Υψηλές πτήσεις και πάλι για τις ελληνικές εξαγωγές το 2024, καθώς αλλάζει δραστικά το μείγμα των εξαγωγών, αλλά και το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Χρόνο με τον χρόνο μετά το 2020 -και παρά τη θεαματική αύξηση των αφίξεων επισκεπτών από το εξωτερικό- η Ελλάδα εξάγει περισσότερα αγαθά από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, μειώνοντας την εξάρτηση της χώρας από τον εισαγόμενο τουρισμό σε περιόδους κρίσης. Ενώ πολύ σημαντική αποδεικνύεται η μεγάλη αύξηση εξαγωγών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας από ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν τριπλασιαστεί! Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: Τουρισμός και εξαγωγές μαζί απέφεραν πέρυσι στη χώρα 98,5 δισ. ευρώ, έναντι 73,5 δισ. το 2019 και 80 δισ. το 2020.
Η αύξηση αυτή κατά 20% σε 5 χρόνια ήρθε σαν «ένεση» στην ελληνική οικονομία από το εξωτερικό, συμβάλλοντας καθοριστικά ώστε το ΑΕΠ της χώρας να σπάσει το φράγμα των 200 δισ. ευρώ το 2022, φτάνοντας και στα 220 δισ. το 2023. Για φέτος, όμως, όλοι συμφωνούν πως -για πρώτη φορά στα χρονικά- τα έσοδα θα υπερβούν στο σύνολο τα 100 δισ. ευρώ.
Αναμένονται πρόσθετα έσοδα τουλάχιστον 3 δισ. από πέρυσι ή επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ από το εξωτερικό, καθώς για τον τουρισμό προβλέπεται άλλη μια εξαιρετική χρονιά -αν όχι η καλύτερη όλων-, ενώ για τις εξαγωγές αγαθών αναμένεται περαιτέρω αύξηση κατά 3,7%, όπως προβλέπει η κυβέρνηση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε στις Βρυξέλλες, ή έως και 4,2%, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της ίδιας της Κομισιόν -πενταπλάσια από όση προβλέπει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης για το 2024!
Δύο «ατμομηχανές» αντί μία
Ωστόσο, η αλλαγή είναι και ποιοτική, αφού οι εξαγωγές προϊόντων όχι μόνο ξεπέρασαν τον τουρισμό, αλλά η Ελλάδα καταφέρνει πλέον να «πουλάει» ακόμα και τεχνολογία στο εξωτερικό! Μετά το 2020, η χώρα καταφέρνει σταθερά να μη στηρίζεται αποκλειστικά στον τουρισμό: τα έσοδα από εξαγωγές υπηρεσιών -κυρίαρχα από τον τουρισμό που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο πέρυσι- αυξήθηκαν από 40,4 δισ. ευρώ το 2019 στα 49 δισ. το 2023 σημειώνοντας αύξηση 20%. Αλλά οι εξαγωγές αγαθών προς το εξωτερικό αυξήθηκαν από 33,1 δισ. το 2019 σε 49,5 δισ. το 2023, καταγράφοντας αύξηση 50% (πιν. 1) μέσα σε μια πενταετία πρωτοφανών αλλεπάλληλων κρίσεων! Ηδη από το 2022 μάλιστα, η Ελλάδα σημείωνε τη μεγαλύτερη αύξηση του μεριδίου εξαγωγών αγαθών στην Ε.Ε. σε μια πενταετία, όταν όμως (εν σχέσει με το 2018) η αύξηση δεν ξεπερνούσε τότε το 30% σύμφωνα με τη Eurostat (πιν. 2).
Τεχνολογίες: Γίνεται «της Κορέας»
Ιδιαίτερα εντυπωσιάζει η δυναμική αύξηση εξαγωγών ελληνικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Το 2022 έφτασαν στο υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των επεξεργασμένων βιομηχανικών προϊόντων. Η χώρα μας έφτασε «να κοντράρει στα ίσα» όχι μόνο την «πρωταθλήτρια» Ευρώπης Γερμανία, αλλά ακόμα και την παγκόσμια υπερδύναμη στις εξαγωγές τεχνολογίας Ν. Κορέα!
Συγκεκριμένα, το 2022, το 14,3% των ελληνικών εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων αφορούσε προϊόντα τεχνολογίας (πιν. 3). Σε σχέση με δέκα χρόνια πριν σχεδόν διπλασιάστηκαν ως ποσοστό (ήταν στο 8,5% το 2013) ξεπερνώντας ισχυρές χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία 12,4%, Ιταλία 8,8%, Πορτογαλία 6,2%) και πλησιάζοντας όσο ποτέ τη Γερμανία (16%) ή ακόμα και την Κορέα (16,9%) – η οποία πάντως τη συγκεκριμένη χρονιά υπέστη «καθίζηση» από το 36,1% το 2021.
