Καμπανάκι κινδύνου για επερχόμενο κύμα στάσης πληρωμών και λουκέτων στην αγορά από τον Σεπτέμβριο κρούουν οι επαγγελματίες, καθώς η αγορά έχει καθίσει και η σημαντική τουριστική κίνηση που αναμενόταν τον Αύγουστο δεν ήρθε. Επιπρόσθετα, η επιβολή τοπικών lockdown σε πολλές περιοχές -κυρίως τουριστικές- ώστε να ελεγχθεί η μετάδοση του COVID-19 βάζει πρόωρα θηλιά στο κομμάτι της ευρύτερης εστίασης (από εστιατόρια και καφετέριες μέχρι μπαρ, κλαμπ και νυχτερινά κέντρα), που πλέον απαγορεύεται να λειτουργεί μετά τα μεσάνυχτα.
Μεγαλύτερο αναμένεται το πλήγμα στην αγορά της Θεσσαλονίκης τον επόμενο μήνα μετά την ακύρωση -για πρώτη φορά μεταπολεμικά- της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Μπορεί οι περυσινοί 270.000 επισκέπτες να μην επέστρεφαν και τα νούμερα φέτος να κυμαίνονταν γύρω στους 150.000-170.000, όπως εκτιμούσαν οι φορείς της πόλης, εντούτοις θα αποτελούσαν ζωοδόχο πηγή για σειρά επαγγελματιών, ξενοδοχείων και καταστημάτων.
Μπροστά στο τσουνάμι που πλησιάζει οι επαγγελματικοί θεσμικοί φορείς ζητούν άμεσα παρεμβάσεις από την κυβέρνηση προκειμένου να μην υπάρξει τέτοιο ντόμινο που θα παρασύρει το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς.
Μπροστά στο αδιέξοδο
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργο Καββαθά, τα λουκέτα στις επιχειρήσεις από το φθινόπωρο θα είναι δεκάδες χιλιάδες. «Η τελευταία μας έρευνα έδειξε ότι περίπου 50.000 επιχειρήσεις σκέφτονται πολύ σοβαρά να σταματήσουν τη δραστηριότητά τους, κάτι που σημαίνει ότι θα χαθούν γύρω στις 190.000 θέσεις εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων», επισημαίνει στο «business stories».
Οπως λέει, τα νούμερα αυτά μπορεί να αναθεωρηθούν προς τα πάνω εάν υιοθετηθεί ένα γενικό πλαίσιο δραστικών περιοριστικών μέτρων για τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε όλη τη χώρα. «Εάν αυτά τα τοπικά lockdown που εφαρμόστηκαν επεκταθούν σε όλη τη χώρα, τότε θα μιλάμε με άλλους όρους».
Συνεχίζοντας μας λέει ότι «ιδιαίτερα στον χώρο της εστίασης, απ’ όπου προέρχομαι, η επαναλειτουργία των καταστημάτων από τον Μάιο και μετά δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα. Οποιαδήποτε σύγκριση με πέρυσι είναι άτοπη, αφού σήμερα υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις των οποίων ο κύκλος εργασιών είναι σχεδόν μηδενικός. Μπορεί ένα μαγαζί με τζίρους 40 και 50 ευρώ την ημέρα να αντέξει; Τώρα ήρθε και το τοπικό lockdown σε ορισμένες περιοχές που τους βάζει ταφόπλακα. Μπαράκια, κλαμπ και νυχτερινά κέντρα, όπου η ροή της πελατείας ξεκινά μετά τις 11 το βράδυ, ουσιαστικά τελειώνουν. Ακόμα και η αμιγώς εστίαση, τα εστιατόρια και οι ταβέρνες, θα δουν πτώση της ήδη μειωμένης κίνησης γύρω στο 20%, αφού, όπως και να το κάνουμε, στις διακοπές όλοι τραβάμε το πρόγραμμά μας πιο πίσω», τονίζει.
Αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις των επαγγελματιών της εστίασης στις περιοχές όπου επιβλήθηκαν νέα περιοριστικά μέτρα είναι ιδιαίτερα έντονες, αμφισβητώντας πρώτα απ’ όλα τα κριτήρια με τα οποία επιβλήθηκε η αναστολή λειτουργίας καταστημάτων από τα μεσάνυχτα ως τις 7 το πρωί.
