Νέα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων φέρνει το κύμα πρωτοφανούς ακρίβειας που «κτυπάει» πλέον και διψήφια νούμερα. Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι με το νέο ενεργειακό πακέτο ύψους 3,2 δισ. ευρώ, ο πληθωρισμός θα πέσει μισή μονάδα.
Ωστόσο «μέτρα ανακούφισης» δεν σημαίνει και «μέτρα αντιμετώπισης» του εισαγόμενου πληθωρισμού.
Αντιθέτως τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή είναι σοκαριστικά, γιατί δείχνουν ότι ακόμα και μειώσεις φόρων, κρατικές επιδοτήσεις ή άλλα μέτρα ελέγχου των τιμών που λαμβάνει η (κάθε) κυβέρνηση, είναι πρακτικά ανίσχυρα για να εξουδετερώσουν την διεθνή ακρίβεια και τον εισαγόμενο πληθωρισμό.
Η ακρίβεια «κατάπιε» την επιδότηση
Στην ελληνική περίπτωση: πιλοτικά τον μήνα Απρίλιο δόθηκε επιδότηση 15 λεπτών στην τιμή του ντίζελ κίνησης. Την 1η Απριλίου το ντίζελ πανελλαδικά κόστιζε 1,968 ευρώ το λίτρο. Πρακτικά χρειάστηκαν δύο εβδομάδες για να φτάσει η μείωση στον πελάτη. Σταδιακά, ως τα μέσα του μηνός, η τιμή στα πρατήρια έπεσε πράγματι, ακόμα και κάτω από 1,8 λεπτά, στα 1,795 ευρώ το λίτρο (-0,173 ευρώ).
Ώσπου να κλείσει ο μήνας όμως, η τιμή ανέβηκε στα 1,852. Δηλαδή η κυβέρνηση επιδότησε κατά 8,8% την τιμή, αλλά «αγόρασε» μείωση 5,9%.
Στην πραγματικότητα, τα πράγματα εξελίχθηκαν ακόμα χειρότερα! Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το όφελος για τον καταναλωτή εξανεμίστηκε: καθώς χάθηκε «χρόνος και χρήμα» στην εφοδιαστική αλυσίδα μέχρι να φτάσουν οι αυξήσεις στον καταναλωτή, αλλά και επειδή από τα μισά του μήνα ήρθαν νέες διεθνείς αυξήσεις που «κατάπιαν» μεγάλο μέρος της κρατικής επιδότησης, η μηνιαία μείωση τιμής καταγράφηκε στα …1,9%! Το όφελος για τον καταναλωτή και η επίπτωση στον Εθνικό Δείκτη Τιμών αποκαλύπτεται πως ήταν τελικά μηδενική (μόλις… -0,01 μονάδα του Δείκτη Τιμών από Μάρτιο σε Απρίλιο)!
«Εισαγόμενος» ο πληθωρισμός
Φυσικά κάθε μείωση τιμών είναι καλοδεχούμενη, αφού αν δεν υπήρχε οι τιμές θα είχαν πάρει ακόμα μεγαλύτερη «φωτιά»: όχι μόνον στο ίδιο το ντίζελ (που συγκυριακά θα ήταν σήμερα πάνω και από τα 2 ευρώ) αλλά και σε όλα τα αγαθά ή υπηρεσίες όπου οι επαγγελματίες και επιχειρήσεις θα έσπευδαν να μετακυλίσουν τις αυξήσεις.
Ωστόσο το άλλο (ακόμα πιο μεγάλο πρόβλημα) που δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι οι λογαριασμοί ρεύματος και η διάδοση αυτών των αυξήσεων στα τρόφιμα. Ακόμα και αν κάποιος μπορούσε να «κόψει» τις μετακινήσεις με ΙΧ, αεροπλάνο ή καράβι (το κόστος των οποίων αυξήθηκε 29% , 15,8% και 17,7% αντίστοιχα) δεν μπορεί να πράξει το ίδιο με τις αυξήσεις κατά 10,2% στον κλάδο της διατροφής.
Όσα και αν δώσει όμως η ελληνική κυβέρνηση για «αγοράσει» τον πληθωρισμό, μπορεί να περιορίσει μεν την αύξηση, αλλά ο τιμάριθμος ανεβαίνει και δεν πέφτει. Και για αυτό προσβλέπει σε πανευρωπαϊκή παρέμβαση στη Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Μαΐου, αφού τα εγχώρια μέτρα αποδεικνύονται «άκυρα» μπροστά στην εισαγόμενη διεθνή ακρίβεια.
Πτώση στο β΄ εξάμηνο
Παρότι η παγκόσμια θύελλα τιμών συνεχίζεται, όσο «ανοίγουν» μέτωπα και «κλείνουν» οι ρωσικοί αγωγοί για την Ευρώπη, στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν πως ο Τιμάριθμος «κτύπησε κορυφή» και θα πέφτει αισθητά πλέον, στο β΄εξάμηνο.
Και αυτό για τουλάχιστον τρεις «ενδογενείς» λόγους:
· με το ενεργειακό «πακέτο» στήριξης που ανακοίνωσαν την Παρασκευή, εκτιμούν ότι «αγοράζουν» μείωση πληθωρισμού κατά τουλάχιστον μισή ποσοστιαία μονάδα ετησίως. Σε εξαμηνιαία βάση όμως (από Ιούλιο έως Δεκέμβριο) αναμένεται να επιδράσουν θετικά έως και 1 μονάδα για τον πληθωρισμό. Ακόμα και αν ανεβαίνουν οι διεθνείς τιμές, οι αυξήσεις εν μέρει θα «φρενάρουν».