Σε απόλυτα μεγέθη, οι εξαγωγές τεχνολογίας από ελληνικές επιχειρήσεις έχουν τριπλασιαστεί, φτάνοντας από 950 εκατ. δολάρια το 2013 στα 2,82 δισ. το 2022. Και το 2021 μάλιστα είχαν φτάσει πολύ υψηλότερα (στα 4,5 δισ.), αλλά, συγκυριακά, εμφανίζονταν να έχουν σημειώσει μικρή κάμψη ως μερίδιο των εξαγωγών, λόγω της εκτόξευσης των τιμών των καυσίμων που εξήγαγε την ίδια χρονιά η χώρα, εξαιτίας της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης.
Λείπουν «χέρια» και «μυαλά»
Παρότι εμφανίζουν άλματα και τεράστιο εισπρακτικό δυναμισμό, οι ελληνικές εξαγωγές τεχνολογίας «πάσχουν» από χαμηλή επενδυτική και παραγωγική βάση. Οι επιχειρήσεις του κλάδου παραμένουν λιγοστές στη χώρα μας και -όπως λένε στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παράγοντες με γνώση του κλάδου- θα ήταν λιγότερες ίσως αν δεν είχαν γίνει τεράστιες επενδύσεις μηχανοργάνωσης και εξοπλισμού στο Δημόσιο (ψηφιοποίηση υπηρεσιών, Gov.gr) και στις επιχειρήσεις (myData, ηλεκτρονική τιμολόγηση κ.λπ.).
Φαίνεται πως δεν λείπουν μόνο «χέρια» για καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας στην Πληροφορική, οι οποίες παρουσιάζουν τεράστια ζήτηση, αλλά και επιχειρηματικά «μυαλά», προκειμένου να αναπτυχθούν περισσότερες δυναμικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον κλάδο. Οι τεχνολογίες, πάντως, δεν φαίνεται να ελκύουν τους μικρομεσαίους. Και παρότι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης γίνονται ανάρπαστα, το 21% πρέπει να καλύψει ψηφιακές δράσεις, αλλά τα προνομιακά δάνεια του Ταμείου κινδυνεύουν να μείνουν στα αζήτητα και να χαθούν για τη χώρα, διότι δεν βρίσκονται αρκετές νέες επιχειρήσεις προκειμένου να τα απορροφήσουν (!), ενώ απαγορεύεται να μεταφερθούν και να χρηματοδοτήσουν άλλες ανάγκες και σκοπούς.
Ως προς τις εξαγωγές στο εξωτερικό όμως, πρωταγωνιστικό ρόλο στην «άνθηση» των εξαγωγών το 2022 διαδραμάτισε η «πράσινη τεχνολογία». Με βάση στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), ισχυρή ζήτηση δέχονται από Βαλκάνια μέχρι Βόρεια Αμερική τα μηχανήματα «έντασης τεχνολογίας» και ο «πράσινος» ηλεκτρολογικός εξοπλισμός (όπως LED και ηλεκτρικοί μετρητές). Σημαντικό τμήμα αυτών παράγονται στην Ελλάδα, ενώ το υπόλοιπο προωθείται σε γειτονικές χώρες από ελληνικές εταιρείες που λειτουργούν ως αποκλειστικοί αντιπρόσωποι πολυεθνικών, ανάγοντας έτσι την Ελλάδα σε ρόλο περιφερειακού κέντρου, προωθώντας παράλληλα τη μεταφορά τεχνογνωσίας και ισχυροποιώντας τα εμπορικά δίκτυα στην περιοχή.
Οι κυριότεροι προορισμοί των ελληνικών προϊόντων το 2022 ήταν τα κράτη της Ε.Ε., με αύξηση της τάξεως έως 40%. Η Ιταλία αποτελεί τον σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, ενώ τη 2η θέση καταλαμβάνει η Βουλγαρία (από 5η το 2021). Ακολουθεί η Γερμανία, η οποία, παρά την αύξηση των εξαγωγών κατά 20%, υποχώρησε το 2022 στην 3η από τη 2η θέση. Ακολουθούσαν η Κύπρος (στην 4η από 3η το 2021), η Τουρκία, οι ΗΠΑ (με μεγάλη άνοδο εξαγωγών κατά 38%) και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Διαβάστε ακόμη
Κώστας Καραφωτάκης – Τάκης Πέρκιζας: Το σχέδιο για τη νέα εποχή της ΕΨΑ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