Με τη διαδικασία των πρόδηλων σφαλμάτων θα ξεκινήσει άμεσα η διόρθωση για τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη σε 36 περιοχές της χώρας που δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο λόγω ασυνέπειας των ιδιοκτητών ή των κληρονόμων τους. Πρόκειται για πασίγνωστες περιοχές στην Αττική, όπως τα Βριλήσσια και η Ελευσίνα, και άλλες περιοχές ανά τη χώρα (Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Αρτα, Μεσσηνία, Ηλεία, Κοζάνη, Καβάλα κ.ά.) με πάνω από 20.300 δικαιώματα αγνώστου ιδιοκτήτη, για τις οποίες η κτηματογράφηση ολοκληρώθηκε το 2018. Η Πολιτεία ανάβει το πράσινο φως στους πολίτες ώστε να δηλώσουν τώρα και έως τον Νοέμβριο του 2024 ως δικά τους τα οικόπεδα στις 36 αυτές επίμαχες περιοχές, χωρίς να χρειαστεί να μπουν σε μια δικαστική περιπέτεια διεκδίκησης. Οπως εξηγεί με συνέντευξή του στο «business stories» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου Στέλιος Σακαρέτσιος, η αποκατάσταση στις περιοχές αυτές που έχουν οριστικές εγγραφές θα αντιμετωπίσει ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλαιπωρούσε χιλιάδες ιδιοκτήτες.
Η διαδικασία θα είναι απλή καθώς οι πολίτες θα προσέρχονται στο Κτηματολόγιο συμπληρώνοντας μια αίτηση με την οποία θα ζητούν τη διόρθωση του κτηματολογικού φύλλου για το ακίνητο (ΚΑΕΚ) που σήμερα είναι αγνώστου ιδιοκτήτη. Η δυνατότητα αυτή θα επεκταθεί και σε περιπτώσεις ακινήτων που φαίνεται ότι ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, αλλά που οι ιδιοκτήτες τους έχουν παραχωρητήρια από το κράτος. Η επίλυση για τα αγνώστου ιδιοκτήτη συνοδεύεται από μια μεγάλη μεταρρύθμιση που συντελείται στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, αρχής γενομένης από τον Ψηφιακό Φάκελο Μεταβίβασης ακινήτου που μπαίνει στην τελική ευθεία και την ψηφιοποίηση κρίσιμων λειτουργιών με στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και την εξάλειψη των έγχαρτων αρχείων. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του φορέα αναφέρει ότι το Ελληνικό Κτηματολόγιο ετοιμάζεται για τη σάρωση και τη μετατροπή σε ηλεκτρονική μορφή περίπου 600 εκατομμυρίων αρχείων από συνολικά 1 δισεκατομμύριο, αλλά και τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου, του Ψηφιακού Χάρτη Κτηματογράφησης. Μέσω αυτού του διαδραστικού χάρτη κάθε πολίτης θα μπορεί να παρακολουθεί την πλήρη εξέλιξη της κατάστασης των δικαιωμάτων της περιουσίας του, να εντοπίζει εύκολα τα γεωτεμάχια που του ανήκουν και να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες.
-Κάνοντας έναν απολογισμό της χρονιάς που έφυγε, ποια κρίνετε ότι είναι η σημαντικότερη μεταρρύθμιση που έκανε το Ελληνικό Κτηματολόγιο;
Aναμφίβολα είναι ο νόμος που ψηφίστηκε πριν από λίγες εβδομάδες από τη Βουλή. Ψηφιοποιήσαμε το σύνολο των διαδικασιών για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τόσο εσωτερικά στο Κτηματολόγιο όσο και εξωτερικά σε ό,τι αφορά συμβαλλομένους και συμβολαιογράφους. Μοναδική εξαίρεση είναι η αυτοπρόσωπη παρουσία ενώπιον συμβολαιογράφου ώστε να διαπιστώνεται η δικαιοπρακτική ικανότητα. Θεσμοθετήσαμε οικονομικά κίνητρα για την επίτευξη στόχων για τους υπαλλήλους και καταργήσαμε δικαιολογητικά όπως το πιστοποιητικό περί μη οφειλής ΤΑΠ που καθυστερούσε για μήνες τις συναλλαγές, αλλά και το Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος για όσους υποβάλλουν μέσω Ψηφιακού Φακέλου Μεταβίβασης.
