Υπέρ της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς τάχθηκαν όλοι οι εμπλεκόμενοι, περιγράφοντας από του βήματος της Βουλής τα οφέλη μιας τέτοιας εξέλιξης αφενός, για το σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αφετέρου, για την ίδια την χώρα και την πιστοληπτική της διαβάθμιση.
Πιο αναλυτικά, τους λόγους, για τους οποίους η ΑΜΚ στην Τράπεζα Πειραιώς κρίνεται αναγκαία, περιέγραψε ο υπουργός Οικονοµικών, κ. Χρήστος Σταικούρας. Ειδικότερα, μιλώντας στο πλαίσιο της συζήτησης για τις εξελίξεις και τις προοπτικές του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, με ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς, εστίασε στα εξής:
1ον. Με στοιχεία Δεκεμβρίου 2020, η τράπεζα είχε δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου στο 45%, τον υψηλότερο στην Ελλάδα και έναν από τους υψηλότερους μεταξύ των συστημικών τραπεζών υπό την εποπτεία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. «Γίνεται κατανοητό ότι όταν η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα έχει ‘κόκκινο’ το μισό χαρτοφυλάκιο δανείων της, υπάρχει πρόβλημα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δυνατότητας χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων και διάχυσης της ευνοϊκής νομισματικής πολιτικής στην πραγματική οικονομία», σχολίασε χαρακτηριστικά, για να προσθέσει: «Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με βάση το ισχύον πλαίσιο το εποπτικό κόστος του να διακρατά μία τράπεζα ‘κόκκινα’ δάνεια στον ισολογισμό της είναι υψηλό και ολοένα αυξανόμενο. Ενώ η μείωση των ‘κόκκινων’ δανείων σε επίπεδο συστήματος είναι πρακτικά απαραίτητη, για να συμμετέχουμε στα βήματα που γίνονται, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προς την τραπεζική ενοποίηση».
2ον. Το πρόγραμμα «Ηρακλής» «ξεμπλόκαρε» τις πωλήσεις δανείων μέσω τιτλοποιήσεων, με ευεργετικές συνέπειες για τις τράπεζες και την οικονομία. Εντούτοις, οι τράπεζες επωμίζονται σημαντικό κόστος από τις εν λόγω συναλλαγές. Ενδεικτικά, το συνολικό κόστος που προϋπολογίζει η Τράπεζα Πειραιώς για τις πωλήσεις δανείων εντός του 2021 και την εξυγίανση του ισολογισμού της θα αφαιρέσει περίπου 6,5 ποσοστιαίες μονάδες από τον συνολικό δείκτη κεφαλαιακής της επάρκειας.
3ον. Ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας είναι, με στοιχεία Δεκεμβρίου 2020, στο 15,8%, ενώ, λαμβάνοντας υπόψη την πλήρη επίδραση από την εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης 9, ο δείκτης μειώνεται στο 13,8%. «Άρα είναι ξεκάθαρο ότι χωρίς κεφαλαιακή ενίσχυση είτε η τράπεζα δεν θα μπορούσε να εξυγιάνει τον ισολογισμό της είτε θα έριχνε τους δείκτες φερεγγυότητας κάτω των ελαχίστων εποπτικών ορίων, με ό, τι αυτό συνεπάγεται, ακόμη και εάν λάβουμε υπόψη την ευελιξία που έχει δείξει ο ευρωπαϊκός εποπτικός μηχανισμός έως το 2022», συνέχισε ο κ. Σταικούρας.
Όσον αφορά στις προοπτικές και τα οφέλη μετά την κεφαλαιακή ενίσχυση, ο αρμόδιος υπουργός σχολίασε: «Η τράπεζα, σύμφωνα με την ανακοίνωσή της, προγραμματίζει σειρά ενεργειών που θα της επιτρέψουν να απορροφήσει τις ζημιές από τις πωλήσεις ‘κόκκινων’ δανείων και να υλοποιήσει το επιχειρηματικό της πλάνο. Ενδεικτικά, προγραμματίζει να αυξήσει τις καθαρές χρηματοδοτήσεις της προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις κατά 10 δισ. ευρώ εντός της επόμενης 4ετίας, συνεισφέροντας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Αυτό είναι ένα όφελος που δεν είναι άμεσα μετρήσιμο. Όπως, επίσης, δεν είναι μετρήσιμη η θετική επίπτωση στην πιστοληπτική διαβάθμιση της χώρας από την εξυγίανση του ισολογισμού της μεγαλύτερης τράπεζας και την επίτευξη μονοψήφιου δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων για το σύστημα σύντομα».
