράχοβας είναι ότι, όπως έδειξε και η περσινή σεζόν, υπάρχει ζήτηση για ενοικίαση τα Σαββατοκύριακα.

Στα Καλάβρυτα πραγματοποιήθηκε μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα έως το 2008, με σύγχρονες κατασκευές τόσο για ξενοδοχεία όσο και για ιδιωτικές κατοικίες. Οι τιμές πώλησης σήμερα κυμαίνονται έως τα 1.200 ευρώ το τ.μ. για τα σπίτια κατασκευής έως 10 ετών, ενώ για παλαιότερα, τα οποία βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση, τα νούμερα φτάνουν έως τα 800-900 ευρώ το τ.μ. Παρόμοια είναι και η εικόνα στη δημοφιλή περιοχή της Ζαρούχλας, όπου οι τιμές είναι χαμηλότερες σε σχέση με τα Καλάβρυτα, σε ποσοστό 8%-12%.

Στην περιοχή του Καρπενησίου οι τιμές είναι πιο οικονομικές στα χωριά που βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από το χιονοδρομικό κέντρο και στην πόλη του Καρπενησίου, ενώ υψηλότερες αξίες καταγράφονται στην περιοχή της Ποταμιάς. Η πτώση στην περιοχή κυμαίνεται μεταξύ 38%-45% σε σχέση με το 2008, όπερ μεταφράζεται σε τιμές από 900 έως και 1.100 ευρώ το τ.μ. και από 2.200 έως 2.500 ευρώ το τ.μ.

Τη μεγαλύτερη πτώση σε σχέση με την ένδοξη εποχή για τα ακίνητα, ήτοι τη διετία 2007-2008, καταγράφει η περιοχή του Αγίου Αθανασίου Πέλλας (χιονοδρομικό Καϊμακτσαλάν), όπου από τα 3.200 ευρώ το τ.μ. τότε, σήμερα μια κατοικία ηλικίας 10-15 ετών μπορεί να πωλείται ακόμη και στα 700 έως τα 1.200 ευρώ το τ.μ. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα μεζονέτας δύο επιπέδων 145 τ.μ., κατασκευής του 2010, σε απόσταση μόλις δύο χιλιομέτρων από το χιονοδρομικό κέντρο, η οποία πωλείται κοντά στα 95.000 ευρώ.

Στον αντίποδα, μικρότερη πτώση σημειώνεται στα Τρίκαλα Κορινθίας λόγω της εγγύτητας με την Αθήνα και της ανόδου του συγκεκριμένου προορισμού. Η πτώση στην περίπτωση αυτή έχει αγγίξει το 40%-45% σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο και οι τιμές πλέον κινούνται πέριξ των 1.100 ευρώ το τ.μ., από 2.000 έως 2.250 ευρώ το τ.μ. το 2008.

Στις περιπτώσεις που έχουν παρουσιάσει αντοχές περιλαμβάνεται το Πήλιο. Ο συνδυασμός βουνό-θάλασσα προσεγγίζει ενδιαφερόμενους που καλύπτουν τόσο τις χειμερινές όσο και τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Η μεγαλύτερη ζήτηση καταγράφεται στην Πορταριά και τη Μακρυνίτσα, όπου οι τιμές κυμαίνονται από 1.300 έως και 1.600 ευρώ το τ.μ. Τα χωριά με χαμηλότερες τιμές είναι οι Μηλιές, η Βυζίτσα και ο Αγιος Ιωάννης, όπου ο υποψήφιος αγοραστής μπορεί να βρει νεόκτιστα ακίνητα από 1.000 ευρώ το τ.μ.

Ανθεκτικό επίσης αποδεικνύεται και το Μέτσοβο, όπου σημαντικός παράγοντας είναι η απόσταση 30 λεπτών από τα Ιωάννινα και εκείνη των 2,5 ωρών από τη συμπρωτεύουσα, εξ ου και δεν είναι λίγοι οι Θεσσαλονικείς που επιλέγουν τη συγκεκριμένη περιοχή για μια απόδραση τα Σαββατοκύριακα. Οι τιμές για την αγορά κατοικιών εκεί ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ το τ.μ. και φτάνουν έως και τα 1.500 ευρώ.