της Μαίρης Λαμπαδίτη
Τελευταία ευκαιρία δίνει το οικονομικό επιτελείο με μια ρύθμιση express, περιορισμένης διάρκειας 6 μηνών στους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που έκλεισαν βιβλία και μπλοκάκια να αποπληρώσουν τις οφειλές τους στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ρύθμιση θα «κουμπώνει» με σχετικό πρόγραμμα επιδότησης του ΟΑΕΔ το οποίο θα δίνει μια δεύτερη ευκαιρία στους ελεύθερους επαγγελματίες να επαναδραστηριοποιηθούν η να ξανανοίξουν τα «μπλοκάκια» τους.
Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου, έως το Μάρτιο του 2019 θα τεθεί σε εφαρμογή το σχήμα ρύθμισης οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, το οποίο θα περιλαμβάνει 120 δόσεις και κούρεμα της βασικής οφειλής έως και 70% μέσω του επαναϋπολογισμού των οφειλών. Όπως σημειώνει, σκοπός του σχήματος είναι «να μπορούν όσο το δυνατόν περισσότεροι οφειλέτες να ρυθμίσουν και να εξοφλήσουν τις οφειλές τους».
Η ρύθμιση του επανϋπολογισμού αφορά οφειλέτες των πρώην ασφαλιστικών Ταμείων, που είχαν δημιουργήσει χρέη έως 31/12/2016. Συνολικά απευθύνεται σε 958.000 μη μισθωτούς και ειδικότερα 584.000 του πρώην ΟΑΕΕ, 356.000 του πρώην ΟΓΑ και 18.000 του πρώην ΕΤΑΑ. Στόχος είναι να δοθεί βιώσιμη λύση σε ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν εν μέσω κρίσης ενώ μέσω της ρύθμισης αναμένεται να απεγκλωβιστούν περίπου 30.000-40.000 ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη λόγω των οφειλών τους.
Παράγοντες της ασφάλισης πάντως αμφισβητούν την δυνατότητα των «νεκρών» επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στην υποχρέωση πληρωμής των τρεχουσών εισφορών και της δόσης της οφειλής. Όπως τονίζουν χαρακτηριστικά ,αυτές οι δύο διευκολύνσεις συνδυαστικά μπορεί να αποτελέσουν σανίδα σωτηρίας για μια μικρή κατηγορία επαγγελματιών που θέλουν να επαναδραστηριοποιηθούν αλλά είναι «δώρο άδωρο» για την πλειοψηφία που έχει «καταστραφεί» και δε μπορεί να ανταπεξέλθει σε οποιαδήποτε πληρωμή ακόμα και με ευνοϊκούς όρους.
Η ρύθμιση οφειλών θα απευθύνεται στους επαγγελματίες που πτώχευσαν οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό καθώς δεν πληρούν τα κριτήρια βιωσιμότητας.
Ο επανυπολογισμός σχεδιάζεται να γίνει με βάση το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα που είχαν οι οφειλέτες την περίοδο δημιουργίας των χρεών, ενώ μελετάται και ο αναπροσδιορισμός με βάση την ελάχιστη εισφορά των 158 ευρώ το μήνα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και των 58 ευρώ για τους αγρότες.. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το κούρεμα για έναν επαγγελματία με οφειλές 25.000 θα είναι της τάξης των 10.000 ευρώ . Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι από τη ρύθμιση θα ωφεληθούν όλοι οι οφειλέτες με χρέη έως 55.000 ευρώ3. Οι προσαυξήσεις θα κουρεύονται κατά 85% στα πρότυπα του εξωδικαστικού.
Μετά το κούρεμα των προσαυξήσεων και τον επαναπροσδιορισμό της οφειλής θα προκύπτουν οι δόσεις, οι οποίες θα είναι 36 για οφειλές έως 3.000 ευρώ και έως 120 για οφειλές άνω των 3.000 ευρώ.
Η κυβερνητική πρόταση που έχει ως στόχο να μαζέψει ότι μπορεί από τις κλειστές επιχειρήσεις βρίσκεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Το ύψος της μηνιαίας δόσης έχει προταθεί να είναι είναι χαμηλό πιθανότατα 50 ευρώ και ο αριθμός των δόσεων να είναι συνδεδεμένος µε το ύψος της οφειλής. Ωστόσο οι οφειλέτες θα έχουν μόνο μία φορά δικαίωμα να υπαχθούν στη ρύθμιση για να αποκλειστούν οι επαγγελματίες «φεσατζήδες». Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία μόνο ένας στους τρεις οφειλέτες που έχουν μπει σε παλαιότερες ρυθμίσεις διατηρούν «ενεργό» τον διακανονισμό.
Όμως αυτός ο φαύλος κύκλος των ρυθμίσεων θα κλείσει αναγκαστικά καθώς το 2019 αναμένεται να ψηφιστεί κοινοτική οδηγία που θα ορίζει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόζουν ένα πάγιο σύστημα ρυθμίσεων.
Η ελληνική πλευρά έχει προτείνει ακόμα και το κούρεμα της αρχικής οφειλής μέσω του επαναυπολογισμού τω εισφορών κυρίως για τους περίπου 30.000 εγκλωβισμένους ελεύθερους επαγγελματίες οφειλέτες που ενώ συμπλήρωσαν την ηλικία συνταξιοδότησης, δε μπορούν να βγουν στη σύνταξη εξαιτίας των οφειλών τους.
Ο επαναυπολογισμός των εισφορών θα γίνει με βάση το εισόδημα, όπως προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου καθώς τα μειωμένα η και μηδενικά εισοδήματα που δήλωναν οι επαγγελματίες τα χρόνια της κρίσης οδηγούν στον καταλογισμό χαμηλότερων εισφορών. Η σύνταξη θα είναι ανταποδοτική , συνεπώς χαμηλότερη από αυτή που θα ελάμβαναν με βάση το προηγούμενο σύστημα καταλογισμού εισφορών ( κλάσεις).
Στην « ομπρέλα» του επαναυπολογισμού θα μπουν μόνο όσοι αποδεδειγμένα στερούνται πόρων και δεν μπορούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Όσο για το πρόγραμμα επιδότησης των επαγγελματιών που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους αναμένεται το επόμενο διάστημα να προκηρυχθεί από τον ΟΑΕΔ. Οι πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες, που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα έναρξης ή επανέναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας αποκτούν ασφαλιστική ενημερότητα και παραμένουν ενήμεροι καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του προγράμματος . Προϋπόθεση για να λάβουν την ενημερότητα είναι να πληρώνουν με συνέπεια τις τρέχουσες ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, ακόμη και αν οφείλουν εισφορές και δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση. Από την επιχορήγηση του ΟΑΕΔ θα παρακρατείται ποσοστό 25% που αποδίδεται στον ΕΦΚΑ έναντι εξόφλησης των οφειλών.