-Ποιες οι κυριότερες προτεραιότητες της νέας χρονιάς; Πού θα επικεντρωθεί το μεταρρυθμιστικό σας έργο;
Για το 2024 έχουμε 3 βασικούς στόχους: πρώτον, την επέκταση και τη διευρυμένη χρήση του ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης ακινήτου για την πλειονότητα των αγοραστών ώστε οι μεταγραφές να ολοκληρώνονται σε μια εργάσιμη μέρα αντί των πολύμηνων καθυστερήσεων. Δεύτερον, την επίτευξη του στόχου κτηματογράφησης στο 80% της χώρας ώστε να ολοκληρωθεί το 2025 όπως έχει δεσμευτεί ο πρωθυπουργός. Τρίτον, την ψηφιοποίηση των παλαιών αρχείων υποθηκοφυλακείων ώστε η έρευνα τίτλων κτήσης να γίνεται ψηφιακά. Πρόσθετα, ο μηδενισμός άνω των 150.000 εκκρεμοτήτων είναι βασικός στόχος για το 2024. Είναι ακόμη πολλά αυτά που πρέπει να υλοποιηθούν, έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας και μαζί με τη γενική διευθύντρια Ολυμπία Μαρκέλλου και όλα τα στελέχη του Κτηματολογίου έχουμε πλήρη επίγνωση των προβλημάτων. Το 2024 θέλουμε να είναι η χρονιά όπου το Κτηματολόγιο θα αλλάξει πρόσωπο και από συνώνυμο της ταλαιπωρίας, θα βάλει σε προτεραιότητα την πραγματική και γρήγορη εξυπηρέτηση του πολίτη.
-Οι πολύωρες αναμονές στα κτηματολογικά γραφεία έχουν εξαλειφθεί ή έχουν μεταφερθεί στο ψηφιακό περιβάλλον των συναλλαγών;
Τον Ιούλιο, ένα από τα πρώτα προβλήματα που κληθήκαμε να διαχειριστούμε ήταν οι εικόνες ντροπής έξω από το μεγαλύτερο Κτηματολογικό Γραφείο της χώρας στην οδό Αριστοτέλους, στην Αθήνα. Αυτό το φαινόμενο είχε οδηγήσει διάφορους επιτήδειους να λειτουργούν ως διεκπεραιωτές και να παρέχουν αυτές τις «υπηρεσίες αναμονής» επ’ αμοιβή ακόμη και 200 ευρώ για να περιμένουν στην ουρά για λογαριασμό τους. Δεν είναι ευρέως γνωστό, αλλά με τον Κωνσταντίνο Κυρανάκη, τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, πήγαμε πολλές νύχτες έξω από την οδό Αριστοτέλους για να έχουμε ιδία άποψη για το πρόβλημα αυτό και να το αντιληφθούμε σε όλη του την έκταση. Σήμερα δεν υπάρχουν ουρές ούτε στην Αθήνα, ούτε στον Πειραιά, ούτε στο Κορωπί, και αυτό το πετύχαμε τόσο με τη λειτουργία αυτής της υπηρεσίας όσο και με το άνοιγμα πολλών νέων ταμείων στα καταστήματα. Περισσότεροι από 22.000 συμπολίτες μας που ήδη έχουν εξυπηρετηθεί με τη νέα αυτή διαδικασία έχουν αποφύγει πολλές ώρες αναμονής, κλείνοντας ραντεβού σήμερα για την επόμενη μέρα. Ωστόσο, η μόνιμη λύση δεν είναι η ψηφιοποίηση της διά ζώσης εξυπηρέτησης, αλλά η αποκλειστικά ψηφιακή εξυπηρέτηση.