Χαρακτηριστική ήταν η ανακοίνωση του Σωματείου Επιχειρήσεων Διασκέδασης & Εστίασης Μυκόνου όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Θέλοντας να μας καταστήσετε απλούς θεατές της καταστροφής των επιχειρήσεών μας, αιφνιδιάζοντας επαγγελματίες και εργαζομένους σε τομείς που τροφοδοτούν την ελληνική οικονομία, με μια απόφαση που κατακεραυνώνει κάθε ελπίδα οικονομικής ανάτασης των επιχειρηματιών κατά τον Αύγουστο που αποτελεί τον μήνα των διακοπών τόσο των Ελλήνων όσο και των τουριστών του εξωτερικού, σας γνωστοποιούμε την πλήρη απογοήτευσή μας και την καθολική εναντίωσή μας στην επιπόλαιη και καταστροφική απόφασή σας για την παύση λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος από τις 12 τα μεσάνυχτα έως την 7η πρωινή έως τις 23/8/2020 και δεν πρόκειται επ’ ουδενί να δεχτούμε μοιρολατρικά την άδικη και απροειδοποίητη εξόντωσή μας».
Καίρια ερωτήματα όμως απευθύνουν και οι επαγγελματίες σε περιοχές που δεν είναι τουριστικές, όπως η Δράμα. Αν και τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί από την έναρξη της πανδημίας στον νομό είναι ελάχιστα, ζητούν να μάθουν γιατί επιβλήθηκε λουκέτο, ειδικά όταν στον γειτονικό Νομό Σερρών με πολύ περισσότερα κρούσματα δεν επιβάλλεται κάτι ανάλογο…
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, πάντως, όλοι αναγνωρίζουν ότι με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα το αισιόδοξο σενάριο που είχε διατυπωθεί για σημαντική κίνηση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο η οποία θα έδινε ανάσα ρευστότητας στις επιχειρήσεις δεν επιβεβαιώνεται.
«Η πτώση είναι εμφανής. Αιτήματα για διαγραφές επιχειρήσεων ακόμα δεν υπάρχουν, από το φθινόπωρο όμως νομίζω ότι η εικόνα θα αλλάξει», λέει στο «b.s.» ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κέρκυρας Γιώργος Χονδρογιάννης.
Μεγαλύτερο το πλήγμα στη Θεσσαλονίκη
Το πλήγμα, όπως φαίνεται, θα είναι μεγαλύτερο στη Θεσσαλονίκη. Δεν είναι μόνο ότι επιβλήθηκαν οι περιορισμοί στη λειτουργία των καταστημάτων εστίασης, αλλά κυρίως ότι φέτος θα χαθεί η «χρυσή κότα» για την πόλη, η ΔΕΘ.
«Θα υπάρξει τεράστια μείωση του κύκλου εργασιών», εκτιμά ο κ. Καββαθάς. Οπως λέει, «πέρυσι η ΔΕΘ είχε 270.000 επισκέπτες. Ολοι αυτοί έκαναν τις βόλτες τους στην πόλη, αγόρασαν από τα εμπορικά καταστήματα, έφαγαν στα εστιατόρια, χρησιμοποίησαν τα μέσα μεταφοράς της πόλης, κάποιοι από αυτούς έμειναν σε ξενοδοχεία… Επειτα, τόσος κόσμος δουλεύει για το στήσιμο των εγκαταστάσεων και των περιπτέρων της έκθεσης. Ολα αυτά αποτελούν μια μεγάλη αλυσίδα στην οικονομία της πόλης».
Στην εστίαση όλο αυτό θα μεταφραστεί σε 2.000 λουκέτα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ-Μπαρ του Νομού Θεσσαλονίκης Γιάννη Φιλοκώστα: «Από την απαγόρευση λειτουργίας των καταστημάτων εστίασης μετά τις 12 το βράδυ κινδυνεύουν άμεσα τουλάχιστον 1.000 καφέ-μπαρ στη Θεσσαλονίκη. Ομως και από την ακύρωση της 85ης ΔΕΘ, ακόμα 1.000 επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα το επόμενο διάστημα».
Χαμένα φυσικά θα είναι και τα εμπορικά καταστήματα, αφού την περίοδο της ΔΕΘ εκτιμάται ότι περίπου το 85% του τζίρου των καταστημάτων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης γίνεται από επισκέπτες και εκθέτες που αυξάνουν την κίνηση στην αγορά.