Στουρνάρας: «Η ΑΜΚ θα αποκαταστήσει τις αδυναμίες στα μεγέθη της τράπεζας»
Την άποψη πως η ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς αποτελεί την αφετηρία μιας διαδικασίας αποκατάστασης ορισμένων αδυναμιών στα μεγέθη του ιδρύματος εξέφρασε από την πλευρά του, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), κ. Γιάννης Στουρνάρας. «Σημεία που έχουν επισημανθεί σε επιτόπιους εποπτικούς ελέγχους και τα οποία αντανακλούν σε ζητήματα ποιότητας ενεργητικού πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα, ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις ανάκαμψης των αποτελεσμάτων της τράπεζας σε διατηρήσιμη βάση. Στο πλαίσιο αυτό, η αύξηση κεφαλαίου που προγραμματίζει η Τράπεζα Πειραιώς είναι αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου», τόνισε.
Αναφερόμενος δε, στην πρόθεση της τράπεζας να ολοκληρώσει την ΑΜΚ εντός τριμήνου, η οποία έρχεται σε συνέχεια προηγούμενης απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου (Νοέμβριος 2020) να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια και να ακυρώσει την πληρωμή του τοκομεριδίου του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου (CoCo), ουσιαστικά μετατρέποντας το σύνολο των ομολογιών, ονομαστικής αξίας €2,040 εκατ. σε κοινές μετοχές και αυξάνοντας το ποσοστό του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο σε 61% από 26%, έκανε λόγο για εξέλιξη που κρίνεται ως ιδιαιτέρως θετική από εποπτική σκοπιά. «Ενισχύει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας κατά 0,4 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως (λόγω της μη καταβολής τοκομεριδίου) και αποκαθιστά τις συνθήκες πρόσβασης της τράπεζας στις αγορές κεφαλαίου. Εξίσου ιδιαιτέρως θετική εκτιμάται ότι είναι και η απόφαση περιορισμού του ποσοστού του ΤΧΣ σε μειοψηφικό ποσοστό (non-blocking minority), καθώς μόνο με αυτή τη συνθήκη εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί η στήριξη της τράπεζας με ιδιωτικά κεφάλαια σε διατηρήσιμη βάση», κατέληξε.
Βερύκιος (ΤΧΣ): «Δεν είναι στόχος μας να παραμείνουμε πλειοψηφικοί μέτοχοι στην Πειραιώς»
Την οπτική του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), όσον αφορά στον δικό του ρόλο στη στήριξη του δημοσίου συμφέροντος, περιέγραψε ο πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), κ. Ανδρέας Βερύκιος, εστιάζοντας σε τρεις πυλώνες:
Την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος: «Αυτό το επιτυγχάνουμε σαν ενεργοί μέτοχοι στις τράπεζες, συζητώντας μαζί τους και κάνοντας ό, τι μπορούμε για να συμβάλουμε στην εξυγίανση των ισολογισμών και στην βελτίωση της κερδοφορίας τους», τόνισε χαρακτηριστικά, αναφέροντας και τον ρόλο του Ταμείου στην εταιρική διακυβέρνηση.
Την επιστροφή των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα: Σύμφωνα με τον κ. Βερύκιο, ο σκοπός του ΤΧΣ δεν είναι να διαρκέσει επ’ άπειρον, αλλά να μεταφέρει τις τράπεζες στον ιδιωτικό τομέα. «Δεν είναι στόχος μας να παραμείνουμε πλειοψηφικοί μέτοχοι στην Τράπεζα Πειραιώς. Είμαστε έτοιμοι να πέσουμε κάτω από την καταστατική μειοψηφία του 33%», σχολίασε.
Συμμετοχή στις ΑΜΚ: Με τον νέο Νόμο, βάσει του οποίου επιτρέπεται η συμμετοχή του ΤΧΣ στην ΑΜΚ με ίσους όρους με τους ιδιώτες επενδυτές, το Ταμείο μπορεί να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά τα χαρτοφυλάκιά του.