-Η πολιτική ηγεσία έχει εναποθέσει πολλά για την εξυπηρέτηση του πολίτη στον Ψηφιακό Φάκελο Μεταβίβασης ακινήτου, για τον οποίο οι κινητοποιήσεις των συμβολαιογραφικών συλλόγων συνεχίζονται. Πότε το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα είναι σε θέση να θέσει το μέτρο σε άμεση εφαρμογή;
Πρόκειται για μία -επιτρέψτε μου τη λέξη- «επανάσταση» για τη διαδικασία μεταβίβασης ακινήτων, αφού δεν πρόκειται μόνο για ψηφιοποίηση της διαδικασίας υποβολής, αλλά εκτείνεται στο σύνολο της λειτουργίας του Κτηματολογίου, ελαχιστοποιώντας τις ενέργειες, στις οποίες πρέπει να προβούν όχι μόνο οι συμβολαιογράφοι και οι συμβαλλόμενοι, αλλά και το προσωπικό του φορέα μας. Σε πρώτη φάση ξεκινάμε με ένα υβριδικό μοντέλο όπου από τη μία οι συμβολαιογράφοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν τα έγγραφα μέσω του Ψηφιακού Φακέλου Μεταβίβασης, με όλες τις ευκολίες που παρέχει. Από την άλλη, παραμένει σε λειτουργία, σαν παράλληλο σύστημα υποβολής και η διά ζώσης κατάθεση, μέχρι οι συμβολαιογράφοι να είναι έτοιμοι να αγκαλιάσουν αυτό το νέο εργαλείο. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρώ τις κινητοποιήσεις του κλάδου αδικαιολόγητες. Η νέα ψηφιακή διαδικασία σε καμία περίπτωση δεν υποβαθμίζει τον ρόλο των συμβολαιογράφων, οι οποίοι παραμένουν οι εγγυητές της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας της συναλλαγής. Το μόνο που αλλάζει γι’ αυτούς είναι ότι, αντί να διακινούν αμέτρητους τόνους έγχαρτων συμβολαίων, θα στέλνουν ψηφιακά τα έγγραφά τους στο Κτηματολόγιο και θα συγκεντρώνουν πολλά από τα απαραίτητα δικαιολογητικά αυτόματα. Οι στόχοι μας είναι κοινοί και θα τους υποστηρίξουμε. Αύριο, Δευτέρα, που θα πραγματοποιηθεί εκ νέου η γενική συνέλευση του συντονιστικού τους οργάνου, ευελπιστώ να πρυτανεύσει η λογική και να άρουν την αποχή τους.
Tα αρχεία υποθηκοφυλακείων που δεν θα ψηφιοποιηθούν
-Ενα μεγάλο βήμα για την κτηματογράφηση της χώρας είναι η σάρωση των αρχείων. Πώς προχωρεί αυτή η διαδικασία, θα ψηφιοποιηθεί όλο το υλικό;
Τα έγχαρτα αρχεία που σήμερα βρίσκονται στοιβαγμένα στα κτηματολογικά γραφεία ανά την Ελλάδα και στα υποθηκοφυλακεία ξεπερνούν τις ένα δισεκατομμύριο σελίδες, ενώ για την ψηφιοποίηση των συγκεκριμένων αρχείων θα δαπανηθούν 184 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο ειδικού έργου του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με έγχαρτα αρχεία στην εποχή του cloud και της Τεχνητής Νοημοσύνης, έφτασε η ώρα το Κτηματολόγιο να προχωρήσει ψηφιακά και να αφήσει στο παρελθόν το χαρτί και την ταλαιπωρία. Για τον σχετικό διαγωνισμό έχουμε υπογράψει συμβάσεις με όλους τους αναδόχους από τις 11 Δεκεμβρίου. Επίσης έχει ξεκινήσει η σάρωση από το τμήμα 1 του έργου (με ανάδοχο το σχήμα Profile – Ιntrasoft), μέσα στο οποίο εντάσσεται και το αρχειοφυλακείο της Νέας Σμύρνης, το οποίο είναι ήδη διαθέσιμο σε όλους τους δικηγόρους από τη νέα ψηφιακή πλατφόρμα του Κτηματολογίου. Πλέον, ό,τι σαρώνεται διατίθεται και ψηφιακά, με στόχο να σαρωθούν όλα τα μικρά αρχεία γρήγορα και να κλείσουν τα αρχειοφυλακεία και υποθηκοφυλακεία που στέγαζαν αυτό το υλικό ώστε η ψηφιοποίηση να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025. Πιστεύω ότι τον στόχο αυτό θα τον πετύχουμε, δεν θα καταφέρουμε όμως να σαρώσουμε το σύνολο του αρχείου γιατί η διακήρυξη του έργου προέβλεπε 600 εκατομμύρια σελίδες.
-Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το κενό. Τι θα γίνει με τις περίπου 400 εκατομμύρια σελίδες που δεν θα σαρωθούν;
Εκείνο που σχεδιάζουμε είναι να σαρώσουμε κατά προτεραιότητα βιβλία και ευρετήρια της τελευταίας 20ετίας (π.χ., αν ένα ακίνητο έχει βάρη, σε ποιον ανήκει κ.ά.), που είναι και αυτά που χρειάζονται οι δικηγόροι για να κάνουν τον νομικό έλεγχο. Στη συνέχεια, στόχος είναι να δημιουργήσουμε κάποια hubs ανά την Ελλάδα που θα στεγάσουν τα αρχεία του Κτηματολογίου και με τον τρόπο αυτό να αποδεσμευτούν και μεγάλοι χώροι που σήμερα δεσμεύει το Κτηματολόγιο στις πόλεις για την αποθήκευση, με τεράστιο κόστος. Οι χώροι αυτοί θα είναι φυλασσόμενοι, με προδιαγραφές ασφαλείας όπου με τη χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών (scan on demand), εφόσον πρόκειται για πολύ παλιά αρχεία, θα παραγγέλνονται και θα είναι διαθέσιμα στους δικηγόρους την επόμενη μέρα.
-Στόχος τον οποίο έχετε εξαγγείλει είναι η μεταγραφή ενός ακινήτου να γίνεται μέσα σε μία μέρα. Πόσο μακριά είμαστε από αυτό τον σχεδιασμό;
Για όσα συμβόλαια υποβάλλονται μέσω της νέας διαδικασίας του ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης, οι πολίτες και συμβολαιογράφοι μπορούν να λαμβάνουν αποτελέσματα ελέγχου σε μία εργάσιμη μέρα αντί για μήνες ή χρόνια, όπως συνέβαινε με τη διά ζώσης υποβολή.
Αυτό το πετύχαμε γιατί έχουμε δημιουργήσει μια διαδικασία εξυπηρέτησης σύγχρονη, που αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη, αυτοματοποιεί σε μεγάλο βαθμό τους απαραίτητους ελέγχους και μας παρέχει τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης του προσωπικού του Κτηματολογίου απ’ όλη την Ελλάδα. Λειτουργώντας προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ήδη θέσει σε λειτουργία ένα νέο επιτελικό κέντρο επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας, όπου μια επίλεκτη ομάδα εργαζομένων του Κτηματολογίου έχει επιφορτιστεί με τον συντονισμό της εξυπηρέτησης των συμβολαίων για όλη τη χώρα, σε ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, παρέχοντάς τους προηγμένα εργαλεία και εκπαίδευση για την ενίσχυση της παραγωγικότητάς τους.
-Η συνεργασία με τους δικηγορικούς συλλόγους για τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων που θα διευκολύνουν το κομμάτι των μετεγγραφών έχει προχωρήσει και τι έχει αποδώσει μέχρι σήμερα;
Αναλάβαμε τον φορέα με περισσότερες από 150.000 εκκρεμότητες που κληρονόμησε το Κτηματολόγιο από τα υποθηκοφυλακεία και, κατά τις εκτιμήσεις μας, ο αριθμός τους το 2024, όταν όλα τα υποθηκοφυλακεία θα μεταπέσουν στο Κτηματολόγιο, μπορεί να υπερβεί ακόμη και τις 250.000. Για αυτό και η συνεργασία μας με τους Δικηγορικούς Συλλόγους είναι πολύτιμη. Η αποχή των δικηγόρων έχει μεταθέσει το χρονοδιάγραμμα για την έναρξη αυτής της συνεργασίας, όμως ήδη περισσότεροι από 600 δικηγόροι έχουν εκδηλώσει πρόθεση συνεργασίας με το Κτηματολόγιο. Εμείς από την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι, έχουμε υλοποιήσει την πλατφόρμα εξ αποστάσεως νομικού ελέγχου, για να δώσουμε στους δικηγόρους τη δυνατότητα να κλείνουν εκκρεμότητες από το γραφείο τους χωρίς περιορισμό ωραρίου και με αμοιβή 15 ευρώ ανά εκκρεμότητα.