«Η κυβέρνηση και η επιστημονική κοινότητα έκριναν ορθώς ότι η δημόσια υγεία έχει προτεραιότητα», ωστόσο η ακύρωση της 85ης ΔΕΘ συνιστά «δυσμενή εξέλιξη με πολλαπλές οικονομικές και αναπτυξιακές συνέπειες», οι οποίες «για την οικονομία ειδικά της Θεσσαλονίκης έχουν πολλαπλασιαστικό και σωρευτικό χαρακτήρα», επισημαίνει το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης υπό την προεδρία του κ. Γιάννη Μασούτη. «Η πόλη όχι μόνο στερείται από το μείζον πολιτικοοικονομικό γεγονός που τη χαρακτηρίζει εδώ και πολλές δεκαετίες, αλλά και θα σημειωθούν άμεσες και έμμεσες απώλειες πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από τη μη πραγματοποίηση της ΔΕΘ», τονίζει.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Καπνοπώλης τονίζει: «Θα πρέπει άμεσα να σχεδιαστούν από την κυβέρνηση ενεργές πολιτικές στήριξης του επιχειρείν της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας. Περιμένουμε με την έλευση του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη να ανακοινωθούν τα μέτρα στήριξης του επιχειρείν για την περιοχή μας».
Τα μέτρα
Συνολικά οι επαγγελματίες σε ολόκληρη τη χώρα προετοιμάζονται για ένα πολύ δύσκολο φθινόπωρο, και γι’ αυτό η προσοχή στρέφεται σε ζητήματα που αφορούν τη στήριξη της αγοράς και της επιχειρηματικότητας.
«Από την πλευρά μας έχουμε ήδη καταθέσει ένα πλέγμα προτάσεων προς την κυβέρνηση», λέει ο κ. Καββαθάς. Σε αυτά περιλαμβάνονται, όπως λέει, τρόποι χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση στο 6% και επιδότηση 100% του μη μισθολογικού κόστους που έχουν οι εργαζόμενοι ώστε να μην υπάρξει κύμα απολύσεων. «Συμφέρει ακόμα καλύτερα το Δημόσιο και από τις αναστολές συμβάσεων. Για παράδειγμα, σήμερα ένας εργαζόμενος που αμείβεται με 1.000 ευρώ κοστίζει στην επιχείρησή του περίπου 350-400 ευρώ για την ασφάλισή του. Εάν το καλύψει αυτό το κράτος, το κόστος του θα είναι σαφώς μικρότερο από τα 534 ευρώ που δίνει τώρα σε όσους έχουν ανασταλεί οι συμβάσεις εργασίας τους», εξηγεί ο κ. Καββαθάς.
Επίσης, στη λίστα των αιτημάτων που έχει κατατεθεί είναι η παράταση του μέτρου της μείωσης των ενοικίων 40% έως τις 31 Δεκεμβρίου, καθώς και η μετάθεση της πληρωμής των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία το 2021. «Στο τέλος του μήνα τελειώνουν οι περίοδοι χάριτος των υποχρεώσεων που είχαν δημιουργηθεί την περίοδο του lockdown. Εάν αυτό δεν μετατεθεί, θα δείτε ότι θα προκληθεί μια τεράστια στάση πληρωμών προκαλώντας, δυστυχώς, ντόμινο», καταλήγει.
Ο εμπορικός κόσμος
Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και τα αιτήματα του εμπορικού κόσμου. Ηδη ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών έχει ζητήσει να επαναρρυθμιστούν όλες οι οφειλές σε 120 δόσεις «με στόχο να επανέλθει η αγορά σε συνθήκες ισορροπίας, να δοθεί μια ανάσα ρευστότητας στις επιχειρήσεις και να αρχίσει να εισρέει ζεστό χρήμα στα δημόσια ταμεία», όπως επισημαίνει. Παράλληλα όμως ζητεί να παραμείνει ενεργή η πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων για τις τρέχουσες οφειλές που θα δημιουργηθούν.
Επίσης, στο κομμάτι των ενοικίων, που αποτελούν φλέγον ζήτημα για τον κλάδο, ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών από κοινού με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων έχει καταθέσει πρόταση στο υπουργείο Οικονομικών για θεσμοθέτηση φορολογικής επιστροφής του 30% για όλες τις οικειοθελείς μειώσεις επαγγελματικών μισθωμάτων που θα καταγραφούν.