Χαντζηνικολάου: «Καταλύτης εξελίξεων η ΑΜΚ της Πειραιώς»
«Η συζητούμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς θα είναι ο καταλύτης εξελίξεων που θα μας επιτρέψουν να φύγουμε μπροστά και να απελευθερώσουμε τις παραγωγικές δυνατότητες του τραπεζικού συστήματος, προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Και να μπορέσουμε, επιτέλους, να επιτελέσουμε τον θεσμικό μας ρόλο χωρίς τα βάρη του παρελθόντος – που είναι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και πρωτίστως της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας». Αυτό τόνισε με την σειρά του, ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Τράπεζας Πειραιώς, κ. Γιώργος Χαντζηνικολάου, υπενθυμίζοντας, ωστόσο, ότι η τράπεζα δεν έχει ακόμη ανακοινώσει ΑΜΚ, αφού την σχετική απόφαση θα λάβει η γενική συνέλευση των μετόχων στις 7 Απριλίου. «Είναι όμως αναμενόμενο ότι η Διοίκηση της Τράπεζας, με την έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου, θα προτείνει την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας. Η εξουσιοδότηση από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων θα ξεκινήσει μια σειρά από ενέργειες που θα προσδιορίσουν τις διάφορες παραμέτρους αυτής της διαδικασίας», εξήγησε, για να προσθέσει: «Η Τράπεζα Πειραιώς έχει παρουσιάσει ένα πειστικό και αξιόπιστο σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, με παράλληλες ενέργειες δημιουργίας εσωτερικού κεφαλαίου, με στόχο να μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, από 45% που είναι σήμερα, σε μονοψήφιο ποσοστό. Η σχεδιαζόμενη αύξηση των κεφαλαίων της Τράπεζας, θα επιτρέψει την ταχύτερη μείωση των επισφαλών απαιτήσεων και θα δώσει την ευκαιρία στην Τράπεζα, να επικεντρωθεί κατά 100% στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Και είναι ακριβώς αυτή η προοπτική που δημιουργεί προσδοκώμενη αύξηση στην αξία της Τράπεζας Πειραιώς, και κατ’ επέκταση το επενδυτικό ενδιαφέρον για την συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου, που όλοι ακούμε».
Άρα, όπως ανέφερε, η αναμενομένη αύξηση σηματοδοτεί αλλαγή σελίδας, όχι μόνο για την Τράπεζα Πειραιώς, που έχει το μεγαλύτερο φορτίο μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και για ολόκληρο το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. «Περνάμε από το χθες – που ήταν χαρακτηρισμένο από τράπεζες βεβαρημένες με κόκκινα δάνεια – στο αύριο, δηλαδή, σε μια εποχή όπου οι τράπεζες θα είναι 100% αφοσιωμένες στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Με απλά λόγια, η αύξηση αυτή, σηματοδοτεί την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα, τόσο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όσο και της ελληνικής οικονομίας», συνέχισε, αποκαλύπτοντας πως τα μηνύματα που μεταφέρουν οι εγχώριοι και διεθνείς θεσμικοί επενδυτές, στο πλαίσιο των ενημερωτικών συναντήσεων (roadshows), είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά.
Σύμφωνα με τον κ. Χαντζηνικολάου, σε βάρος αυτής της προσπάθειας για άλμα προς τα εμπρός, έχει δυστυχώς καλλιεργηθεί μια απίστευτη παραφιλολογία σχετικά με την φημολογούμενη και αβάσιμη απεμπόληση δικαιωμάτων και περιουσίας από πλευράς του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του Δημοσίου. «Αυτή η παραφιλολογία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και υποτιμά σημαντικά το ρόλο και τη συμβολή του τραπεζικού συστήματος στην οικονομία», τόνισε, για να προσθέσει: «Είναι γεγονός ότι οι τράπεζες δέχθηκαν την βοήθεια του ελληνικού Δημοσίου και στηρίχθηκαν από χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου σε μια πάρα πολύ δύσκολη συγκυρία. Αυτή όμως είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Να δούμε και την άλλη. Αυτήν δηλαδή της προάσπισης από το τραπεζικό σύστημα του δημοσίου συμφέροντος, με αίσθηση εθνικού καθήκοντος και χωρίς τυμπανοκρουσίες. Διότι, σε αυτήν την μεγάλη εθνική περιπέτεια, εάν το Δημόσιο και το τραπεζικό σύστημα δεν είχαμε σταθεί δίπλα το ένα στο άλλο, χέρι – χέρι, πολύ απλά κανένα δεν θα βγαίναμε όρθιοι από αυτήν».