· πέρυσι τέτοια εποχή -δηλαδή έως σχεδόν τα μέσα του 2021- η Ελλάδα είχε την «ατυχία» να είναι η μόνη χώρα που είχε αρνητικό πληθωρισμό. Δηλαδή οι τιμές έπεφταν ενώ διεθνώς άλλα κράτη-μέλη στην ΕΕ μαστίζονταν ήδη από υψηλό πληθωρισμό.
Λόγω της καλύτερης εκκίνησης/βάσης (base effect) για τη χώρα μας σήμερα η σύγκριση εν σχέσει με ένα χρόνο πριν δείχνει δραματική επιδείνωση, ενώ στην πραγματικότητα η διεθνής ακρίβεια στην Ελλάδα έχει μικρότερο βάθος και διάρκεια από άλλων χωρών. Σε εκείνες μάλιστα, μετά από 1 χρόνο ακρίβειας (και παρά τον πόλεμο που ξέσπασε) ο σταθερά υψηλός πληθωρισμός θεωρείται «σταθεροποίηση».
Και στην Ελλάδα όμως, από τον επόμενο μήνα και κάθε μήνα, η σύγκριση θα γίνεται μεταξύ αυξήσεων πέρυσι και αυξήσεων φέτος. Επειδή θα μικραίνουν ενώ πέρυσι μεγάλωναν, η τάση αυτή θα δείξει μικρότερο τιμάριθμο. Και τελικά σταθεροποίηση –αν και όχι υποχώρηση τιμών αφού δεν φαίνεται πώς θα επιστρέψει ξανά σε αρνητικό πληθωρισμό η χώρα.
· το κυριότερο όμως, παρά την έκρηξη ακρίβειας στα καύσιμα και άλλες πρώτες ύλες, που επηρέασαν άμεσα και τα τρόφιμα, δεν φαίνεται να έχουν πάρει «φωτιά» όλοι οι άλλο κλάδοι της αγοράς.
Αυτός είναι ο ύψιστος στόχος της κυβέρνησης αυτή τη στιγμή: να τιθασεύσει το κύμα της ακρίβειας, για να μη γίνει «ενδημικός» ο υψηλός πληθωρισμός στην χώρα μας, τους επόμενους μήνες ή και χρόνια.
Αντέχει ο «πυρήνας» του πληθωρισμού
Τι δείχνουν τα στοιχεία:
Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε χθες πληθωρισμό ρεκόρ 10,2%.
Ωστόσο το 85%-90% του πληθωρισμού στην Ελλάδα οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες. Ο «πυρήνας» του ελληνικού τιμάριθμου («δομικός» πληθωρισμός ή core inflation όπως λέγεται διεθνώς και υπολογίζεται σε κάθε χώρα ξεχωριστά αφαιρουμένων των ανατιμήσεων σε Ενέργεια και τρόφιμα διότι εξ ορισμού θεωρούνται περιστασιακές και εξωγενείς ή εποχικές) συνεχίζει να είναι εξαιρετικά σταθερός και χαμηλός!
Από τις σχεδόν 10,20 μονάδες που αυξήθηκε ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή σε ετήσια βάση (Απρίλιος 2022/Απρίλιος 2021):
· Τρόφιμα, ψωμί και δημητριακά, κρέατα γαλακτοκομικά, έλαια και λίπη, φρούτα και λαχανικά, επέφεραν αύξηση 2,18 από μόνα τους
· Η πιο μεγάλη επιβάρυνση προήλθε από την Ενέργεια. Πέραν του Ηλεκτρικού ρεύματος (που είχε ετήσια αύξηση 88,8% και συνεπώς ακόμα και τίποτε άλλο δεν είχε αυξηθεί, θα είχαμε αυτομάτως πληθωρισμό 3,40%) στον Τιμάριθμο προστέθηκαν επίσης:
– 1,28 μονάδες λόγω αύξησης στο πετρέλαιο θέρμανσης (αύξηση 65% έναντι του 2021),
– 0,29 μονάδες λόγω φυσικού αερίου (ετήσια αύξηση 123%) ,
– 1,61 μονάδες από καύσιμα και λιπαντικά (ετήσια αύξηση 29%).
Συνολικά συνεπώς, Ενέργεια και Τρόφιμα συνθέτουν ένα παροδικό, εξωγενή ή εποχικό πληθωρισμό ύψους 8,8% αλλά αυτός συνδέται με έκτακτα γεγονότα (όπως είναι ο πόλεμος, ή πχ μία προσωρινή αναταραχή ή έλλειψη, μία κακοκαιρία που πλήττει την παραγωγή κλπ) και δεν φαίνεται να έχει εγκατασταθεί μόνιμα -ακόμα τουλάχιστον- στην ελληνική αγορά.
Παρ όλα αυτά στο οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζουν τις δυσκολίες των νοικοκυριών λόγω των αυξήσεων (πχ 10,2% σε ψωμί, δημητριακά, φρυγανιές κλπ, 22% στα Έλαια γενικά, 15% σε Γάλα και αυγά) και για αυτό εξετάζονται νέα μέτρα διευκόλυνσης αγοράς τροφίμων για ευάλωτα νοικοκυριά που πλήττονται ιδιαίτερα από την κρίση.
Διαβάστε ακόμη:
Τζορτζ Σακελλάρης: Οι business στην Ελλάδα και η εκτίναξη εσόδων στις ΗΠΑ (pics)