Μόλις στο 40% η συλλογή δηλώσεων στην Κρήτη
-Μεγάλα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν στη συλλογή των δηλώσεων στην περιοχή της Κρήτης, αλλά και σε νησιά του Αργοσαρωνικού. Πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τις αρρυθμίες αυτές το Ελληνικό Κτηματολόγιο;
Είναι γεγονός ότι η συλλογή δηλώσεων είναι όντως χαμηλή σε αυτές τις περιοχές και δεν ξεπερνά το 40%. Κύρια αιτία θεωρούμε την πεποίθηση από πλευράς των πολιτών ότι κάθε προθεσμία ακολουθεί και μια αντίστοιχη παράταση. Αυτό δεν θα συνεχιστεί. Στον νόμο για το Κτηματολόγιο υπάρχει μια τελευταία προθεσμία, η 30ή Νοεμβρίου του 2024, η οποία θα τηρηθεί ως απώτατο χρονικό όριο για τη συλλογή δηλώσεων.
Παράλληλα, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, σε λίγες εβδομάδες θα ενεργοποιήσουμε ένα νέο εργαλείο, τον Ψηφιακό Χάρτη Κτηματογράφησης. Μέσω αυτού του διαδραστικού χάρτη κάθε πολίτης θα μπορεί να παρακολουθεί την πλήρη εξέλιξη της κατάστασης των δικαιωμάτων της περιουσίας του, να εντοπίζει εύκολα τα γεωτεμάχια που του ανήκουν και να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες. Αν ένα γεωτεμάχιο δεν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, φαίνεται ως αγνώστου ιδιοκτήτη και μετά μπορεί να οδηγήσει σε πολυέξοδα δικαστήρια. Γι’ αυτό καλούμε όλους τους ιδιοκτήτες να δηλώσουν άμεσα τις περιουσίες τους, ώστε να αποφύγουν αχρείαστες περιπέτειες.
-Πρόσφατα πήρατε την απόφαση να δώσετε λύση στα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα σε 36 περιοχές, τα οποία έχουν οριστικές εγγραφές. Δεν δημιουργεί η απόφαση αυτή ένα είδος «δεδικασμένου» που θα ανοίξει παράθυρα και για μελλοντικές αντίστοιχες αποφάσεις για όσους είναι ασυνεπείς με το Κτηματολόγιο;
Αποκαταστάθηκε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλαιπωρούσε χιλιάδες ιδιοκτήτες σε περιοχές όπου όντως στο παρελθόν δεν υπήρξε ενημέρωση και επαρκής χρόνος για όλους, με αποτέλεσμα να κλείσουν οι προθεσμίες. Σήμερα ο νόμος που ψηφίστηκε είναι πολύ ξεκάθαρος για την τελευταία προθεσμία συλλογής δηλώσεων (30 Νοεμβρίου 2024) και δεν θα αλλάξει.
Τέτοια ρύθμιση δεν θα υπάρξει ξανά, αφού πλέον τόσο τα τεχνολογικά εργαλεία όσο και η ενημέρωση των πολιτών δεν δικαιολογούν τη μη συμμετοχή τους σε μια υποχρεωτική διαδικασία όπως είναι η δήλωση των ιδιοκτησιών τους στο Κτηματολόγιο. Οι δηλώσεις για τα ακίνητα στις 36 περιοχές της χώρας με οριστικές εγγραφές θα γίνουν με τη διαδικασία της διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων άμεσα. Οι πολίτες θα προσέρχονται στο Κτηματολόγιο μέσω του Διαδικτύου και θα συμπληρώνουν αίτηση με την οποία θα ζητούν τη διόρθωση του κτηματολογικού φύλλου για το ΚΑΕΚ που σήμερα είναι αγνώστου. Ο νόμος, πέρα από τα αγνώστου, δίνει τη δυνατότητα να διορθωθούν και περιπτώσεις οι οποίες στο Κτηματολόγιο φαίνονται ότι ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, αλλά οι ιδιοκτήτες τους έχουν παραχωρητήρια από το κράτος – και είναι χιλιάδες. Συνολικά, πάντως, η περίπτωση με τα αγνώστου υπολογίζουμε ότι αφορά 20.339 δικαιώματα.
Διαβάστε ακόμη
«Ένεση» 2 δισ. τον μήνα φέρνει επενδύσεις 85 δισ. σε 5 χρόνια
Grecotel: «Δυνατή» σεζόν και το 2024 παρά τη γεωπολιτική αστάθεια (pic)
Αμερικανικές εκλογές: Αυτές είναι οι επενδυτικές επιλογές αναλόγως με τον νικητή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