Όπως ανέφερε, όταν τα κρατικά ομόλογα που κατείχαν οι τράπεζες, κουρεύτηκαν, συνέβαλε καταλυτικά στη μείωση του εθνικού δημόσιου χρέους. Το ίδιο συνέβη όταν οι ισολογισμοί των τραπεζών και η αξία των μετόχων/επενδυτών επανειλημμένα εξαϋλώθηκαν. Δηλαδή, όταν οι τράπεζες επωμίστηκαν μόνες τους το τεράστιο κόστος των κόκκινων δανείων που στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν εξυπηρετήθηκαν, διαγράφοντας μεγάλα ποσά από το ενεργητικό τους με δικό τους κόστος, ώστε να προστατέψουν τους καταθέτες, δηλαδή τους Έλληνες φορολογούμενους.
Στα παραπάνω, πρέπει να υπολογίσουμε το κόστος για τις ελληνικές τράπεζες που οφείλεται, όχι σε δικές τους αστοχίες αλλά στο Δημόσιο, όπως:
– η αύξηση στο κόστος κεφαλαίων, από την απώλεια επενδυτικής βαθμίδας από πλευράς ελληνικού Δημοσίου
– οι ζημίες από τα δυο μεγάλα κύματα φυγής καταθέσεων το 2012 και το 2015, που ανάγκασε τις τράπεζες να προμηθεύονται ρευστότητα από το μηχανισμό ELA, με σημαντικά αυξημένο κόστος
– οι ζημίες από την επιβολή τραπεζικής αργίας και capitalcontrols που ουσιαστικά απέκοψαν τις ελληνικές τράπεζες από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, και
– η υποχρεωτική αποχώρηση των ελληνικών τραπεζών από τα Βαλκάνια και αλλού, και οι επακόλουθες ζημίες στους ενοποιημένους ισολογισμούς τους.
Κριτική από Τσακαλώτο
Κριτική στον υπουργός Οικονομικών, τον διοικητή της ΤτΕ, του ΤΧΣ αλλά και στον πρόεδρος της Πειραιώς ότι δεν απάντησαν στις ερωτήσεις και στα θέματα της σημερινής συζήτησης άσκησε, στο μεταξύ, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, αλλά και οι υπόλοιποι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης.
Όπως είπε ο κ. Τσακαλώτος για τον κ. Σταϊκούρα, «έριξε τις ευθύνες όλες στον ΣΥΡΙΖΑ και περιέγραψε το έργο της κυβέρνησης σήμερα» χωρίς να απαντήσει σε καμία ουσιαστική ερώτηση, όπως γιατί τώρα και όχι αργότερα ή πριν η ανάγκη για αύξηση κεφαλαίου, ποια η στάση της κυβέρνησης για μείωση του Δημοσίου στις τράπεζες και στην Πειραιώς ειδικότερα, ποιοι οι όροι και ποια η ζημιά για τους μετόχους, μεταξύ αυτών του ελληνικού Δημοσίου που είναι και ο βασικός μέτοχος.
Αχτσιόγλου: «Κατά συρροή ζημία του Δημοσίου στην Τράπεζα Πειραιώς»
Για κατά συρροή ζημία του Δημοσίου στην Τράπεζα Πειραιώς έκανε λόγο η βουλευτής Επικρατείας και τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς. Όπως είπε η κ. Αχτσιόγλου «Το Δημόσιο υπέστη ήδη τεράστια ζημιά με τη μη πληρωμή του τοκομερίδιου. Θα υποστεί και δεύτερη με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ποια είναι τελικά η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος από την ελληνική κυβέρνηση και από το ΤΧΣ, στην υπόθεση της Τράπεζας Πειραιώς; Με ποιον τρόπο έχουν ενεργήσει μέχρι στιγμής και πρόκειται να ενεργήσουν στο μέλλον, για να προστατέψουν το δημόσιο συμφέρον».
Η κ. Αχτσιόγλου επισήμανε μία σειρά πολύ σοβαρών ερωτημάτων που γεννώνται, για τη στάση της κυβέρνησης και του ΤΧΣ, τόσο στην απόφαση μη αποπληρωμής του τοκομεριδίου από την τράπεζα όσο και στον σχεδιασμό της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.
Βουλευτές των υπόλοιπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, κατηγόρησαν τον κ. Σταϊκούρα ότι η ομιλία του δεν είχε ουσία κι ότι επικεντρώθηκε στην άσκηση κριτικής στον ΣΥΡΙΖΑ.
Διαβάστε ακόμα:
Εγνατία: Συνεχίζεται ο διαγωνισμός απορρίφθηκε το αίτημα προσωρινής διαταγής από την Ελλάκτωρ